Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia tài chính quốc tế đang phải đối mặt với một thực tế “chưa bao giờ ổn định”, theo đánh giá tại kỳ họp vừa qua của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) ở Washington.
Nếu như cuộc họp hồi tháng 4 diễn ra trong bầu không khí lo ngại về các biện pháp thuế quan trả đũa từ chính quyền Tổng thống Donald Trump, thì sau sáu tháng, tác động tiêu cực lên kinh tế toàn cầu được đánh giá là không nghiêm trọng như dự đoán. Tuy nhiên, sự mệt mỏi và thận trọng gia tăng khi những bất ổn chính sách vẫn còn hiện hữu.
Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), bà Ngozi Okonjo-Iweala, nhận định rằng bất ổn đã gia tăng trong năm qua. Mặc dù dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu có chậm lại, từ 3,3% năm 2024 xuống 3,2% năm 2025 và 3,1% năm 2026, nhưng mức giảm này không đáng kể so với những lo ngại ban đầu.
Một quan chức trong đoàn Nhật Bản chia sẻ quan điểm rằng kinh tế toàn cầu đang cho thấy sự vững vàng hơn so với dự đoán. Tuy nhiên, vị này cũng nhấn mạnh rằng không nên chủ quan trước những yếu tố bất ổn đang chồng chất.
Phó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Thái Lan, ông Piti Disyatat, thừa nhận sự “kiệt sức” khi phải liên tục cố gắng hiểu rõ tình hình, đưa ra các chính sách phù hợp và giải thích chúng cho công chúng. Ông nhấn mạnh rằng sự bất định hiện tại là một thách thức lớn.
Những căng thẳng thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc càng làm nổi bật thêm tình trạng bất ổn này. Trước khi có dấu hiệu hạ nhiệt với kế hoạch gặp gỡ giữa Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong, ông Trump đã đe dọa áp thuế bổ sung 100% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc để đáp trả việc nước này kiểm soát chuỗi cung ứng đất hiếm.
Sự thất thường trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã thúc đẩy nhiều nhà hoạch định chính sách tham dự hội nghị IMF và WB tìm kiếm các cơ chế thương mại mới, ít phụ thuộc vào quan hệ Mỹ – Trung.
Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva nhận thấy một tinh thần hợp tác hiếm có tại kỳ họp lần này. Bà cho rằng điều này có thể xuất phát từ việc nhiều quốc gia nhận ra rằng sự hợp tác quốc tế để cùng tiến bộ không còn là điều hiển nhiên.
Đồng tình với quan điểm này, Tổng giám đốc WTO cho biết nhiều quốc gia đang nỗ lực tăng cường hợp tác song phương và khu vực. Bộ trưởng Tài chính New Zealand, bà Nicola Willis, dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục gia tăng trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và kinh tế ngày càng lớn. Bà cho biết Liên minh châu Âu (EU) đang tìm cách kết nối với Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), một khối thương mại tự do gồm 11 quốc gia thành viên, trong đó có New Zealand.
Bộ trưởng Kế hoạch, Phát triển Kinh tế và Hợp tác Quốc tế của Ai Cập, bà Rania Al-Mashat, nhận định rằng tăng cường hợp tác khu vực là một hệ quả tất yếu của những diễn biến toàn cầu và sẽ tiếp tục là một hướng đi quan trọng trong thời gian tới.
Tổng giám đốc WTO kêu gọi tiếp tục đa dạng hóa thương mại, cho rằng thương mại toàn cầu đã mang lại lợi ích cho nhiều quốc gia, mặc dù kết quả không đồng đều và vẫn còn những nước bị bỏ lại phía sau. Bà cũng thừa nhận sự cần thiết phải cải cách WTO để khắc phục những điểm yếu và tái định hình toàn cầu hóa. Đầu tháng này, WTO đã hạ dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu năm 2026 từ 1,8% xuống 0,5%, chủ yếu do tác động từ các biện pháp thuế quan của ông Trump.
Ngoài những căng thẳng thương mại, giới chức tài chính thế giới còn cảnh báo về những áp lực khác đối với kinh tế toàn cầu, bao gồm sự mất cân đối cán cân thanh toán kéo dài, nợ công ở mức cao kỷ lục, sự bất ổn trong khu vực tài chính phi ngân hàng và những tác động từ công nghệ trí tuệ nhân tạo.
Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BoE), ông Andrew Bailey, nhấn mạnh sự cần thiết của những cuộc thảo luận thẳng thắn, bởi cộng đồng quốc tế đã từng thất bại trong việc nhận diện và ngăn chặn bong bóng cho vay dưới chuẩn, nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2009. Ông cũng nhấn mạnh tính minh bạch là yếu tố then chốt trong bối cảnh mối liên kết giữa ngân hàng, bảo hiểm và tài chính tư nhân ngày càng chặt chẽ nhưng thiếu rõ ràng.
Tổng giám đốc IMF Kristalina Georgieva cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng “định giá tài sản bị đẩy lên quá mức” và cho rằng thị trường đang mất cảnh giác trước các vấn đề như thương chiến, căng thẳng địa chính trị và thâm hụt ngân sách, làm tăng nguy cơ xảy ra một đợt điều chỉnh lớn.
Admin
Nguồn: VnExpress
