Từng được ca ngợi là “thần đồng” trong giới kinh doanh, Charlie Javice, người sáng lập startup Frank, đã trải qua một cú trượt dài từ đỉnh cao sự nghiệp xuống vực thẳm pháp lý. Ở tuổi 26, cô đã lọt vào danh sách “30 Under 30” của Forbes, nhưng chỉ vài năm sau, cô phải đối mặt với cáo buộc lừa đảo từ chính “gã khổng lồ” JPMorgan Chase.
Năm 2021, JPMorgan Chase thông báo mua lại Frank, công ty do Javice sáng lập, với giá hàng trăm triệu đô la. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, ngân hàng này đã đệ đơn kiện Javice, cáo buộc cô gian lận và gọi thương vụ mua lại này là “một sai lầm lớn”.
Năm 2016, sau hai năm tốt nghiệp Trường Kinh doanh Wharton thuộc Đại học Pennsylvania, Javice bắt đầu điều hành Frank, một công ty khởi nghiệp với mục tiêu cải thiện quy trình đăng ký vay vốn cho sinh viên Mỹ. Frank sử dụng công nghệ AI để giúp sinh viên lập kế hoạch tài chính, tiết kiệm và đầu tư.
Với khả năng thuyết phục, Javice đã thu hút được sự đầu tư từ các nhân vật lớn, huy động được 20 triệu USD. Đầu năm 2021, cô tuyên bố Frank có 4,25 triệu người dùng, trở thành nền tảng lập kế hoạch tài chính đại học hàng đầu và giúp hơn 6.000 sinh viên giảm học phí.
Những con số ấn tượng này đã thu hút sự chú ý của JPMorgan Chase. Sau nhiều vòng đàm phán, ngân hàng yêu cầu Frank cung cấp danh sách người dùng chi tiết. Ban đầu Javice từ chối, viện dẫn lý do bảo vệ quyền riêng tư, nhưng cuối cùng đã đồng ý để thương vụ diễn ra suôn sẻ.
Sau khi thỏa thuận hoàn tất, Javice nhận hơn 45 triệu USD và đảm nhiệm vị trí điều hành tại JPMorgan Chase, được tung hô như một nữ doanh nhân thành công trong lĩnh vực fintech.
Tuy nhiên, niềm vui ngắn chẳng tày gang. JPMorgan Chase sớm phát hiện ra sự bất thường trong danh sách người dùng mà Javice cung cấp.
Trong một sự kiện, ngân hàng gửi email cho 400.000 khách hàng ngẫu nhiên từ danh sách này, nhưng khoảng 70% email bị trả lại và chỉ 1% người dùng mở email. Điều này làm dấy lên nghi ngờ về tính xác thực của danh sách.
Điều tra sâu hơn, JPMorgan Chase phát hiện ra rằng tuyên bố “hơn 4 triệu người dùng” là hoàn toàn sai sự thật. Javice đã tạo ra một “danh sách ma” khổng lồ, với phần lớn thông tin người dùng là giả mạo.
Năm 2022, JPMorgan Chase kiện Javice, cáo buộc cô gian lận trong quá trình giao dịch.
Sinh ra và lớn lên trong một khu phố giàu có ở New York, Javice được hưởng một nền giáo dục tinh hoa. Cha cô làm việc trong lĩnh vực tài chính, mẹ là giáo viên, và anh trai là quản lý cấp cao của một chuỗi nhà hàng nổi tiếng.
Từ nhỏ, Javice đã theo học tại một trường song ngữ Anh-Pháp với học phí đắt đỏ. Năm 17 tuổi, cô được nhận vào Trường Kinh doanh Wharton danh tiếng, chuyên ngành tài chính và luật, và tốt nghiệp chỉ sau ba năm.
Ngay từ khi còn là sinh viên, Javice đã thể hiện niềm đam mê với khởi nghiệp. Năm 2011, cô thành lập tổ chức tài chính vi mô PoverUp với mục tiêu “xóa đói giảm nghèo chỉ bằng một cú nhấp chuột”. PoverUp kết nối sinh viên, các tổ chức tài chính vi mô và doanh nghiệp xã hội, cho phép sinh viên đóng góp tài chính cho các doanh nhân ở các nước nghèo.
PoverUp được đánh giá là một trong những công ty khởi nghiệp đại học tuyệt vời nhất, và Javice được vinh danh là một trong “100 người có sức sáng tạo nhất trong giới kinh doanh năm 2011”.
Kể từ đó, Javice bắt đầu xây dựng hình ảnh một doanh nhân thành đạt, chụp ảnh với người nổi tiếng và đăng lên mạng xã hội.
Tuy nhiên, một cựu sinh viên cùng trường nhận xét rằng Javice có vẻ “hơi khoa trương” và “có cảm giác gì đó không ổn”. Cô từng khoe khoang về việc từ chối học bổng 100.000 USD, nhưng đơn vị trao thưởng lại phủ nhận điều này.
