Đường Nguyễn Tất Thành, tuyến huyết mạch nối liền trung tâm TP HCM với khu vực phía Nam, từ lâu đã trở thành một trong những điểm nghẽn giao thông nghiêm trọng nhất của thành phố. Tình trạng ùn tắc thường xuyên xảy ra vào giờ cao điểm do lòng đường hẹp và sự tập trung của nhiều cơ sở giáo dục dọc tuyến đường.
Trước thực trạng này, câu hỏi đặt ra là tại sao, với quỹ đất trống phía cảng và nguồn lực đầu tư công dồi dào, thành phố vẫn chưa thể mở rộng con đường này để cải thiện lưu thông và thúc đẩy phát triển? Trong khi vấn đề chưa được giải quyết, khu vực Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội lại được đề xuất xây dựng dự án nhà ở cao tầng và bến tàu khách quốc tế, làm dấy lên nhiều lo ngại.
Đầu tháng 10/2024, một cuộc gặp gỡ với các chuyên gia tại Hội Kiến trúc sư TP HCM đã diễn ra, nhằm chia sẻ những ý kiến về việc xây dựng cảng tàu khách quốc tế tại khu vực Nhà Rồng – Khánh Hội. Quan điểm được nhấn mạnh là mọi công dân đều có quyền đóng góp ý kiến về các vấn đề của thành phố, và nhiều người đã đồng tình với những băn khoăn được đưa ra.
Tin vui đã đến vào cuối tuần qua khi chính quyền thành phố quyết định dừng dự án nhà ở tại khu vực này, thay vào đó quy hoạch thành công viên, phát triển dịch vụ công cộng, mở rộng đường Nguyễn Tất Thành và không gian văn hóa Hồ Chí Minh. Quyết định này được người dân thành phố đón nhận tích cực.
Chủ trương này được đánh giá là hoàn toàn đúng đắn và khoa học về mặt quy hoạch đô thị gắn liền với phát triển bền vững. Tuy nhiên, một câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ: Liệu dự án cảng tàu khách quốc tế có được di dời khỏi khu vực Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội hay không?
Dự án cảng tàu khách quốc tế với quy mô gần 625 tỷ đồng, trên khu đất rộng 68.618m², được kỳ vọng sẽ phục vụ việc tiếp nhận tàu khách quốc tế và tàu du lịch với sức chứa lên đến 1.000 khách. Theo đơn vị đề xuất, dự án sẽ góp phần phát triển kinh tế, du lịch sông Sài Gòn và tạo thêm địa điểm vui chơi, giải trí cho người dân. Tuy nhiên, việc đặt bến tàu tại vị trí Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội cũng tiềm ẩn nhiều lo ngại về hiệu quả và nguy cơ lãng phí.
Một trong những lo ngại lớn nhất là về chi phí. Nếu cảng hành khách quốc tế được xây dựng tại vị trí này, phương án thiết kế cầu Thủ Thiêm 4 với độ tĩnh không cố định 15m sẽ không còn phù hợp. Điều này đồng nghĩa với việc dự án cầu Thủ Thiêm 4, kết nối khu đô thị Thủ Thiêm, vẫn chưa thể chốt phương án xây dựng do chưa xác định được tĩnh không. Thành phố đã đề xuất 5 phương án xây cầu, với tổng mức đầu tư sơ bộ từ 4.365 đến 8.953 tỷ đồng. Phương án được quan tâm nhất là thiết kế cầu có nhịp nâng hạ, có thể nâng tĩnh không lên đến 45m để tàu thuyền lớn ra vào.
Tuy nhiên, phương án này có tổng mức đầu tư dự kiến lên đến 6.030 tỷ đồng (bao gồm cả lãi vay), cao hơn đáng kể so với phương án độ tĩnh không cố định 15m (4.840 tỷ đồng).
Do cầu Thủ Thiêm 4 dự kiến được đầu tư theo hình thức đối tác công tư PPP (hợp đồng BOT), số tiền chênh lệch 1.190 tỷ đồng sẽ là gánh nặng cho ngân sách thành phố và nhà đầu tư. Chưa kể, chi phí vận hành và bảo dưỡng phát sinh cho việc nâng hạ nhịp cầu trong suốt vòng đời của công trình cũng là một vấn đề cần cân nhắc.
Một vấn đề khác là khả năng xung đột trong phương án vận hành giao thông. Cầu Thủ Thiêm 4 nối đường Nguyễn Văn Linh với đường Nguyễn Cơ Thạch, tạo thành trục giao thông huyết mạch kết nối bờ Nam và bờ Đông của TP HCM, đồng thời liên kết hai khu đô thị hiện đại bậc nhất cả nước là Thủ Thiêm và Phú Mỹ Hưng. Trong đó, Thủ Thiêm đang được quy hoạch và xây dựng thành trung tâm tài chính quốc tế.
Tuy nhiên, với phương án nâng – hạ được đánh giá là khả thi nhất, việc hàng nghìn phương tiện phải dừng chờ 10-15 phút để phục vụ một tàu khách đi qua sẽ gây ùn tắc giao thông, điều này hoàn toàn không phù hợp với tiêu chuẩn của một trung tâm tài chính đòi hỏi hạ tầng giao thông thông suốt.
Ngoài ra, việc xây dựng bến cảng quy mô lớn tại khu vực Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội cũng sẽ ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị. Theo Quyết định số 3457/2013 của UBND TP HCM, toàn bộ khu vực này nằm trong lõi trung tâm 930 ha hiện hữu. Do đó, dự án sẽ gây sức ép lên giao thông và hạn chế việc mở rộng không gian văn hóa công cộng.
Thủ Thiêm được định hướng trở thành đô thị thông minh, sáng tạo, và cầu Thủ Thiêm 4 là công trình tạo điểm nhấn về mặt cảnh quan kiến trúc. Các phương án thiết kế cầu có tĩnh không lớn với những cột bê tông khổng lồ sẽ phá vỡ mỹ quan đô thị.
Số lượng khách quốc tế đến TP HCM bằng tàu biển trong năm 2023 và 2024 đạt khoảng 100 nghìn lượt khách, mang lại doanh thu 500 tỷ đồng. Việc xây dựng cảng tàu khách quốc tế chuyên dụng là cần thiết, tuy nhiên, sông Sài Gòn có chiều rộng trung bình chỉ 250m, trong khi tàu chở 1.000 du khách có độ dài đến 200m, gây khó khăn cho việc lưu thông và neo đậu. Bên cạnh đó, vấn đề ô nhiễm khí thải, tiếng ồn và việc tàu lớn chắn tầm nhìn của khu vực trung tâm cũng cần được xem xét.
Do đó, thành phố nên xem xét triển khai xây dựng cảng tàu khách quốc tế tại vị trí đã được quy hoạch ở mũi Đèn Đỏ trên sông Nhà Bè, cách vị trí hiện hữu 10km. Khu vực này có quỹ đất rộng và luồng hàng hải phù hợp cho việc tiếp đón tàu lớn. Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội nên được sử dụng cho du thuyền và tàu nhỏ phục vụ tham quan, du lịch thành phố.
Việc di dời dự án cảng tàu khách quốc tế ra khỏi khu vực Cảng Nhà Rồng – Khánh Hội không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và tiền bạc mà còn đẩy nhanh tiến độ xây dựng cầu Thủ Thiêm 4, một công trình giao thông đang rất cấp thiết.
Admin
Nguồn: VnExpress
