Virus hợp bào hô hấp (RSV) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là viêm phổi và viêm tiểu phế quản ở trẻ dưới 2 tuổi. Bác sĩ Nguyễn Thị Hạnh Trang, Phó khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết virus này lây lan dễ dàng qua đường hô hấp hoặc khi tiếp xúc với các bề mặt nhiễm virus như bàn ghế, sàn nhà.
Những ngày đầu nhiễm RSV, trẻ thường có các triệu chứng dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường như nghẹt mũi, sổ mũi, ho, đau họng, hắt hơi và sốt nhẹ. Tuy nhiên, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng hơn sau 3-7 ngày.
Khi bệnh tiến triển nặng, trẻ có thể thở nhanh hơn bình thường. Trẻ dưới 2 tháng tuổi, đặc biệt là trẻ sinh non, có thể xuất hiện các cơn ngưng thở ngắn. Các dấu hiệu nguy hiểm khác bao gồm ngực và bụng rút lõm mạnh khi hít vào, vùng liên sườn và dưới sườn co rút rõ rệt, mũi phập phồng, há miệng khi thở, và có thể phát ra tiếng rít hoặc khò khè do đường thở bị hẹp. Bác sĩ Trang khuyến cáo phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi có các dấu hiệu trở nặng như ho dồn dập có đờm, khó thở sau khi ho, hoặc môi và đầu chi tím tái do thiếu oxy.
Ngoài ra, trẻ có thể thay đổi hành vi và thói quen ăn uống như bỏ bú hoặc bú ít, biếng ăn, mệt mỏi và ngủ li bì hơn thường ngày. Trẻ sơ sinh có thể bú yếu, ngừng bú sớm hoặc khóc yếu dần. Một số trường hợp có thể không sốt cao nhưng vẫn mệt lả, phản ứng chậm và da lạnh.
Nguy hiểm hơn, trẻ nhiễm RSV còn có thể bị bội nhiễm các tác nhân gây bệnh khác như phế cầu, Hib, tụ cầu, E.coli, cúm, hoặc Covid-19, làm cho bệnh trở nên trầm trọng hơn, tăng nguy cơ viêm phổi và suy hô hấp.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 70% trẻ đã nhiễm RSV trong năm đầu đời và hầu hết trẻ nhiễm RSV trước 2 tuổi. Trong mùa RSV, khoảng 80% trẻ dưới một tuổi nhập viện do nhiễm trùng đường hô hấp dưới là do RSV. Đáng lo ngại, trẻ nhiễm RSV trước một tuổi có thể gặp các di chứng như thở khò khè kéo dài, tăng nguy cơ viêm phổi tái lại và suy giảm chức năng phổi. Các nghiên cứu tại Việt Nam và trên thế giới cho thấy phần lớn trẻ nhập viện do RSV đều khỏe mạnh trước đó.
Thời tiết chuyển mùa, mưa nhiều hoặc trời lạnh là điều kiện thuận lợi cho virus RSV phát triển. Tuy nhiên, tại các vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa như Việt Nam, RSV có thể xuất hiện quanh năm.
Do trẻ có thể nhiễm RSV nhiều lần trong năm, việc chủ động phòng ngừa là rất quan trọng. Phụ huynh nên tránh cho trẻ tiếp xúc với những nơi đông người, người đang ho hoặc sốt, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng khi chăm sóc trẻ, và vệ sinh, khử khuẩn các bề mặt.
Hiện nay, bệnh do RSV chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, nhưng đã có vaccine phòng ngừa. Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết Việt Nam đã có vaccine RSV của hãng dược phẩm Pfizer (Mỹ), được chỉ định tiêm cho người trên 60 tuổi và thai phụ từ tuần 24-36. Vaccine chỉ cần tiêm một mũi duy nhất, giúp thai phụ truyền kháng thể thụ động qua nhau thai, bảo vệ trẻ trong 6 tháng đầu đời. VNVC đang nỗ lực để sớm đưa thêm nhiều loại vaccine và sinh phẩm phòng bệnh RSV cho cả trẻ em và người lớn.
Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy vaccine RSV của Pfizer giúp giảm hơn 80% nguy cơ trẻ mắc viêm tiểu phế quản, viêm phổi do RSV và có hiệu quả bảo vệ gần 70% đến khi trẻ 6 tháng tuổi. Vaccine này đã được phê duyệt sử dụng tại hơn 60 quốc gia và được đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước, dành cho phụ nữ mang thai, người cao tuổi và người có bệnh nền.
Ngoài RSV, phụ huynh cũng nên chủ động phòng ngừa các bệnh nguy hiểm lây qua đường hô hấp khác như cúm, phế cầu, bạch hầu, ho gà, sởi, quai bị, rubella, thủy đậu, não mô cầu cho con và cả gia đình.
Admin
Nguồn: VnExpress
