Chúng ta thường bỏ qua vai trò quan trọng của gan, cơ quan đảm nhiệm chức năng lọc máu, chuyển hóa và dự trữ dưỡng chất, cho đến khi sức khỏe gặp vấn đề. Đáng lo ngại là, những tổn thương gan giai đoạn đầu thường có dấu hiệu không rõ ràng, dễ bị bỏ qua. Đến khi xuất hiện các triệu chứng như vàng da, đau hoặc sưng, bệnh đã tiến triển nặng.
Hiện nay, tình trạng gan nhiễm mỡ, đặc biệt là MASLD (gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa), đang gia tăng nhanh chóng do lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh và tình trạng béo phì. Thống kê cho thấy, căn bệnh này ảnh hưởng đến 30,2% dân số toàn cầu. Tuy nhiên, tin tốt là gan có khả năng phục hồi nếu chúng ta nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo.
Dưới đây là những dấu hiệu sớm của tổn thương gan mà bạn nên biết:
**1. Mệt mỏi dai dẳng, uể oải, sức yếu:**
Đây là một trong những triệu chứng đầu tiên và thường gặp nhất. Cảm giác mệt mỏi này không đơn thuần là sự mệt mỏi sau một ngày làm việc vất vả, mà là trạng thái kiệt sức kéo dài, âm ỉ, ngay cả khi đã nghỉ ngơi đầy đủ. Do gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng và thải độc, khi chức năng gan suy giảm, cơ thể sẽ cảm thấy mệt mỏi và thiếu sức sống.
**2. Chán ăn, buồn nôn, sụt cân bất thường:**
Ngay từ khi gan bắt đầu chịu áp lực, quá trình tiêu hóa, chuyển hóa và các tín hiệu thèm ăn cũng bị ảnh hưởng. Bạn có thể cảm thấy mất cảm giác ngon miệng, thỉnh thoảng buồn nôn và giảm cân không rõ nguyên nhân. Những dấu hiệu này thường mơ hồ và dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề khác như căng thẳng, nhiễm trùng hoặc rối loạn tiêu hóa, khiến chúng ta không nhận ra đó là cảnh báo về gan.
**3. Khó chịu, đau nhẹ, căng tức vùng bụng phải:**
Gan nằm ở vị trí dưới lồng ngực phải. Cảm giác đau nhói hoặc đầy tức ở vùng này thường là dấu hiệu cho thấy gan đang bị sưng hoặc viêm. Cơn đau có thể không xảy ra liên tục, do đó, nhiều người thường nhầm lẫn với các vấn đề như đầy hơi, căng cơ hoặc rối loạn tiêu hóa.
**4. Nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu:**
Khi chức năng gan suy giảm, bilirubin có thể tích tụ trong cơ thể và quá trình sản xuất mật không được đầy đủ. Điều này dẫn đến tình trạng nước tiểu có màu sẫm (màu hổ phách hoặc màu trà), trong khi phân trở nên nhạt màu, gần như màu đất sét. Những thay đổi này có thể khó nhận thấy ở giai đoạn đầu, và chỉ trở nên rõ rệt sau một thời gian.
**5. Ngứa (không kèm phát ban):**
Ngứa bất thường, ngay cả khi không có phát ban, là một dấu hiệu cảnh báo cần đặc biệt chú ý. Tình trạng này có thể xuất hiện khi muối mật tích tụ trong máu do gan hoặc ống mật hoạt động kém hiệu quả. Đây là một trong những dấu hiệu da liễu sớm nhất liên quan đến các vấn đề về gan.
**6. Vàng da (da hoặc mắt hơi ngả vàng):**
Khi gan suy yếu, bilirubin tích tụ trong máu, khiến da và lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng. Ở giai đoạn đầu, sắc vàng có thể chỉ thoáng qua và dễ nhận thấy hơn dưới ánh sáng tự nhiên hoặc khi so sánh với ảnh chụp trước đó.
**7. Dễ bầm tím, chảy máu:**
Chức năng gan suy giảm có thể làm giảm lượng protein hỗ trợ quá trình đông máu, khiến cơ thể dễ bị bầm tím, chảy máu mũi hoặc chảy máu nướu răng nhẹ. Những triệu chứng này thường bị xem nhẹ và cho là do rối loạn đông máu hoặc chấn thương nhỏ, thay vì là tín hiệu cảnh báo về gan.
**8. Sưng chân, mắt cá, bụng do tích tụ dịch:**
Khi chức năng gan suy giảm, sự thay đổi về protein trong máu và áp lực trong mạch máu có thể khiến dịch rò rỉ vào các mô, gây ra tình trạng sưng phù ở chân, mắt cá chân hoặc tích tụ dịch trong bụng. Ban đầu, tình trạng sưng có thể chỉ nhẹ, nhưng cần lưu ý nếu nó kéo dài.
**9. Rối loạn nhận thức, suy giảm trí nhớ, “sương mù não”:**
Khi gan không còn khả năng thải độc hiệu quả, các chất độc hại như ammonia có thể tích tụ trong cơ thể và ảnh hưởng đến chức năng não. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tinh thần chậm chạp, hay quên, nhầm lẫn và khó tập trung. Ở giai đoạn đầu, triệu chứng có thể giống với mệt mỏi hoặc “não bộ mờ sương” do căng thẳng. Tuy nhiên, nếu nó xuất hiện cùng với các dấu hiệu khác, bạn cần đặc biệt quan tâm.
**10. Yếu cơ, teo cơ:**
Tổn thương gan kéo dài có thể gây rối loạn chuyển hóa protein, dẫn đến teo cơ, suy yếu cơ và giảm sức mạnh thể chất. Kèm theo đó là những thay đổi về cân nặng và cảm giác mệt mỏi. Đây có thể là những dấu hiệu xác nhận rằng gan của bạn đang dần suy yếu.
Nhận biết sớm các dấu hiệu trên và thăm khám sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ lá gan của bạn, đảm bảo cơ thể luôn khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
Admin
Nguồn: VnExpress
