Hội nghị khoa học Tim mạch Toàn quốc vừa diễn ra tại Hà Nội ngày 18-19/10, với sự tham gia của gần 2.000 chuyên gia trong và ngoài nước, đã đưa ra những cảnh báo đáng chú ý về gánh nặng bệnh tim mạch tại Việt Nam và trên toàn cầu.
Theo GS.TS Phạm Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch Hội Tim mạch học Việt Nam, bệnh tim mạch hiện không còn là vấn đề riêng của các nước phát triển mà đã chuyển dịch sang các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình. Số ca mắc bệnh tim mạch đã tăng gấp đôi trong 30 năm qua và tiếp tục là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới.
Thống kê cho thấy mỗi năm có gần 19 triệu người tử vong do bệnh tim mạch, chiếm hơn 30% tổng số ca tử vong toàn cầu. Con số này cao gấp 10 lần số ca tử vong do Covid-19 vào thời điểm đỉnh dịch năm 2020. Thiệt hại kinh tế toàn cầu do bệnh tim mạch ước tính hơn một nghìn tỷ USD mỗi năm, bao gồm chi phí y tế và tổn thất năng suất lao động.
Tại Việt Nam, một quốc gia có thu nhập trung bình thấp, gánh nặng bệnh tim mạch cũng đang gia tăng nhanh chóng. Các bệnh lý do xơ vữa động mạch chiếm tới 65% tổng số ca bệnh. Trong đó, bệnh mạch vành và đột quỵ là hai nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, cướp đi sinh mạng của khoảng 200.000 người mỗi năm, tương đương 1/3 tổng số ca tử vong trên cả nước.
GS.TS Phạm Mạnh Hùng nhận định, sự gia tăng nhanh chóng của bệnh tim mạch là minh chứng cho “sự bùng phát thầm lặng của một đại dịch không lây nhiễm”, và là một trong những thách thức phát triển lớn nhất của thế kỷ 21.
Gánh nặng bệnh tim mạch đang tạo ra áp lực lớn đối với công tác phòng ngừa, chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên, nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, vẫn đang tập trung nguồn lực vào điều trị ở giai đoạn muộn thay vì phòng ngừa sớm. Các chính sách y tế công cộng liên quan đến chế độ ăn uống, kiểm soát thuốc lá, giảm lượng muối tiêu thụ và tăng cường hoạt động thể lực còn thiếu tính nhất quán hoặc chưa được thực thi một cách hiệu quả.
Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng y tế và nguồn nhân lực hiện tại chưa đáp ứng kịp nhu cầu. Việt Nam chỉ có chưa đến 2.000 bác sĩ chuyên khoa tim mạch thực thụ trên tổng số 100 triệu dân. Trong khi đó, các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong chuyên ngành tim mạch đang phát triển nhanh chóng, nhưng khả năng tiếp cận của người dân còn nhiều hạn chế.
Để giảm bớt gánh nặng bệnh tim mạch, các chuyên gia tại hội nghị khuyến nghị cần có một chiến lược phòng ngừa toàn cầu tích hợp, bao gồm phòng ngừa nguyên phát và thứ phát sớm từ khi còn nhỏ thông qua giáo dục sức khỏe cộng đồng. Cần thúc đẩy các chính sách toàn cầu nhằm giảm thiểu các yếu tố nguy cơ như giảm lượng muối trong thực phẩm, loại bỏ chất béo trans, kiểm soát ô nhiễm môi trường và hạn chế tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến. Ứng dụng các công nghệ tiên tiến như phân tích dữ liệu lớn (AI), tính toán nguy cơ cá thể hóa và liệu pháp gen (siRNA, CRISPR) cho các nhóm có nguy cơ cao cũng là những giải pháp cần được quan tâm.
Người dân cũng được khuyến cáo chủ động kiểm soát các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, béo phì, rối loạn mỡ máu. Đồng thời, cần thay đổi lối sống theo hướng tích cực hơn, bao gồm việc thường xuyên vận động, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tránh xa dầu mỡ và thức ăn chế biến sẵn, hạn chế căng thẳng và cai thuốc lá.
Admin
Nguồn: VnExpress
