Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thông báo về cuộc điện đàm “rất hiệu quả” với người đồng cấp Nga Vladimir Putin, đồng thời nhất trí tổ chức một hội nghị thượng đỉnh tại Hungary trong vòng hai tuần tới. Đây sẽ là cuộc gặp trực tiếp lần thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Trump nhậm chức.
Thông tin này xuất hiện ngay sau thành công của Mỹ trong vai trò trung gian, thúc đẩy lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas, giải cứu con tin ở Gaza và chấm dứt cuộc xung đột kéo dài hai năm. Kết quả tích cực này được cho là động lực để Tổng thống Trump thúc đẩy nỗ lực giải quyết chiến sự Ukraine, một vấn đề mà ông từng cam kết giải quyết nhanh chóng.
Việc chấm dứt chiến sự ở Ukraine và Gaza là những lời hứa quan trọng mà ông Trump đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử năm 2024, liên tục chỉ trích cách tiếp cận của chính quyền Joe Biden đối với hai cuộc xung đột này. Sau khi nhậm chức, ông Trump đã tăng cường nỗ lực trung gian, gây áp lực lên cả Tổng thống Putin và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ và Nga diễn ra vào ngày 15/8 tại bang Alaska, với kỳ vọng tạo ra bước đột phá cho nỗ lực hòa bình. Tuy nhiên, những diễn biến sau đó cho thấy triển vọng hòa đàm vẫn còn rất mong manh.
Đầu tháng 9, Tổng thống Trump từng bày tỏ sự thất vọng lớn vì chưa thể chấm dứt xung đột ở Ukraine. Ông từng tin rằng có thể dễ dàng giải quyết vấn đề này nhờ mối quan hệ cá nhân với Tổng thống Putin, nhưng thực tế lại không diễn ra như vậy.
Sau đó, ông Trump chuyển hướng sang thúc đẩy hòa đàm giữa Israel và Hamas, dẫn đến việc thiết lập thành công một lệnh ngừng bắn. Phát biểu trước Quốc hội Israel, ông Trump tin rằng lệnh ngừng bắn ở Gaza sẽ tạo nền tảng để Mỹ giúp Israel bình thường hóa quan hệ với các nước láng giềng Trung Đông. Ông cũng tuyên bố sẽ ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại là chấm dứt cuộc xung đột lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II.
“Trước tiên, chúng ta phải giải quyết vấn đề Nga”, ông Trump nói, đồng thời yêu cầu đặc phái viên Mỹ về Trung Đông, Steve Witkoff, tập trung vào vấn đề Nga.
Tổng thống Trump đã tìm cách tiếp cận ông Putin từ lâu, nhưng cũng chỉ trích nhà lãnh đạo Nga vì chưa chấm dứt chiến tranh. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết Tổng thống Trump vẫn tin rằng ông có thể đưa Tổng thống Putin và Tổng thống Zelensky vào chung bàn đàm phán, mặc dù nỗ lực này đã thất bại hồi tháng 8. “Tổng thống luôn sẵn sàng cho cơ hội ngoại giao”, bà Leavitt nói khi được hỏi liệu có điều gì thay đổi khiến ông Trump tin rằng cuộc gặp thứ hai với ông Putin sẽ thành công hơn hội nghị thượng đỉnh ở Alaska.
Giới quan sát cho rằng Tổng thống Trump đang có một số yếu tố thuận lợi để gây sức ép với người đồng cấp Nga. Ông Trump thông báo đã nhận được cam kết từ Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi rằng Ấn Độ sẽ dừng mua dầu từ Nga, mặc dù quá trình này có thể kéo dài. Một nhóm nghị sĩ lưỡng đảng cũng đã kêu gọi ông Trump đồng ý chuyển giao tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine và áp thêm lệnh trừng phạt với Nga. Họ cho rằng điều này sẽ củng cố chiến lược “hòa bình bằng sức mạnh” của Tổng thống Trump. Các lãnh đạo tại Quốc hội Mỹ cũng cho biết họ có khả năng cao sẽ thông qua dự luật để siết trừng phạt Nga và những bên mua năng lượng của nước này.
“Tôi không muốn phải cứng rắn, nhưng sẽ sớm thôi”, lãnh đạo Cộng hòa tại Thượng viện John Thune nói, dự kiến bỏ phiếu về dự luật “trong 30 ngày tới”. Tổng thống Trump cho biết dự luật này có thể không cần thiết nếu ông giúp Nga và Ukraine đạt được thỏa thuận.
Điện Kremlin đã hoan nghênh cuộc điện đàm “cực kỳ thẳng thắn và đáng tin cậy” giữa ông Putin và ông Trump, đồng thời xác nhận Nga đang chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh giữa hai lãnh đạo.
Tuy nhiên, một số chuyên gia lưu ý rằng việc cuộc gặp thượng đỉnh có diễn ra hay không còn tùy thuộc vào kết quả trao đổi giữa các quan chức cấp cao hai nước. Số khác cảnh báo rằng cuộc gặp thượng đỉnh lần hai với ông Putin tiềm ẩn rủi ro đáng kể đối với ông Trump nếu không có đột phá.
Nhà nghiên cứu Celeste Wallander nhận định, nếu cuộc gặp kết thúc mà không đạt được thỏa thuận nào có thể chấp nhận, Tổng thống Putin có thể gửi thông điệp đến thế giới rằng ông mới là người kiểm soát tình hình.
Admin
Nguồn: VnExpress
