Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thị Tùng Lâm từ Phòng khám Dị ứng – Miễn dịch lâm sàng, khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết rằng hệ miễn dịch của phụ nữ trải qua những thay đổi đáng kể trong thai kỳ để bảo vệ thai nhi. Do đó, nhiều phụ nữ sau sinh gặp phải tình trạng dị ứng và viêm da.
Dị ứng sau sinh có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng, đồng thời ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, giấc ngủ và tâm lý của người mẹ. Việc nhận biết sớm các nguyên nhân gây dị ứng có thể giúp phòng ngừa và chẩn đoán kịp thời để có phương pháp điều trị phù hợp.
**Sự thay đổi nội tiết tố**
Sau khi sinh, cơ thể người phụ nữ trải qua sự điều chỉnh nội tiết tố một cách đột ngột. Nồng độ estrogen và progesterone, hai hormone quan trọng duy trì thai kỳ, giảm mạnh, gây ra sự xáo trộn trong quá trình điều hòa miễn dịch và trao đổi chất. Sự mất cân bằng này làm cho da trở nên khô, mỏng và nhạy cảm hơn, dễ bị kích ứng bởi các yếu tố mà trước đây không gây hại.
Những thay đổi nội tiết tố này cũng ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn, dẫn đến tình trạng da khô hoặc tắc nghẽn lỗ chân lông, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển, gây ngứa và mẩn đỏ.
**Hệ miễn dịch suy yếu và rối loạn tạm thời**
Trong quá trình mang thai và sinh nở, phụ nữ mất nhiều máu, năng lượng và dưỡng chất. Việc cho con bú, căng thẳng hoặc chế độ ăn uống kiêng khem quá mức cũng làm suy giảm sức đề kháng. Điều này khiến cơ thể dễ phản ứng quá mức với các yếu tố thông thường như bụi nhà, phấn hoa, lông vật nuôi, hoặc một số loại thức ăn, gây ra các phản ứng viêm trên da và niêm mạc.
Hiện tượng này xảy ra do sự rối loạn tạm thời của hệ miễn dịch sau sinh. Khi cơ thể đang trong giai đoạn hồi phục, hàng rào bảo vệ niêm mạc ruột trở nên yếu, tạo điều kiện cho các protein lạ xâm nhập vào máu và kích hoạt các phản ứng dị ứng.
Một số phụ nữ có tiền sử các bệnh dị ứng như viêm da cơ địa, hen phế quản hoặc viêm mũi dị ứng có thể thấy các triệu chứng tái phát hoặc trở nên nghiêm trọng hơn sau sinh do sự thay đổi nội tiết và hệ miễn dịch.
**Chăm sóc sau sinh không đúng cách**
Các thói quen kiêng khem truyền thống sau sinh đôi khi có thể làm tăng nguy cơ dị ứng. Việc hạn chế tắm gội, nằm than, hoặc ủ kín người để “giữ ấm” có thể làm cho da bị bí bách, mồ hôi và vi khuẩn tích tụ, dẫn đến viêm da và mẩn ngứa. Ngược lại, việc sử dụng xà phòng, sữa tắm hoặc kem bôi có hương liệu mạnh cũng có thể gây kích ứng cho làn da vốn đã yếu sau sinh. Chăm sóc sau sinh không đúng cách còn có thể gây nhiễm khuẩn tầng sinh môn, viêm tử cung hoặc viêm vú, từ đó kích hoạt mày đay do phản ứng miễn dịch toàn thân.
**Dị ứng thực phẩm**
Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong giai đoạn sau sinh, nhưng cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây dị ứng. Một số thực phẩm giàu đạm như hải sản, tôm, cua, trứng, sữa bò và đậu phộng có thể gây ra phản ứng dị ứng ở những người nhạy cảm.
**Căng thẳng sau sinh**
Trong giai đoạn hậu sản, phụ nữ thường dễ bị căng thẳng, lo âu và trầm cảm. Tình trạng căng thẳng kéo dài có thể làm giải phóng cortisol không ổn định, tăng histamin, dẫn đến các triệu chứng dị ứng trở nên nghiêm trọng hơn.
Phần lớn các trường hợp dị ứng sau sinh chỉ ở mức độ nhẹ và có thể tự khỏi nếu loại bỏ được các yếu tố gây kích ứng. Tuy nhiên, nếu người mẹ có các biểu hiện như ngứa dữ dội, nổi mẩn lan rộng khắp cơ thể, sưng môi, mí mắt, khó thở, tức ngực hoặc choáng váng, cần phải được cấp cứu ngay lập tức.
Trong trường hợp tổn thương da như ban đỏ, sẩn phù, hoặc các tổn thương dạng sẩn kéo dài, ngứa nhiều không cải thiện dù đã dùng thuốc bôi, người bệnh nên đến khám bác sĩ da liễu hoặc chuyên khoa dị ứng để được tư vấn và điều trị.
Bác sĩ Lâm khuyến cáo phụ nữ sau sinh nên giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tắm bằng nước ấm vừa phải và sử dụng các sản phẩm dịu nhẹ, không chứa hương liệu. Nên dưỡng ẩm da thường xuyên, ăn uống đầy đủ dưỡng chất, tránh kiêng khem quá mức. Việc bổ sung vitamin C, E, kẽm và omega-3 có thể giúp tăng cường sức đề kháng và nuôi dưỡng làn da. Đồng thời, cần tránh căng thẳng bằng cách ngủ đủ giấc, tập thở, nghe nhạc và chia sẻ những áp lực trong việc chăm sóc con cái.
Admin
Nguồn: VnExpress
