Sáng 21/10, cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy, 70 tuổi, đã chính thức bắt đầu thi hành bản án 5 năm tù tại nhà tù La Sante ở thủ đô Paris. Trước khi lên xe đến nhà tù, ông đã vẫy tay chào những người ủng hộ và ôm tạm biệt vợ trước ống kính máy quay. Đoàn xe cảnh sát hộ tống ông Sarkozy, cùng các luật sư của mình, đến nhà tù.
Ông Sarkozy trở thành cựu nguyên thủ quốc gia đầu tiên của Liên minh châu Âu phải ngồi tù. Bản án được Tòa án Hình sự Paris tuyên ngày 25/9, liên quan đến cáo buộc ông và các trợ lý đã huy động tài trợ bất hợp pháp từ Libya cho chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2007.
Sự nghiệp chính trị của ông Sarkozy bắt đầu thăng tiến từ khi ông trở thành thị trưởng Neuilly-sur-Seine, một vùng ngoại ô giàu có của Paris, vào năm 1983. Ông từng giữ các chức vụ quan trọng như bộ trưởng ngân sách, bộ trưởng nội vụ và bộ trưởng tài chính trước khi đắc cử tổng thống Pháp năm 2007.
Trong suốt nhiệm kỳ 5 năm của mình, ông Sarkozy liên tục vướng vào các vụ bê bối và tranh cãi. Sau thất bại trong cuộc tái tranh cử năm 2012, ông đối mặt với hàng loạt rắc rối pháp lý, trong đó có “Vụ án Libya” mà hiện tại ông đang phải trả giá bằng án tù.
Theo các công tố viên, ông Sarkozy và các trợ lý đã đạt được thỏa thuận với nhà lãnh đạo Libya Muammar Gaddafi để nhận tài trợ cho chiến dịch tranh cử năm 2007. Đổi lại, ông Sarkozy hứa sẽ giúp ông Gaddafi khôi phục hình ảnh trên trường quốc tế, sau khi Libya bị phương Tây cáo buộc liên quan đến các vụ đánh bom máy bay ở Scotland năm 1988 và Niger năm 1989.
Quá trình điều tra bắt đầu vào năm 2012, khi trang tin Mediapart công bố “bản ghi nhớ của cựu lãnh đạo cơ quan tình báo nước ngoài Libya Moussa Koussa”, trong đó có nội dung “cho phép chuyển 50 triệu euro cho chiến dịch tranh cử của Sarkozy”.
Mặc dù ông Sarkozy phủ nhận tính xác thực của tài liệu và kiện trang tin vì tội phỉ báng, những nghi ngờ vẫn tiếp tục bủa vây ông. Seif al-Islam Gaddafi, con trai của ông Gaddafi, cũng tuyên bố rằng chính quyền Libya đã tài trợ hàng triệu euro cho chiến dịch tranh cử của ông Sarkozy năm 2007.
Ông Sarkozy cho rằng các cựu quan chức Libya muốn trả thù ông, nhưng lập luận này không đủ sức thuyết phục. Các nhà điều tra đã xem xét nhiều chuyến đi đến Libya của những người thân cận với ông Sarkozy trong giai đoạn ông còn là bộ trưởng nội vụ (2005-2007), bao gồm cả chánh văn phòng Claude Gueant.
Kết quả điều tra cho thấy “thỏa thuận phi pháp” bắt đầu từ ngày 30/9/2005, khi ông Gueant đến Tripoli trong một chuyến đi bí mật do doanh nhân Ziad Takieddine sắp xếp. Trong một ghi chú, ông Takieddine mô tả rằng yếu tố này giúp ông Gueant “thoải mái bàn luận những chuyện quan trọng”.
Ông Gueant đã có cuộc họp kín với lãnh đạo cơ quan tình báo Libya Abdullah al-Senoussi. Cuộc gặp này được xem là bất thường vì ông al-Senoussi đang bị truy nã quốc tế và đã bị tòa án Pháp tuyên án chung thân năm 1999 liên quan đến vụ đánh bom máy bay năm 1989.
Ngày 6/10/2005, ông Gueant tháp tùng ông Sarkozy đến thăm Libya. Hai ông Sarkozy và Gaddafi đã có cuộc gặp riêng kéo dài khoảng 30 phút. Nội dung cuộc gặp không được tiết lộ, nhưng có vẻ như phía Libya muốn Pháp hủy bỏ quy trình pháp lý nhằm vào ông al-Senoussi.
