Liệu pháp “tắm rừng” (Shinrin-yoku) có nguồn gốc từ Nhật Bản đang ngày càng được giới khoa học phương Tây chú ý, không chỉ là một trào lưu mà còn là một phương pháp trị liệu hiệu quả cho nhiều vấn đề sức khỏe hiện đại, từ căng thẳng đến suy giảm miễn dịch.
Shinrin-yoku là một hoạt động thiền định, chậm rãi và có chủ đích, trong đó con người tạm gác lại nhịp sống hối hả và các thiết bị công nghệ để hòa mình vào không gian rừng, sử dụng trọn vẹn năm giác quan. Mục tiêu của phương pháp này không nằm ở quãng đường đi được, mà ở sự kết nối sâu sắc với thiên nhiên: ngắm nhìn ánh nắng len lỏi qua tán lá, lắng nghe tiếng chim hót líu lo, hít thở hương đất ẩm ướt và cảm nhận vỏ cây xù xì.
Tiến sĩ Qing Li, chuyên gia hàng đầu thế giới về liệu pháp rừng từ Trường Y khoa Nippon (Tokyo), cho biết: “Tắm rừng là quá trình ngắt kết nối với công nghệ để tái kết nối với bản thân thông qua lăng kính của tự nhiên”. Ông giải thích rằng con người vốn là một phần của thế giới tự nhiên, nhưng lối sống hiện đại đã khiến chúng ta xa rời nó. Tắm rừng đơn giản là đưa con người trở về với cội nguồn.
Một phân tích tổng hợp đăng trên tạp chí Environmental Health and Preventive Medicine, dựa trên 28 nghiên cứu trong 5 năm, đã cung cấp bằng chứng về tác động sinh lý của việc tiếp xúc với môi trường rừng. Nghiên cứu cho thấy việc ở trong rừng giúp hạ huyết áp đáng kể và làm giảm nồng độ các hormone gây căng thẳng như adrenaline và cortisol trong máu. Đây là những yếu tố chính gây ra các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường và suy giảm miễn dịch.
Nghiên cứu gần đây trên tạp chí Forests của MDPI còn làm sáng tỏ các cơ chế sinh học đằng sau những lợi ích này. Các nhà khoa học cho biết việc tiếp xúc với thiên nhiên giúp điều hòa hệ thần kinh tự chủ, tăng cường hoạt động của hệ thần kinh đối giao cảm (trạng thái nghỉ ngơi và tiêu hóa) và giảm stress oxy hóa, hai yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Tóm lại, rừng xanh hoạt động như một bộ điều chỉnh tự nhiên, giúp cơ thể chuyển từ trạng thái “chiến đấu hay bỏ chạy” do áp lực cuộc sống gây ra sang trạng thái cân bằng và phục hồi. Bên cạnh những lợi ích về thể chất, tắm rừng còn có tác động sâu sắc đến sức khỏe tinh thần, đặc biệt trong bối cảnh xã hội hiện đại đang đối mặt với tình trạng kiệt sức lan rộng.
Đối với những người làm việc trong môi trường áp lực cao như ngành y tế, liệu pháp này không còn là một lựa chọn xa xỉ mà đã trở thành một công cụ sinh tồn. Một thử nghiệm đối chứng ngẫu nhiên được công bố trên cổng thông tin y khoa PubMed đã theo dõi các bác sĩ và nhân viên y tế. Kết quả cho thấy chỉ sau một buổi tắm rừng có hướng dẫn kéo dài ba giờ, những người tham gia đã giảm đáng kể các dấu hiệu kiệt sức nghề nghiệp, cải thiện tâm trạng và giảm lo âu.
Tác động tích cực của liệu pháp thiên nhiên không chỉ giới hạn ở người lớn. Nghiên cứu trên tạp chí Ecopsychology cho thấy sau ba buổi tắm rừng trong ba tuần, học sinh trung học có ý thức kết nối với thiên nhiên, lòng biết ơn và sự quan tâm đến môi trường tăng lên rõ rệt.
Tiến sĩ Patricia H. Hasbach, nhà trị liệu tâm lý và tác giả về liệu pháp sinh thái, nhận định: “Thiên nhiên không chỉ là một công cụ phục hồi mà còn là một người thầy”. Bà cho biết thêm rằng liệu pháp này giúp nuôi dưỡng lòng trắc ẩn, sự kết nối và ý thức trách nhiệm đối với hành tinh ở thế hệ tương lai.
Sự công nhận ngày càng tăng về sức mạnh của liệu pháp thiên nhiên đang thúc đẩy một cuộc đối thoại mới về chính sách y tế công cộng. Tại Scotland, bác sĩ có thể “kê đơn” cho bệnh nhân đi dạo trong thiên nhiên. Hàn Quốc và Nhật Bản đã đưa các “trung tâm chữa bệnh bằng rừng” được chính phủ chứng nhận vào hệ thống chăm sóc sức khỏe quốc gia.
Bên cạnh rừng nguyên sinh, không gian xanh đô thị cũng đóng vai trò quan trọng như một “hạ tầng y tế công cộng”. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ ra rằng việc tiếp cận không gian xanh có liên quan đến tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn, từ bệnh tim, béo phì đến các vấn đề về hô hấp.
Một nghiên cứu năm 2023 trên tạp chí The Lancet Planetary Health cho thấy sống gần không gian xanh có thể giảm nguy cơ cần dùng thuốc điều trị các chứng rối loạn tâm thần. Do đó, nhiều chuyên gia cho rằng đầu tư vào không gian xanh là một chiến lược kinh tế và sinh thái thông minh, giúp làm mát khu dân cư, lọc không khí ô nhiễm, lưu trữ carbon và đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Admin
Nguồn: VnExpress
