Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, quân đội Mỹ đã triển khai một lực lượng đáng kể đến khu vực phía nam biển Caribe từ tháng 9, bao gồm 10 tiêm kích tàng hình, 8 chiến hạm và khoảng 6.500 binh sĩ. Động thái này, được lý giải là nhằm đối phó với các băng đảng ma túy, đánh dấu một trong những đợt điều động quân sự lớn nhất của Mỹ đến khu vực Caribe trong nhiều năm.
Phản ứng trước sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Mỹ, Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro đã lên tiếng chỉ trích, mô tả đây là “mối đe dọa lớn nhất” đối với Venezuela trong một thế kỷ qua. Ông tuyên bố quốc gia này sẵn sàng “đấu tranh vũ trang để bảo vệ lãnh thổ” và đã ra lệnh huy động cả quân đội chính quy lẫn lực lượng dự bị.
Để thể hiện sự sẵn sàng đối phó với khả năng xung đột vũ trang, quân đội Venezuela đã tiến hành một loạt các cuộc diễn tập quân sự. Truyền thông Venezuela gần đây đã công bố video cho thấy các tiêm kích hạng nặng Su-30MKV mang tên lửa siêu thanh Kh-31 thực hiện nhiệm vụ tuần tra ngoài khơi bờ biển, cũng như diễn tập bắn đạn thật.
Các chuyên gia phương Tây đã chỉ ra rằng, sự kết hợp giữa tiêm kích Su-30MKV và tên lửa Kh-31 tạo thành một “mối đe dọa thực sự” đối với các chiến hạm Mỹ hoạt động ngoài khơi Venezuela.
Theo thống kê, Venezuela đã nhận tổng cộng 24 chiếc Su-30MKV từ Nga trong giai đoạn 2006-2008, và hiện tại 21 chiếc vẫn trong trạng thái sẵn sàng chiến đấu. Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) cho biết Venezuela cũng đã đặt mua 50 tên lửa siêu thanh Kh-31 cùng nhiều loại vũ khí khác cho phi đội Su-30.
Tên lửa Kh-31 được phát triển từ cuối những năm 1970 bởi viện thiết kế Zvezda-Strela của Liên Xô, với mục tiêu tạo ra một loại tên lửa diệt radar có khả năng đối phó với các hệ thống phòng không tiên tiến của Mỹ như Patriot và Aegis.
Nguyên mẫu Kh-31 đã trải qua các cuộc thử nghiệm phóng từ năm 1982 và chính thức được đưa vào biên chế sau đó 6 năm. Phiên bản hoàn chỉnh đầu tiên, được định danh Kh-31P, trang bị đầu dò thụ động chuyên dụng để tiêu diệt radar. Tiếp theo là biến thể chống hạm Kh-31A, sử dụng đầu dò radar chủ động.
Cả hai phiên bản đã được công khai vào năm 1991, ngay trước khi Liên Xô tan rã. Nga tiếp tục cải tiến và phát triển các biến thể Kh-31 mới cho cả mục đích sử dụng trong nước và xuất khẩu cho 11 quốc gia, trang bị trên nhiều loại máy bay chiến đấu như Su-27SM, Su-30, Su-35S, MiG-29M và MiG-35.
Về mặt lý thuyết, mỗi chiếc Su-30 có thể mang tối đa 6 tên lửa Kh-31 trên các giá treo dưới cánh và dưới động cơ. Tuy nhiên, trong thực tế, các máy bay chiến đấu thường chỉ mang theo hai tên lửa khi thực hiện nhiệm vụ.
Tất cả các biến thể của Kh-31 đều sử dụng tầng đẩy sơ cấp nhiên liệu rắn để đạt tốc độ tối ưu khoảng 2.200 km/h, sau đó kích hoạt động cơ phản lực dòng thẳng (ramjet) để duy trì tốc độ siêu thanh trong suốt hành trình bay.
Kh-31P bay ở độ cao lớn để dò tìm tín hiệu radar của đối phương, cho phép nó đạt tốc độ trên 4.300 km/h và tầm bắn 110 km. Trong khi đó, Kh-31A có khả năng bay sát mặt biển, đạt tốc độ tối đa 2.200 km/h và tầm bắn 70 km. Các phiên bản hiện đại hóa có thể tấn công mục tiêu từ khoảng cách 160-250 km.
