Từ giữa tháng 9, gia đình chị Hoa ở Bình Thạnh, TP.HCM, trải qua chuỗi ngày “cúm luân phiên” khi cậu con trai học lớp 3 bắt đầu với các triệu chứng sốt và ho, sau đó lan sang vợ chồng chị và ông bà nội. Dù sốt chỉ kéo dài vài ngày, các triệu chứng như sổ mũi, ho và mệt mỏi dai dẳng đeo bám cả nhà. Tình hình trở nên đáng lo ngại hơn khi ông nội phải nhập viện do viêm phổi nặng.
Chị Hoa chia sẻ: “Không hiểu sao năm nay bệnh kéo dài cả tháng trời. Tôi ho đến mất ngủ, người luôn trong trạng thái rã rời dù đã dùng đủ loại thuốc và thảo dược.”
Trong khoảng một tháng trở lại đây, các bệnh viện lớn tại TP.HCM như ba bệnh viện nhi đồng, Thống Nhất, Chợ Rẫy, Đại học Y Dược, Quân y 175, Nhân dân Gia Định, Bệnh Nhiệt đới… đều ghi nhận sự gia tăng đáng kể số ca mắc cúm mùa, viêm phổi và viêm đường hô hấp. Nhiều bệnh nhân, dù đã hết sốt, vẫn phải nhập viện do tình trạng ho kéo dài, bội nhiễm hoặc các biến chứng liên quan đến phổi.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Hội Truyền nhiễm TP.HCM, cho biết có thể một số chủng virus cúm cũ đang tái xuất hiện sau một thời gian dài vắng bóng. Ông giải thích: “Khi một chủng cúm không lưu hành trong thời gian dài, miễn dịch cộng đồng đối với nó sẽ giảm. Do đó, khi nó quay trở lại, nhiều người dễ mắc bệnh hơn và bệnh cũng có xu hướng kéo dài hơn.”
Bác sĩ Khanh cũng lưu ý rằng mùa cúm năm nay đến sớm hơn so với thông lệ. Thay vì bùng phát vào cuối tháng 10 như các năm trước, số ca bệnh đã tăng mạnh ngay từ tháng 9. Điều này có thể liên quan đến thời tiết mưa liên tục ở miền Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho virus phát tán và xâm nhập vào đường hô hấp.
Đồng quan điểm, TS.BS Chu Thị Hà, chuyên khoa hô hấp tại Phòng khám Đa khoa Tâm Anh, nhận định rằng mùa cúm năm nay đến sớm hơn không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia khác. Bà cho biết nhiều người gặp phải các triệu chứng bất thường hoặc bệnh kéo dài như sốt tái phát, ho khan, đau nhức người và mệt mỏi, do sự kết hợp của nhiều yếu tố.
Một trong những yếu tố đó là sự biến đổi nhẹ ở kháng nguyên bề mặt của virus cúm A/H1N1 và H3N2, khiến hệ miễn dịch khó nhận diện hơn. Do đó, những người đã tiêm vaccine cúm hoặc từng mắc cúm trước đây vẫn có thể tái nhiễm, đồng thời phản ứng viêm của cơ thể có thể mạnh hơn, dẫn đến các triệu chứng nặng hoặc kéo dài.
Ngoài ra, hệ miễn dịch của nhiều người có thể đã suy giảm sau đại dịch Covid-19. Ba năm giãn cách xã hội đã làm giảm sự tiếp xúc của chúng ta với các virus hô hấp thông thường, làm giảm khả năng đáp ứng miễn dịch. Khi cúm quay trở lại, cơ thể có thể phản ứng chậm hoặc quá mức, khiến bệnh dễ trở nặng hoặc kéo dài.
Thời tiết thất thường và ô nhiễm không khí gia tăng cũng góp phần làm viêm niêm mạc hô hấp, khiến quá trình phục hồi chậm hơn. Do đó, người bệnh có thể tiếp tục ho, khò khè, có đờm hoặc cảm thấy hụt hơi kéo dài, thậm chí trong nhiều tuần sau khi hết sốt. Những người có hệ miễn dịch suy yếu, bệnh nền, thiếu ngủ, căng thẳng hoặc dinh dưỡng kém dễ bị bội nhiễm vi khuẩn, làm cho bệnh trở nên nghiêm trọng hơn hoặc xuất hiện các triệu chứng mới.
TS.BS Nguyễn Hải Công, Chủ nhiệm khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện Quân y 175, cho biết cùng với sự thay đổi của virus và hệ miễn dịch, yếu tố môi trường cũng đóng vai trò quan trọng trong việc khiến các bệnh hô hấp năm nay diễn tiến phức tạp hơn. Tình trạng mưa kéo dài, nhiệt độ giảm và độ ẩm không khí cao ở TP.HCM tạo điều kiện lý tưởng cho virus, vi khuẩn và nấm đường hô hấp phát triển.
Bác sĩ Công phân tích: “Độ ẩm tăng làm cho mầm bệnh dễ phát tán trong không khí, làm tăng nguy cơ phơi nhiễm, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và người cao tuổi.”
Thực tế tại khoa Nội Hô hấp, bác sĩ Công nhận thấy tỷ lệ bệnh nhân hô hấp nặng và diễn tiến phức tạp đã tăng lên so với thời điểm trước đại dịch. Ông cho biết sau Covid-19, hệ miễn dịch của nhiều người dường như đã thay đổi, khiến một số ca nhiễm trùng hô hấp diễn tiến nhanh và nghiêm trọng hơn.
Đáng chú ý, nhiều người sau khi hết sốt vẫn gặp phải tình trạng viêm đường thở kéo dài. Niêm mạc hô hấp bị tổn thương sau khi nhiễm virus cần thời gian để phục hồi, gây ra các triệu chứng như ho, khò khè và cảm giác mệt mỏi kéo dài trong nhiều tuần. Tuy nhiên, thay vì nghỉ ngơi, một số người lại tự ý sử dụng kháng sinh hoặc lạm dụng thuốc ho chứa corticoid, khiến niêm mạc càng bị kích ứng và bệnh kéo dài hơn.
Các chuyên gia y tế dự báo số ca bệnh hô hấp sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới. Để bảo vệ bản thân và gia đình, người dân được khuyến cáo nên nghỉ ngơi đầy đủ, uống nhiều nước, bổ sung dinh dưỡng và giữ ấm cơ thể. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và làm sạch mũi họng bằng nước muối sinh lý là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả.
Đối với những người có triệu chứng, đặc biệt là người cao tuổi hoặc có bệnh nền, việc thăm khám sớm là rất quan trọng. Nếu bệnh không thuyên giảm sau 10-14 ngày, hoặc xuất hiện các dấu hiệu như sốt trở lại, khó thở, đờm vàng, cần tái khám ngay lập tức để loại trừ nguy cơ biến chứng viêm phổi.
Trong bối cảnh này, bác sĩ Khanh nhấn mạnh rằng tiêm vaccine cúm hàng năm là biện pháp tốt nhất để phòng bệnh và tránh các biến chứng nghiêm trọng. Đây là một biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả, giúp hệ miễn dịch chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với các chủng virus đang lưu hành.
Admin
Nguồn: VnExpress