PoverUp cũng không đạt được thành công như Javice tuyên bố. Công ty chưa bao giờ cấp bất kỳ khoản vay nào cho các doanh nhân ở các nước nghèo. Luật sư của PoverUp thừa nhận rằng công ty có ý tưởng “hoành tráng”, nhưng không thực sự đạt được nhiều thành tựu.
Sau khi tốt nghiệp, Javice từ bỏ PoverUp và chuyển sang một công ty khởi nghiệp khác, một nền tảng tìm kiếm việc làm cho sinh viên mới tốt nghiệp. Tuy nhiên, dự án này cũng thất bại, khiến cô thiệt hại hàng trăm nghìn USD.
Không lâu sau, Javice đổi tên công ty thành Frank và tái xuất giang hồ.
Mặc dù hai lần khởi nghiệp trước đó không thành công, Javice vẫn tiếp tục xây dựng hình ảnh một doanh nhân trẻ đầy triển vọng. Nhờ đó, cô xuất hiện trên các phương tiện truyền thông lớn và nhận được nhiều lời khen ngợi.
Trớ trêu thay, công ty Frank, có nghĩa là “thẳng thắn” trong tiếng Anh, lại được xây dựng trên những lời nói dối.
Một nhân viên cũ tiết lộ rằng khi Frank mới thành lập và có ít người dùng, Javice đã nói dối khách hàng rằng nền tảng đã có hàng nghìn sinh viên đăng ký. Khi nhân viên thắc mắc, cô đã sa thải họ và nói: “Những người này không hiểu rằng, thành công bắt đầu từ sự giả tạo”.
Năm 2017, Bộ Giáo dục Mỹ từng cáo buộc Frank gây hiểu lầm cho khách hàng, khiến họ nghĩ rằng công ty có liên quan đến chính phủ. Năm 2020, một nghị sĩ Mỹ cho rằng Frank có nguy cơ gây hiểu lầm cho sinh viên và trục lợi từ dữ liệu khách hàng.
Sau khi khởi kiện, JPMorgan Chase đã đóng cửa trang web của Frank.
Javice phủ nhận các cáo buộc và kiện ngược JPMorgan Chase, nhưng Bộ Tư pháp Mỹ vẫn buộc tội cô về tội gian lận chứng khoán và các tội danh khác.
Tháng 1/2023, Javice và Olivier Amar, giám đốc tăng trưởng của Frank, bị cáo buộc gian lận để tăng số lượng khách hàng trong quá trình đàm phán bán công ty cho JPMorgan Chase với giá 175 triệu USD.
Trong phiên tòa xét xử vào tháng 2, công tố viên cho biết Javice đã trả 18.000 USD cho một giáo sư để tạo ra danh sách hơn 4 triệu thông tin sinh viên giả mạo, trong khi Frank chỉ có chưa đến 300.000 khách hàng thực tế.
Thẩm phán Alvin K. Hellerstein bác bỏ lập luận của luật sư bào chữa rằng Javice nên được khoan hồng vì cuộc đàm phán là cuộc đấu giữa “một người 28 tuổi với 300 chuyên viên ngân hàng đầu tư từ ngân hàng lớn nhất thế giới”. Tuy nhiên, thẩm phán vẫn chỉ trích JPMorgan Chase vì đã không thực hiện thẩm định đầy đủ, nhưng nhấn mạnh rằng ông “trừng phạt hành vi của bị cáo chứ không phải sự ngu ngốc của JPMorgan”.
Ngày 28/3, Javice và Amar bị kết tội với bốn tội danh về gian lận chứng khoán và gian lận chuyển khoản.
Trước khi tuyên án, Javice đã khóc và nói rằng cô đã “đưa ra một lựa chọn mà tôi sẽ phải hối hận suốt cuộc đời”.
Ngày 29/9, Javice bị kết án hơn 7 năm tù và phải bồi thường hơn 22 triệu USD tiền lương, cổ phiếu và tiền thưởng, cùng với khoản bồi thường chung 287,5 triệu USD cho JPMorgan Chase.
Các công tố viên nhấn mạnh “một xu hướng đáng báo động là những người sáng lập và giám đốc điều hành của các công ty khởi nghiệp nhỏ tham gia vào hành vi gian lận, bao gồm việc trình bày sai lệch về các sản phẩm hoặc dịch vụ cốt lõi của công ty họ, nhằm mục đích khiến công ty trở thành mục tiêu hấp dẫn đối với các nhà đầu tư và/hoặc người mua”. Câu chuyện của Charlie Javice là một lời cảnh tỉnh về cái giá phải trả cho sự dối trá và tham vọng mù quáng trong thế giới kinh doanh đầy cạnh tranh.
Admin
Nguồn: VnExpress
