Tại Hong Kong, hàng ngàn người dân đang phải vật lộn để tồn tại trong những căn hộ siêu nhỏ, hay còn gọi là “chuồng chim”, nơi không gian sống bị thu hẹp đến mức nghẹt thở và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Gia đình Tam là một ví dụ điển hình. Với mức thu nhập 2.570 USD mỗi tháng, Tam là trụ cột kinh tế duy nhất trong gia đình. Chồng cô, người gốc Trung Quốc đại lục, đang chờ được cấp thẻ căn cước Hong Kong nên chưa thể đi làm. Mẹ cô, bà Wang, 60 tuổi, ở nhà chăm sóc cháu trai. Mỗi tháng, họ phải chi trả 620 USD cho căn hộ rộng vỏn vẹn 7 mét vuông. Sau khi trang trải các chi phí sinh hoạt, đi lại và học phí cho con trai, gia đình Tam không còn khoản tiết kiệm nào.
Những căn hộ “chuồng chim” như nơi gia đình Tam đang sống rất phổ biến ở Hong Kong. Chúng thường là những căn hộ lớn được chủ nhà chia nhỏ thành nhiều phòng cho thuê hoặc bán. Điều kiện sống ở đây rất thiếu thốn, không có bếp và không gian sinh hoạt tối thiểu. Bà Wang than phiền về việc căn hộ có quá nhiều muỗi, còn cháu trai bà, một học sinh năng động ở trường, trở nên khép kín và chỉ thích chơi game khi về nhà. Theo khảo sát của tổ chức Society for Community Organisation, gần một nửa số căn hộ “chuồng chim” không có cửa sổ, thường có hình dạng kỳ dị hoặc được xây dựng trên mái nhà.
Không chỉ chật chội, chi phí điện nước ở những căn hộ này cũng rất cao, trong khi thu nhập của các hộ gia đình thường chỉ khoảng 1.500 USD, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 2.900 USD.

Ông Wong Chi-kong, 76 tuổi, là một trong những cư dân lâu năm nhất của loại hình nhà ở này, sống trong căn hộ 4,6 mét vuông ở khu Mong Kok từ những năm 1980. Ông phải nằm nghiêng mới vừa vặn trong căn phòng. Mỗi sáng, ông thức dậy với những cơn hen suyễn do bụi bặm và thiếu thông gió. Trước đây, ông từng có nhà riêng, nhưng biến cố ly hôn và phá sản đã đẩy ông vào hoàn cảnh này. Ông Wong chia sẻ, những căn hộ này rất dễ xảy ra hỏa hoạn, đặc biệt là sau những trận bão lớn. Vào mùa hè, nhiệt độ trong phòng có thể lên tới 40 độ C, khiến ông cảm thấy như đang sống trong lò nướng.
Mỗi ngày, ông Wong thức dậy lúc 5 giờ sáng, lau dọn bàn nhựa cũ kỹ, ăn mì gói và rau héo. Với khoản trợ cấp xã hội khoảng 510 USD mỗi tháng, ông phải trả 320 USD tiền thuê nhà, chiếm hơn 60% thu nhập, chỉ còn lại một khoản nhỏ cho thức ăn và thuốc men. Ông Wong không dám đi khám bệnh thường xuyên vì sợ chi phí thuốc men sẽ “ăn” hết tiền ăn. Các cơn đau khớp và khó thở ngày càng trở nên trầm trọng, nhưng ông không đủ khả năng mua máy phun sương để điều trị hen suyễn vì lo ngại hóa đơn tiền điện.

Không gian sống chật hẹp cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần của ông Wong. Trước đây, ông là một thợ sửa xe và từng tự hào về căn hộ nhỏ nhưng đầy đủ tiện nghi của mình. Giờ đây, những tấm ảnh gia đình cũ được cất dưới gầm giường vì ông không muốn nhìn lại quá khứ. Căn phòng quá nhỏ khiến ông không thể mời bạn bè đến chơi, sự cô lập này đẩy ông vào trạng thái trầm cảm. Theo báo cáo của Society for Community Organisation, hơn 60% cư dân sống trong các căn hộ “chuồng chim” gặp phải vấn đề tương tự.
Mối nguy hiểm hỏa hoạn luôn rình rập trong các căn hộ “chuồng chim”. Tường mỏng, dây điện chằng chịt và thiếu lối thoát hiểm biến những nơi này thành những cái bẫy chết người, theo cảnh báo của các nhà hoạt động xã hội. Năm ngoái, một vụ cháy ở khu Mong Kok đã cướp đi sinh mạng của ba cư dân “chuồng chim”. Ông Wong vẫn còn ám ảnh bởi mùi khói từ vụ cháy gần đó. Ông đã nộp đơn xin vào nhà ở công cộng (PRH), nhưng danh sách chờ đợi cho thấy ông phải đợi ít nhất 5 năm rưỡi nữa mới đến lượt.
Chính phủ Hong Kong đã triển khai một số sáng kiến như Phòng Sinh hoạt cộng đồng (CLR) và Nhà ở công cộng nhẹ (LPH) để giảm bớt áp lực về nhà ở, nhưng ông Wong không mấy lạc quan. CLR chỉ là không gian sinh hoạt chung, nơi mọi người phải chen chúc để nấu ăn hoặc giặt giũ. Quy định mới về Đơn vị Nhà ở Cơ bản (BHU), yêu cầu nâng cấp các căn hộ chia nhỏ trước năm 2030, càng khiến ông lo lắng vì chủ nhà đã cảnh báo sẽ tăng tiền thuê 30% để bù đắp chi phí sửa chữa. Ông lo sợ bị đuổi ra ngoài và trở thành người vô gia cư, một nỗi lo chung của 31% cư dân “chuồng chim”, theo khảo sát của Hong Kong SDU Residents Alliance.
Trong khi chờ đợi những thay đổi chính sách, ông Wong và hàng ngàn người khác vẫn đang mắc kẹt trong những “chuồng chim”. “Tôi chỉ cần một nơi để tồn tại mà không cảm thấy như bị chôn sống”, ông ngậm ngùi chia sẻ.
Admin
Nguồn: VnExpress