Sau khi khỏi bệnh thủy đậu, virus varicella zoster (VZV) vẫn âm thầm tồn tại trong các hạch thần kinh ở trạng thái không hoạt động. Bác sĩ CKI Trần Nguyễn Uyên Dung, Khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết, khi gặp các yếu tố thuận lợi như suy giảm miễn dịch, căng thẳng kéo dài hoặc mắc các bệnh mạn tính, virus này có thể tái hoạt động, gây tổn thương dây thần kinh và dẫn đến đau mạn tính sau zona.
Đau sau zona là một bệnh lý mạn tính mà hiện tại chưa có phác đồ điều trị dứt điểm. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị hiện đại có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng và cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống của người bệnh. Tình trạng đau này thường xuất hiện trong vòng ba tháng sau khi bệnh zona cấp tính đã khỏi.
Triệu chứng đau sau zona rất đa dạng, tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương dây thần kinh, cũng như cơ địa của từng người bệnh. Bệnh nhân có thể cảm thấy rát bỏng, nhói buốt, châm chích, hoặc như bị điện giật ở vùng da trước đây bị tổn thương. Các triệu chứng khác có thể bao gồm ngứa, tê bì và cảm giác da bất thường. Trong một số trường hợp, người bệnh mô tả cảm giác đau rát như bị thiêu đốt, đau nhói liên tục cả ngày lẫn đêm. Cơn đau có thể tăng lên khi vận động, tiếp xúc với quần áo hoặc khi thay đổi nhiệt độ.
Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị đau sau zona, bao gồm:
* **Dùng thuốc:** Tùy thuộc vào mức độ đau và đáp ứng của từng người, bác sĩ có thể chỉ định một hoặc kết hợp nhiều loại thuốc như thuốc giảm đau thần kinh, thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc chống co giật, thuốc hạ sốt, thuốc an thần hoặc thuốc hỗ trợ giấc ngủ. Người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị và không tự ý thay đổi liều lượng hoặc ngừng thuốc để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
* **Kích thích từ trường xuyên sọ (TMS):** Đây là một kỹ thuật không xâm lấn, an toàn và có thể áp dụng cho cả người cao tuổi hoặc người có bệnh nền. Thiết bị TMS tạo ra các sóng từ trường mạnh, ngắn hạn, có khả năng xuyên qua da và hộp sọ, tác động đến vùng vỏ não vận động nguyên phát (M1), là nơi kiểm soát tín hiệu đau. TMS giúp giảm nhạy cảm đau của hệ thần kinh trung ương, ức chế dẫn truyền tín hiệu đau, đồng thời cải thiện tâm trạng và giấc ngủ cho người bệnh. Liệu trình TMS được cá nhân hóa để đạt hiệu quả tối ưu.
* **Tiêm botulinum toxin:** Bác sĩ Dung cho biết, khi tiêm botulinum toxin (botox) vào vùng da bị tổn thương, hoạt chất này sẽ ức chế sự phóng thích các chất trung gian dẫn truyền đau tại các đầu tận cùng của dây thần kinh, từ đó làm giảm tín hiệu đau truyền lên não. Đây là một phương pháp ít xâm lấn, an toàn và đã được Bộ Y tế đưa vào hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đau sau zona thần kinh.
* **Tiêm phong bế thần kinh:** Dưới sự hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ sẽ tiêm thuốc gây tê vào rễ thần kinh tại vị trí đau. Thuốc có tác dụng ngăn chặn dẫn truyền tín hiệu đau bất thường qua hạch giao cảm ở sừng sau tủy sống, trước khi tín hiệu này được truyền lên vùng vỏ não cảm nhận đau. Kỹ thuật này giúp giảm nhanh cơn đau cấp và ngăn chặn sự tiến triển thành đau mạn tính.
* **Vật lý trị liệu:** Các phương pháp như tập vận động, xoa bóp, điện xung, điện phân, chiếu tia hồng ngoại và sóng siêu âm có thể giúp giảm đau, giảm viêm, thư giãn cơ, cải thiện tuần hoàn và giấc ngủ cho người bệnh.
Bác sĩ Uyên Dung khuyến cáo những người từng mắc bệnh thủy đậu nếu xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ zona như nổi mụn nước dọc theo dây thần kinh, đau rát da hoặc tê buốt vùng da khu trú nên đến khám tại các chuyên khoa thần kinh, nội tổng hợp hoặc da liễu để được điều trị kịp thời, tránh các biến chứng có thể xảy ra. Nguy cơ biến chứng thường tăng cao ở người lớn tuổi, phụ nữ mang thai, người bị suy giảm miễn dịch hoặc mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì và ung thư.
Admin
Nguồn: VnExpress