Theo biên tập viên Thomas Newick của chuyên trang quân sự War Zone, Kh-31 là một vũ khí rất khó đối phó do tốc độ siêu thanh và khả năng bay bám biển. Khả năng cơ động phức tạp khi tiếp cận mục tiêu càng làm tăng thêm thách thức cho việc đánh chặn, khiến nó trở thành một trong những loại tên lửa diệt hạm đáng gờm nhất.
Kh-31P sử dụng đầu đạn nổ văng mảnh để gây sát thương tối đa cho radar và các thiết bị điện tử của hệ thống phòng không, trong khi Kh-31A được trang bị đầu đạn xuyên phá, được thiết kế để xuyên thủng vỏ tàu, xâm nhập vào bên trong và phát nổ.
“Mức độ nguy hiểm của Kh-31A nghiêm trọng đến mức Hải quân Mỹ đã phải mua tên lửa này từ Nga và hoán cải chúng thành mục tiêu bay MA-31 để kiểm tra năng lực phòng thủ của tàu chiến,” Newdick cho biết.
Tài liệu do tập đoàn Boeing soạn thảo đã chỉ ra nhiều ưu điểm của MA-31, bao gồm khả năng bay bám sát mặt biển ở tốc độ 3.300 km/h hoặc bay hành trình với tốc độ 4.300 km/h ở độ cao lớn, khả năng cơ động đa trục với gia tốc tối đa gấp 15 lần trọng lực Trái Đất, độ bộc lộ rất thấp ngay cả ở tốc độ siêu thanh, và khả năng mô phỏng nhiều mối đe dọa khác nhau đối với tàu chiến Mỹ.
“Không có bất kỳ khí tài nào, dù là ở Mỹ, Pháp hay bất kỳ nơi nào khác, có thể thể hiện được những năng lực này,” tài liệu khẳng định.
Mặc dù Kh-31A là một mẫu tên lửa cũ và Hải quân Mỹ đã có kinh nghiệm bắn hạ chúng trong các cuộc huấn luyện, Newdick cảnh báo rằng các lực lượng Mỹ không nên chủ quan và đánh giá thấp khả năng tấn công của tiêm kích Su-30 Venezuela.
Lực lượng Mỹ hiện diện tại khu vực phía nam Biển Caribe bao gồm một số khu trục hạm lớp Arleigh Burke và một tuần dương hạm lớp Ticonderoga, tất cả đều được trang bị hệ thống phòng thủ Aegis, cùng với tàu hỗ trợ tác chiến đặc biệt Ocean Trader.
“Việc các chiến hạm hoạt động rất gần Ocean Trader nhấn mạnh thực tế rằng Lầu Năm Góc phải nghiêm túc chuẩn bị đối phó với mối đe dọa nhằm vào con tàu này. Ocean Trader không có hệ thống phòng thủ để chống lại tên lửa diệt hạm, trong khi nó đôi khi hoạt động rất gần bờ biển Venezuela,” Newdick nhận xét.
Mặc dù các tàu trang bị Aegis có khả năng đánh chặn Kh-31, nhưng thời gian phản ứng sẽ rất hạn chế trong trường hợp xung đột nổ ra, đặc biệt khi hoạt động gần Venezuela và năng lực cảnh báo sớm bị hạn chế.
Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây đã đề cập đến khả năng triển khai một chiến dịch tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Venezuela. Một số chuyên gia quân sự cho rằng quân đội Mỹ có thể tiến hành không kích hoặc triển khai một chiến dịch chớp nhoáng trên bộ nhằm vào các băng đảng ma túy ở Venezuela.
“Trong trường hợp kịch bản này xảy ra, Venezuela có thể triển khai tiêm kích Su-30MKV mang tên lửa Kh-31, mặc dù việc nhắm bắn các chiến hạm Mỹ là một vấn đề lớn và có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng,” Newdick nhận định.
Một quan chức Lầu Năm Góc tiết lộ rằng hai tiêm kích F-16 Venezuela đã từng áp sát một chiến hạm Mỹ trên Biển Caribe vào tháng 9. Một số sự việc tương tự dường như cũng đã xảy ra trong những tuần gần đây.
“Việc hiện diện gần bờ biển Venezuela khiến các chiến hạm Mỹ luôn đối mặt với nguy cơ bị tấn công bất ngờ. Tiêm kích Venezuela có thể bất ngờ áp sát và đưa chiến hạm Mỹ vào tầm bắn của Kh-31,” Newdick kết luận, nhấn mạnh sự phức tạp và nguy hiểm của tình hình hiện tại.
Admin
Nguồn: VnExpress
