Trong cuộc sống hiện đại, điện thoại thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu, kéo theo đó là hội chứng Nomophobia – nỗi sợ không có điện thoại bên cạnh. Tình trạng này đang ngày càng phổ biến và gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và các mối quan hệ xã hội.
Anh Quốc Huy, một nhân viên kinh doanh bất động sản tại Tây Ninh, chia sẻ rằng công việc của anh phụ thuộc rất nhiều vào điện thoại. Anh dùng nó để liên lạc với khách hàng, kiểm tra email và theo dõi thông tin từ đồng nghiệp. “Chỉ cần điện thoại tắt nguồn hoặc mất sóng vài phút, tôi đã tưởng tượng ra cảnh khách hàng không liên lạc được hoặc bỏ lỡ thông tin quan trọng,” anh Huy nói. Ngoài công việc, anh còn dùng điện thoại để giải trí, lướt mạng xã hội, xem tin tức và chơi game. Dù vậy, anh thừa nhận mình gần như không thể rời mắt khỏi màn hình, ngay cả khi ăn cơm cùng gia đình, và luôn cảm thấy căng thẳng, mất ngủ vì phải “sẵn sàng” với chiếc điện thoại.
Tương tự, Thảo Linh, một sinh viên 18 tuổi tại TP.HCM, cũng nhận ra mình không thể sống thiếu điện thoại. Trong một buổi cắm trại do trường tổ chức, cô cảm thấy bứt rứt chỉ sau 30 phút không cầm điện thoại. Cô luôn lo lắng mình sẽ bỏ lỡ tin nhắn hoặc thông báo quan trọng. Linh có thói quen chụp ảnh mọi khoảnh khắc và đăng lên mạng xã hội để nhận tương tác. “Tôi cảm thấy như mình cần phải chia sẻ để mọi người biết tôi đang làm gì. Không đăng bài, tôi thấy như mình bị lãng quên,” cô tâm sự. Ngay cả khi ở nhà, Linh cũng luôn giữ điện thoại bên mình, dẫn đến việc học tập kém hiệu quả và dễ bị phân tâm.
Theo các chuyên gia tâm lý, Huy và Linh có dấu hiệu của hội chứng Nomophobia (No Mobile Phone Phobia) – một dạng lo âu liên quan đến việc không có điện thoại di động.
Một báo cáo của công ty đầu tư mạo hiểm Kleiner Perkins Caufiels & Byers (Mỹ) cho thấy trung bình một người mở khóa điện thoại 150 lần mỗi ngày. Dữ liệu từ SecurEnvoy cũng chỉ ra rằng 66% dân số thế giới có dấu hiệu mắc chứng nomophobia. Tại Việt Nam, một khảo sát năm 2022 cho thấy khoảng 73% thanh niên cảm thấy lo lắng khi không có điện thoại, và 61% trong số họ thường xuyên kiểm tra điện thoại ngay cả khi không có thông báo.
Thạc sĩ Tâm lý lâm sàng Vương Nguyễn Toàn Thiện, Giám đốc chuyên môn Trung tâm Tham vấn và trị liệu tâm lý Lumos, cho biết hội chứng Nomophobia ảnh hưởng đến nhiều lứa tuổi khác nhau. Trẻ em dưới 6 tuổi có thể hình thành thói quen phụ thuộc vào thiết bị do bắt chước người lớn. Trẻ em 6-12 tuổi có thể lo lắng khi không có điện thoại để chơi game và kết nối bạn bè. Thanh thiếu niên 12-17 tuổi cảm thấy áp lực phải duy trì sự hiện diện trực tuyến. Người trưởng thành cần điện thoại cho công việc và giao tiếp xã hội.
Biểu hiện của Nomophobia rất đa dạng. Người mắc có thể cảm thấy lo lắng, bồn chồn, khó chịu, thường xuyên kiểm tra túi hoặc tìm kiếm điện thoại. Một số người còn trải qua cảm giác hoảng loạn khi quên điện thoại hoặc hết pin.
Thạc sĩ Thiện nhấn mạnh rằng Nomophobia không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà còn gây ra các vấn đề sức khỏe thể chất như mất ngủ, giảm tập trung, cô đơn, mỏi mắt, đau cổ, đau vai và tăng nguy cơ béo phì. Nghiên cứu của Đại học Ben-Gurion (Israel) năm 2017 cho thấy việc sử dụng điện thoại liên tục có thể gây suy giảm tư duy logic và khả năng thích ứng xã hội, đồng thời gây tổn thương đến vùng hoạt động não ở thùy não bên phải.
Việc chẩn đoán Nomophobia thường dựa trên các triệu chứng và hành vi của người mắc, thông qua bảng hỏi hoặc công cụ đánh giá. Về điều trị, các phương pháp chính bao gồm tư vấn tâm lý, đặc biệt là liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), giúp người mắc nhận thức và thay đổi hành vi. Bên cạnh đó, cần thiết lập thời gian sử dụng điện thoại cụ thể, tham gia các hoạt động không liên quan đến công nghệ, và tăng cường kết nối với các mối quan hệ liên cá nhân chất lượng.
Để chế ngự nỗi sợ và lo lắng khi không sử dụng điện thoại, người bệnh có thể thiết lập thời gian sử dụng điện thoại cụ thể, tham gia các hoạt động khác như đọc sách, tập thể dục, thực hành các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga, và kết nối với bạn bè, gia đình qua các hoạt động ngoại tuyến. Nếu các biện pháp trên không hiệu quả, người bệnh cần tìm đến sự hỗ trợ chuyên môn từ bác sĩ và chuyên viên tâm lý.
Trong thế giới số ngày nay, việc nhận thức và kiểm soát sự phụ thuộc vào điện thoại là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe tinh thần và duy trì các mối quan hệ xã hội lành mạnh.
Admin
Nguồn: VnExpress