Tháng 11/2005, các bên liên quan đã đến Libya để dàn xếp vụ kiện. Đến tháng 12 cùng năm, Brice Hortefeux, bạn lâu năm của ông Sarkozy, đã đến Libya gặp ông al-Senoussi và được cho là đã đưa cho quan chức Libya “tờ giấy có một cái tên kèm theo số tài khoản ngân hàng” để ông Gaddafi thực hiện cam kết theo thỏa thuận.
Năm 2012, Chukri Ghanem, bộ trưởng dầu mỏ Libya dưới thời Gaddafi, được phát hiện chết đuối trên sông Danube ở Áo. Nhật ký của ông Ghanem, được cất giữ tại nhà con rể ở Vienna, liệt kê nhiều khoản tiền gửi từ ông al-Senoussi và các trợ lý của Gaddafi cho ông Sarkozy, tổng cộng hàng triệu euro. Các khoản tiền này khá khớp với các giao dịch chuyển vào tài khoản của doanh nhân Takieddine ở Geneva, Thụy Sĩ.
Ông al-Senoussi, hiện đang ngồi tù ở Libya với các cáo buộc liên quan đến tội ác chiến tranh, xác nhận với các nhà điều tra Pháp rằng chiến dịch của ông Sarkozy đã nhận hàng triệu euro từ chính quyền Gaddafi.
Ông Takieddine khai rằng ông đã đích thân vận chuyển các vali chứa đầy tiền mặt từ Tripoli đến giao cho ông Sarkozy và ông Gueant, tổng cộng 5 triệu euro. Tuy nhiên, sau đó ông Takieddine lại rút lại lời khai này. Việc thay đổi lời khai đang là tiêu điểm của một cuộc điều tra về khả năng can thiệp hoặc mua chuộc nhân chứng. Cả ông Sarkozy và vợ, bà Carla Bruni, đều bị cáo buộc gây áp lực với ông Takieddine.
Ông Takieddine đã sang Lebanon vào năm 2020 và không tham gia các phiên tòa xét xử. Ông qua đời ngày 23/9 tại Beirut, ở tuổi 75.
Ông Gueant và ông Hortefeux đều khẳng định họ bị “gài” tham gia các cuộc gặp với ông al-Senoussi, đồng thời phủ nhận thông tin chấp nhận xóa tội cho quan chức tình báo Libya để đổi lấy tài trợ cho ông Sarkozy. Khi được hỏi về nội dung trao đổi, ông Gueant nói họ chỉ “trò chuyện vu vơ”.
Quá trình xét xử bắt đầu từ tháng 1/2025. Ông Sarkozy bị truy tố với các tội danh như nhận tài trợ tranh cử bất hợp pháp, tham ô, tham nhũng và một số tội khác. Giai đoạn tranh tụng kết thúc vào tháng 3, các công tố viên đề nghị tòa tuyên án 7 năm tù, phạt tiền 300.000 euro và cấm giữ chức vụ công trong 5 năm.
Ngày 25/9, tòa án hình sự tại Paris đã tuyên phạt ông Sarkozy 5 năm tù giam với tội danh âm mưu phạm pháp, nộp phạt 100.000 euro và cấm giữ chức vụ công trong 5 năm.
Tòa án bác bỏ kết luận của công tố viên rằng ông Sarkozy đã được hưởng lợi nhờ tiền tài trợ tranh cử bất hợp pháp. Ông được tuyên vô tội về các cáo buộc biển thủ công quỹ Libya, tham nhũng thụ động và nhận tài trợ cho chiến dịch tranh cử một cách bất hợp pháp.
Sau khi tòa tuyên án, ông Sarkozy tuyên bố sẽ “ngủ trong tù nhưng ngẩng cao đầu”. Ông Gueant và ông Hortefeux lần lượt nhận mức án 6 và 2 năm tù. Tuy nhiên, ông Gueant được thụ án bằng cách đeo vòng theo dõi điện tử, còn ông Hortefeux, 80 tuổi, không phải ngồi tù vì lý do sức khỏe.
Hiện chưa rõ ông Sarkozy sẽ phải ngồi tù trong bao lâu. Đội ngũ pháp lý của cựu tổng thống đã nộp đơn kháng cáo, dự kiến bắt đầu được xem xét trước cuối tháng 3/2026. Thông thường, ông sẽ không phải ngồi tù trong thời gian chờ kết quả phúc thẩm, nhưng bản án ngày 25/9 không cho phép điều này do “tính chất nghiêm trọng của vụ kiện”.
Luật sư Christophe Ingrain cho biết họ đã nộp đơn xin tạm tha cho ông Sarkozy trong thời gian chờ đơn kháng cáo được xem xét. Tòa phúc thẩm Paris có tối đa hai tháng để đưa ra quyết định về vấn đề này.
Admin
Nguồn: VnExpress
