Ngày 17/10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã có cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Nhà Trắng, với hy vọng thảo luận về việc Washington cung cấp các loại vũ khí tầm xa uy lực, bao gồm tên lửa hành trình Tomahawk, cho Kiev. Ông Zelensky đặt nhiều kỳ vọng vào cuộc gặp này, dựa trên những phát biểu trước đó của ông Trump về sự ủng hộ dành cho Ukraine và thái độ cứng rắn với Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Cuộc gặp diễn ra tại Phòng Nội các dưới hình thức ăn trưa làm việc. Sau những phát biểu ban đầu trước truyền thông, hai tổng thống bắt đầu cuộc họp kín. Tuy nhiên, theo các nguồn tin, bầu không khí cuộc gặp nhanh chóng trở nên căng thẳng với nhiều bất đồng, trái ngược với những lời lẽ tốt đẹp ban đầu.
Những dấu hiệu về một cuộc gặp không mấy suôn sẻ đã xuất hiện trước đó. Một ngày trước cuộc gặp, Tổng thống Trump thông báo về cuộc điện đàm “rất hiệu quả” với Tổng thống Putin và hai bên nhất trí về một cuộc gặp thượng đỉnh tại Hungary. Ông Trump cũng nói với báo giới rằng “ông Putin muốn đạt được thỏa thuận” và “Tổng thống Zelensky cũng muốn kết thúc chiến sự và ông ấy phải làm điều đó ngay bây giờ”.
Trong cuộc họp báo sau đó, một phóng viên đã đặt câu hỏi trực tiếp cho ông Zelensky về những nhượng bộ mà Ukraine sẵn sàng thực hiện để chấm dứt chiến tranh với Nga, bao gồm cả khả năng từ bỏ ý định gia nhập NATO. Câu hỏi này dường như đã khiến ông Zelensky bất ngờ.
Ông Zelensky trả lời rằng các bên cần đối thoại và đạt được một lệnh ngừng bắn. Ông cũng cho rằng Nga không thực sự muốn hòa bình và sẽ thảo luận với ông Trump về cách đưa Điện Kremlin trở lại bàn đàm phán.
Theo các nguồn tin, trong cuộc gặp kín, ông Trump đã lặp lại nhiều luận điểm của ông Putin, ngay cả khi chúng mâu thuẫn với những tuyên bố trước đó của ông về việc Nga đang suy yếu về kinh tế. Một nguồn tin tiết lộ rằng ông Trump thậm chí còn nói: “‘Nếu muốn, Tổng thống Putin có thể hủy diệt các ông'”.
Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff đã tham gia vào cuộc trao đổi, nhấn mạnh rằng Nga có mục tiêu kiểm soát toàn bộ vùng Donbass. Nguồn tin cho rằng phía Mỹ dường như đang thử thách phái đoàn Ukraine và xem họ sẵn sàng chấp thuận điều gì.
Donbass, bao gồm hai tỉnh Donetsk và Lugansk ở miền đông Ukraine, là hai trong số bốn tỉnh mà Nga tuyên bố sáp nhập sau chiến dịch quân sự năm 2022, mặc dù chưa hoàn toàn kiểm soát được tỉnh nào.
Chủ tịch ủy ban đối ngoại quốc hội Ukraine, ông Oleksandr Merezhko, khẳng định rằng việc từ bỏ Donbass là điều không thể chấp nhận được đối với người dân Ukraine, và ông Putin hiểu rõ điều này.
Ông Zelensky đã chuẩn bị sẵn các bản đồ và tài liệu để giải thích tình hình, nhưng ông Trump dường như không mấy quan tâm. Một nguồn tin cho biết ông Trump đã nói rằng Ukraine không thể giành lại bất kỳ lãnh thổ nào và Mỹ cũng không thể làm gì để giúp họ. Ông Trump gợi ý Ukraine nên cho ngoại giao thêm một cơ hội.
Có thời điểm, Tổng thống Trump thậm chí còn gạt các bản đồ chiến sự sang một bên, thể hiện sự “phát chán” khi phải nhìn chúng. Ông nói rằng ông không biết “lằn ranh đỏ” ở đâu và chưa từng đến đó.
Tuy nhiên, ông Zelensky không đồng ý với việc Ukraine từ bỏ các khu vực mà Nga chưa kiểm soát. Cuối cùng, ông Trump đã chấp thuận quan điểm này và đồng ý “thử chấm dứt chiến sự với chiến tuyến hiện tại”.
Mặc dù vậy, ông Trump cũng nói rõ với ông Zelensky rằng Mỹ chưa thể cung cấp các tên lửa tầm xa mà Ukraine mong muốn. Một quan chức Mỹ cho biết ông Trump có ấn tượng rằng Ukraine đang tìm cách leo thang và kéo dài xung đột.
Cuộc gặp kết thúc sau 2,5 giờ. Ông Trump nói: “Tôi nghĩ chúng ta đã xong việc. Hãy chờ xem chuyện gì xảy ra tuần sau”, ám chỉ cuộc gặp thượng đỉnh dự kiến với ông Putin.
Một quan chức châu Âu nhận định rằng cuộc gặp ngày 17/10 “không đến mức thảm họa” như cuộc tranh cãi gay gắt giữa ông Trump và ông Zelensky trong cuộc gặp trước đó. Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine vẫn rời đi với vẻ mặt thất vọng.
Các nguồn tin không rõ điều gì đã khiến ông Trump thay đổi quan điểm, đặc biệt khi ông đã bày tỏ sự phẫn nộ với ông Putin trong nhiều tuần trước đó. Họ cho rằng cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Mỹ và Nga ngày 16/10 có thể đã có “ảnh hưởng rất lớn”.
Hai chuyên gia chính sách đối ngoại của đảng Cộng hòa nhận định với Politico rằng cuộc gặp này là một thất bại đối với Ukraine. Họ cho rằng nó diễn ra không đúng thời điểm và các kỳ vọng đã bị thổi phồng. Họ cũng cho biết các quan chức Cộng hòa ủng hộ Ukraine đã kêu gọi ông Zelensky hủy chuyến thăm vì sự chú ý ở Washington lúc đó đang tập trung vào vấn đề chính phủ đóng cửa và tình hình Trung Đông.
Trả lời báo giới sau cuộc gặp, ông Zelensky cho biết các thông điệp mà ông Trump đưa ra là “mập mờ”. Khi được hỏi liệu ông có tin tưởng sẽ nhận được tên lửa Tomahawk hay không, ông Zelensky chỉ mỉm cười gượng gạo và nói “tôi thực tế thôi”, đồng thời cho rằng sự do dự của ông Trump chỉ phản ánh “lập trường của Mỹ ở thời điểm hiện tại”.
Admin
Nguồn: VnExpress
