Trong quá trình giảng dạy lớp 7, tôi từng gặp một trường hợp học sinh đặc biệt khiến tôi trăn trở rất nhiều. Cậu bé này thường xuyên không học bài, không làm bài tập, trêu chọc bạn bè và có thái độ thiếu tôn trọng với giáo viên. Mặc dù nhà trường đã nhiều lần mời phụ huynh đến làm việc, tình hình vẫn không được cải thiện.
Sau khi tìm hiểu, tôi biết được hoàn cảnh gia đình em khá phức tạp: bố không có việc làm ổn định, mẹ ở nhà nội trợ, còn có bà nội và một em nhỏ. Có lẽ, hoàn cảnh gia đình phần nào ảnh hưởng đến tính cách của em. Các giáo viên khác trong trường cũng phàn nàn về trường hợp này và cảm thấy bất lực.
Khi thông tin về quy định mới về kỷ luật học sinh sắp có hiệu lực, nhà trường đã đề nghị phụ huynh rút hồ sơ chuyển trường cho em, vì không thể áp dụng hình thức đuổi học. Biết được điều này, tôi cảm thấy buồn và bất lực. Tôi tự hỏi: “Em sẽ đi đâu? Tương lai của em sẽ ra sao? Liệu mình có trách nhiệm gì trong chuyện này không?”. Những câu hỏi đó không chỉ là nỗi trăn trở của riêng tôi.
Thực tế cho thấy, nhiều giáo viên hiện nay đang thiếu những công cụ cần thiết để giáo dục những học sinh được coi là “cá biệt”. Theo các quy định hiện hành, giáo viên không được phép phê bình nghiêm khắc, kỷ luật hay xếp loại hạnh kiểm yếu đối với học sinh vi phạm. Các biện pháp răn đe truyền thống bị xem là tiêu cực, nhưng nhà trường lại thiếu hành lang pháp lý và đội ngũ hỗ trợ tâm lý, xã hội để giúp các em thay đổi hành vi.
Việc giáo dục học sinh cá biệt rơi vào tình thế khó khăn: không thể nghiêm khắc vì sợ vi phạm quy định, nhưng cũng không thể thực sự nhân văn vì thiếu công cụ và nhân lực hỗ trợ. Trong bối cảnh đó, việc vận động phụ huynh rút hồ sơ trở thành một “giải pháp an toàn” cho nhà trường. Giáo viên buồn, nhưng đành chấp nhận. Nếu giữ học sinh ở lại, họ phải chịu trách nhiệm cho mọi hành vi của em, mà không có sự bảo vệ nào nếu có sự cố xảy ra.
Liệu đây có phải là một nghịch lý trong hệ thống giáo dục hiện nay? Chúng ta kêu gọi “lấy học sinh làm trung tâm”, nhưng người thầy lại cảm thấy cô đơn trên hành trình giáo dục. Khi giáo viên bị tước đi các công cụ quản lý mà không được trao quyền giáo dục đầy đủ, mọi chính sách có thể chỉ dừng lại ở lý thuyết.
Để thay đổi tình hình, cần có những giải pháp cụ thể hơn là những khẩu hiệu suông. Tôi xin đề xuất một số giải pháp sau:
Thứ nhất, cần xây dựng một cơ chế hỗ trợ giáo viên trong việc xử lý các trường hợp học sinh cá biệt, bao gồm việc có các chuyên viên tâm lý học đường hoạt động hiệu quả, không chỉ tồn tại trên giấy tờ.
Thứ hai, cần tạo ra một hành lang pháp lý bảo vệ giáo viên, giúp họ yên tâm áp dụng các biện pháp giáo dục phù hợp mà không lo sợ bị quy chụp.
Thứ ba, cần thiết lập một cơ chế phối hợp rõ ràng giữa nhà trường, gia đình và chính quyền địa phương, để việc giáo dục những học sinh “khó dạy” không trở thành gánh nặng riêng của giáo viên.
Thứ tư, cần đào tạo kỹ năng tâm lý học đường cho giáo viên, giúp họ hiểu rõ nguyên nhân sâu xa của hành vi học sinh và biết cách can thiệp một cách đúng đắn, thay vì chỉ dừng lại ở việc kỷ luật hoặc buông bỏ.
Chúng ta đều tin rằng mọi đứa trẻ đều có khả năng thay đổi, chỉ cần gặp đúng người, đúng thời điểm và trong một môi trường đủ bao dung và chuyên nghiệp. Nhưng nếu hệ thống không tạo điều kiện để giáo viên có thể trở thành “người đúng lúc” đó, sẽ còn nhiều học sinh phải rời trường một cách lặng lẽ. Và còn nhiều giáo viên, như tôi, sẽ mang theo nỗi day dứt không nguôi.
Admin
Nguồn: VnExpress
