Tòa Phúc thẩm Michigan vừa đưa ra phán quyết rằng tinh tinh không được công nhận là “con người” và không có quyền con người theo luật pháp của tiểu bang. Phán quyết này khép lại nỗ lực pháp lý do Dự án Quyền của Động vật Phi nhân loại (NhRP) khởi xướng, nhằm tìm kiếm sự công nhận về quyền tự do cơ bản cho loài linh trưởng thông minh này.
Vụ việc bắt nguồn từ đơn khiếu nại năm 2023 của NhRP, yêu cầu Tòa án hạt Menominee tuyên bố bảy con tinh tinh đang được nuôi nhốt tại Vườn thú Gia đình DeYoung là những “cá thể tự chủ” và do đó, có quyền được sống trong môi trường phù hợp hơn. Nhóm này, có trụ sở tại Florida, lập luận rằng việc giam cầm tinh tinh cần phải được chứng minh là hợp pháp và đề xuất chuyển chúng đến một khu bảo tồn.
Để củng cố lập luận của mình, NhRP đã trình bày ý kiến từ các chuyên gia, bao gồm cả nhà linh trưởng học nổi tiếng Jane Goodall, nhấn mạnh khả năng nhận thức phức tạp và mạng lưới xã hội của tinh tinh. Tuy nhiên, thẩm phán tòa sơ thẩm đã bác bỏ đơn khiếu nại, khẳng định rằng tinh tinh không đáp ứng định nghĩa pháp lý về con người.
Trong phiên điều trần phúc thẩm diễn ra vào ngày 14/10, thẩm phán Brock Swartzle đã đặt câu hỏi về việc liệu khả năng tự chủ có đủ để đảm bảo quyền tự do hay không. Ông gợi ý rằng con người có thể được coi là một phần của “khế ước xã hội”, trong đó họ từ bỏ một số quyền nhất định để đổi lấy những quyền khác. Ông cũng đặt câu hỏi về khả năng tinh tinh tuân thủ các quy tắc xã hội như con người.
Tòa phúc thẩm đã giữ nguyên phán quyết ban đầu, khẳng định rằng tinh tinh là động vật và do đó được coi là tài sản theo các phán quyết trước đây. Tòa án cũng tuyên bố rõ ràng rằng không có “ngoại lệ” nào nên được áp dụng, ngay cả đối với các loài động vật có trí thông minh cao. Quyết định này có nghĩa là chủ sở hữu Vườn thú Gia đình DeYoung không cần phải biện minh cho việc tiếp tục nuôi nhốt bảy con tinh tinh.
Luật sư của Dự án Quyền của Động vật Phi nhân loại bày tỏ sự thất vọng với phán quyết này và cho biết họ có kế hoạch kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Tổ chức này đã theo đuổi các vụ kiện tương tự từ năm 2013, khi họ đệ đơn thay mặt cho hai con tinh tinh ở New York, tìm cách công nhận quyền tự do và chuyển chúng đến một khu bảo tồn ngoài trời. Tuy nhiên, các tòa án trước đây đã bác bỏ các yêu cầu này, cho rằng không có cơ sở pháp lý để coi tinh tinh là con người và khả năng nhận thức của chúng không đồng nghĩa với việc chúng phải chịu trách nhiệm pháp lý về hành động của mình.
Admin
Nguồn: VnExpress
