Gan nhiễm mỡ, một tình trạng phổ biến khi lượng chất béo tích tụ quá mức trong gan, có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, trong đó có xơ gan. Xơ gan làm suy giảm chức năng gan, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tổng thể. Các giai đoạn xơ hóa được phân loại từ F0 (gan khỏe mạnh) đến F4 (xơ gan giai đoạn cuối), cho thấy mức độ tổn thương và hình thành sẹo tăng dần.
Tuy không phải tất cả bệnh nhân gan nhiễm mỡ đều tiến triển thành xơ gan, nhưng một số yếu tố nhất định có thể đẩy nhanh quá trình này.
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý và lưu trữ chất béo tại gan. Nếu có người thân trong gia đình mắc bệnh gan nhiễm mỡ, nguy cơ mắc bệnh của bạn sẽ cao hơn. Các gene như PNPLA3 và TM6SF2 có liên quan mật thiết đến tình trạng này. Gene PNPLA3 làm tăng khả năng tích tụ mỡ trong gan, đồng thời làm tăng nguy cơ viêm gan và xơ gan. Trong khi đó, TM6SF2 lại làm tăng nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2, một yếu tố ảnh hưởng đến cân nặng và có thể thúc đẩy gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan.
Thói quen sinh hoạt hàng ngày cũng có tác động đáng kể đến sức khỏe của gan. Uống quá nhiều rượu (hơn 3-4 ly mỗi ngày đối với nam và hơn 2-3 ly đối với nữ) có thể làm suy giảm chức năng gan. Bên cạnh đó, lối sống ít vận động, chế độ ăn uống nhiều đường, chất béo bão hòa và đồ chiên rán cũng làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan.
Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho phổi và tim mạch mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến gan. Gan có chức năng loại bỏ các chất độc hại, nhưng khi phải xử lý lượng chất độc quá lớn từ khói thuốc, gan sẽ bị stress oxy hóa, dẫn đến tăng tích tụ mỡ, tổn thương tế bào và hình thành xơ gan.
Các bệnh lý nền như tiểu đường tuýp 2, kháng insulin, huyết áp cao, tăng men gan ALT và rối loạn mỡ máu (cholesterol hoặc triglyceride cao) cũng làm tăng nguy cơ chuyển từ gan nhiễm mỡ sang xơ gan. Ngoài ra, những người có nhiều mỡ nội tạng (đặc biệt ở vùng bụng), mắc hội chứng buồng trứng đa nang hoặc suy giáp cũng có nguy cơ cao mắc xơ gan. Các tình trạng này thường gây rối loạn chuyển hóa chất béo, tích tụ đường và tăng viêm, dẫn đến tích tụ mỡ trong gan nhiều hơn. Việc mắc nhiều bệnh cùng lúc tạo gánh nặng lớn cho gan, đẩy nhanh quá trình tích tụ mỡ và hình thành mô sẹo. Bệnh tim cũng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của gan nhiễm mỡ do tim không bơm đủ máu, ảnh hưởng đến chức năng gan.
Khi gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan, gan không còn hoạt động bình thường, dẫn đến các triệu chứng như ngứa da, mệt mỏi hoặc yếu cơ, buồn nôn, sưng bụng do tích tụ dịch (cổ trướng), nổi mạch máu dưới da, vàng da hoặc vàng mắt, dễ chảy máu hoặc bầm tím, và phù nề chân.
Để ngăn ngừa gan nhiễm mỡ tiến triển thành xơ gan, người bệnh cần kiểm soát chế độ ăn uống và cân nặng bằng cách hạn chế đồ uống có đường, cắt giảm thịt đỏ, không uống rượu, thay thế chất béo bão hòa bằng chất béo không bão hòa (như dầu ô liu) và ăn cá béo vài lần mỗi tuần. Tập thể dục thường xuyên, uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ và kiểm soát các bệnh lý hiện có cũng góp phần cải thiện chức năng gan.
Admin
Nguồn: VnExpress
