Trong phiên thảo luận tổ ngày 23/10 về dự án Luật Dân số, các đại biểu Quốc hội đã tập trung vào các chính sách khuyến sinh và vấn đề cân bằng giới tính khi sinh. Giáo sư Nguyễn Thiện Nhân, nguyên Bí thư Thành ủy TP HCM, nhấn mạnh rằng công tác dân số là trách nhiệm chung của toàn xã hội, bao gồm Chính phủ, các tổ chức y tế, giáo dục, doanh nghiệp, đoàn thể và từng gia đình.
Giáo sư Nhân chỉ ra một thực tế là nhiều phụ nữ gặp khó khăn trong việc tìm nơi trông trẻ sau thời gian nghỉ thai sản 6 tháng, do số lượng cơ sở nhận trẻ ở độ tuổi này còn hạn chế. Điều này khiến họ e ngại việc sinh con vì lo ngại ảnh hưởng đến công việc và thu nhập. Ông đề xuất Nhà nước nên phát triển hệ thống trường mầm non nhận trẻ từ 6 tháng tuổi. Ông cho rằng, mặc dù Việt Nam đã phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, nhưng nếu phụ nữ không có nơi gửi con khi đi làm, họ sẽ không muốn sinh con. Việc mở rộng độ tuổi nhận trẻ xuống 6 tháng là cần thiết, mặc dù cần có lộ trình cụ thể.
Ông cũng đề nghị luật cần quy định thời gian làm việc hợp lý để người lao động có thể vừa chăm sóc gia đình, vừa tiếp tục phát triển sự nghiệp sau khi sinh con, tránh để việc sinh con trở thành rào cản. Theo ông, chính sách dân số cần phải được đồng bộ trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, truyền thông, kinh tế, nhà ở và bình đẳng giới.
Giáo sư Nhân nhấn mạnh rằng các mục tiêu dân số cần được tích hợp vào chương trình phát triển kinh tế – xã hội của từng ngành, từng địa phương, đặc biệt là trong kế hoạch của các đơn vị, doanh nghiệp. Ông cho rằng nếu các cơ quan, doanh nghiệp không quan tâm để người lao động có thể sinh từ hai con trở lên, thì chính sách khuyến sinh sẽ khó đạt được kết quả.
Ông cũng cho rằng người sử dụng lao động có nghĩa vụ đảm bảo mức lương đủ để người lao động nuôi được hai con và tạo môi trường làm việc không quá áp lực để họ có thời gian chăm sóc gia đình. Dẫn kinh nghiệm từ châu Âu, ông cho biết khoảng 30% gia đình dù cả hai vợ chồng đều đi làm vẫn không đủ thu nhập để nuôi hai con. Ông đề xuất mỗi người đi làm phải có thu nhập tối thiểu đủ để nuôi bản thân và một người con, và khi cả hai người cùng đi làm thì có thể nuôi được hai con. Đây là điều kiện then chốt để duy trì mức sinh thay thế.
Ông đề nghị Nhà nước công bố hằng năm mức lương tối thiểu đủ sống cho người lao động và một người con, thay vì chỉ tính đủ nuôi bản thân như hiện nay. Việc chuyển đổi khái niệm lương tối thiểu sang mức đảm bảo nuôi được con sẽ là một giải pháp đột phá. Bên cạnh đó, cần có cơ chế động viên, khen thưởng cho các gia đình sinh từ hai con trở lên. Ông nói thêm rằng trước đây, việc sinh ba con bị coi là vi phạm chính sách, nhưng hiện nay, những gia đình sinh ba con cần được khen thưởng vì cả nước đang có mức sinh quá thấp.
Bà Trần Thị Nhị Hà, Phó ban Dân nguyện và Giám sát, cho rằng quy định về duy trì mức sinh thay thế là một điểm mới có ý nghĩa thực tiễn, nhưng cần bổ sung các chính sách cụ thể cho các địa phương có mức sinh thấp. Bà kiến nghị tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai thêm 2 tháng, trong đó có thể sử dụng linh hoạt một tháng trong vòng một năm. Đồng thời, nam giới cũng nên được nghỉ thêm 10 ngày, trong đó 5 ngày có thể được sử dụng linh hoạt sau khi vợ sinh con.
Theo bà, quy định này sẽ giúp các bậc cha mẹ có thêm thời gian chăm sóc con cái, khuyến khích việc sinh con thứ hai, đặc biệt là ở các đô thị nơi chi phí nuôi con và dịch vụ trông trẻ còn hạn chế.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP HCM, đề xuất tập trung chính sách khuyến sinh vào việc trợ cấp cho các gia đình đông con, tương tự như mô hình ở Pháp, nơi các gia đình có từ ba con trở lên được giảm đáng kể chi phí sinh hoạt, thuế và dịch vụ công. Bà nhấn mạnh sự cần thiết của việc bảo đảm quyền lợi cho phụ nữ trong thời gian nghỉ thai sản, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng văn hóa hỗ trợ các bà mẹ nuôi con nhỏ.
Admin
Nguồn: VnExpress
