Bà Wang, một công chức về hưu với mức lương hưu hàng tháng 10.000 nhân dân tệ và không có con, tận hưởng cuộc sống thoải mái và tập trung vào chất lượng cuộc sống. Bà thường xuyên sử dụng sữa nhập khẩu từ New Zealand và vừa chi 1.200 nhân dân tệ cho một đôi giày Adidas mới, thể hiện sự quan tâm đến chi tiêu cá nhân.
Bà Wang là một phần của lực lượng lớn mạnh gồm khoảng 300 triệu người về hưu tại Trung Quốc, những người đang trở thành tâm điểm của “nền kinh tế bạc” mà chính phủ nước này đang tích cực thúc đẩy.
Kinh tế bạc, một khái niệm không mới tại Trung Quốc, đã được chú trọng trong nhiều năm khi quốc gia này thích ứng với tình trạng già hóa dân số. Sự gia tăng số lượng người cao tuổi và sự thay đổi trong thói quen chi tiêu đã biến kinh tế bạc thành một động lực tăng trưởng mới, có khả năng giải phóng tiềm năng tiêu dùng lớn, đặc biệt trong bối cảnh tiêu dùng nội địa trì trệ và nguy cơ giảm phát kinh tế.
Trong bối cảnh này, các nhà lãnh đạo cấp cao Trung Quốc đã thông qua các khuyến nghị về kế hoạch 5 năm lần thứ 15 cho phát triển kinh tế – xã hội tại Hội nghị Trung ương 4 vừa qua, đặt ra nhiều mục tiêu quan trọng về khoa học – công nghệ, tiêu dùng nội địa, hợp tác quốc tế và mô hình tăng trưởng mới.
Ông Lei Haichao, Giám đốc Ủy ban Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc, nhấn mạnh sự cần thiết phải cải tiến chính sách để phát triển các ngành chăm sóc người cao tuổi, tối ưu hóa việc cung cấp dịch vụ cơ bản và phát triển các mô hình kết hợp với y tế. Ông cũng đề xuất thực hiện tăng dần tuổi nghỉ hưu một cách ổn định và có trật tự, tối ưu hóa chính sách giới hạn độ tuổi trong các lĩnh vực việc làm và an sinh xã hội, và đặc biệt là phát triển nền kinh tế bạc.
Chính phủ Trung Quốc đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến các dịch vụ hướng tới người cao tuổi thông qua ít nhất 20 tuyên bố từ đầu năm, thúc giục các công ty cải thiện dịch vụ tài chính, y tế và chăm sóc người cao tuổi, đồng thời tập trung vào các mô hình kinh doanh mới.
Theo CGTN, Trung Quốc dự kiến sẽ đối mặt với tình trạng già hóa dân số nghiêm trọng vào năm 2050, với số lượng người cao tuổi dự kiến vượt quá 500 triệu, tương đương hơn 40% dân số.
Tuy nhiên, Zhou Haiwang từ Học viện Khoa học xã hội Thượng Hải nhấn mạnh rằng phần lớn người cao tuổi ở Trung Quốc thuộc độ tuổi 60-70, có sức khỏe tốt và lối sống năng động. Nhiều người nghỉ hưu tham gia vào các hoạt động như học chụp ảnh, vẽ tranh, chơi nhạc cụ, hoặc sáng tạo nội dung trên các nền tảng trực tuyến, tạo ra nhu cầu tiêu dùng đa dạng hơn.
Viện Phát triển Công nghiệp thông tin điện tử Trung Quốc ước tính quy mô kinh tế bạc đạt 8.300 tỷ nhân dân tệ (tương đương 6% GDP) vào năm 2024 và dự kiến sẽ vượt 25.000 tỷ nhân dân tệ vào năm 2030, có khả năng tạo thêm 100 triệu việc làm cho đất nước vào năm 2050.
Các chuyên gia kinh tế cho rằng sự tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong bốn thập kỷ qua đã giúp nhiều người cao tuổi tích lũy được tài sản đáng kể, cho phép họ chi tiêu thoải mái hơn so với các thế hệ trước.
Euromonitor International dự báo tổng chi tiêu của các hộ gia đình Trung Quốc do người từ 60 tuổi trở lên làm chủ sẽ tăng 129% trong giai đoạn 2015-2025, cao hơn đáng kể so với mức tăng 79% chung của cả nước.
Nắm bắt xu hướng này, nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu tập trung vào thị trường người cao tuổi. Liu Xiuqin đã đầu tư hơn 800.000 nhân dân tệ để mở một trường học cho người cao tuổi ở Bắc Kinh, cung cấp các lớp học khiêu vũ, ca hát, yoga và đào tạo người mẫu. Hãng trang sức Lao Feng Xiang ra mắt loại mắt kính AI “thân thiện với người cao tuổi”, hỗ trợ đọc chữ nhỏ và cung cấp chỉ dẫn bằng giọng nói. Xiaomi tích hợp nhiều tính năng thân thiện với người già trên điện thoại và TV, đồng thời cung cấp các thiết bị thông minh có thể điều khiển từ xa. Tập đoàn bảo hiểm và y tế Ping An đã ra mắt hàng trăm dịch vụ chăm sóc tại nhà, bao gồm hệ thống AI giám sát sức khỏe.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế học cũng lưu ý rằng không phải tất cả người cao tuổi đều có khả năng chi tiêu mạnh mẽ. Mức lương hưu trung bình ở thành thị là khoảng 3.000 nhân dân tệ mỗi tháng, và ở nông thôn chỉ 200 nhân dân tệ.
Công ty của Cui Yang cung cấp dịch vụ cắt tóc tại nhà và đưa đón người già đến bệnh viện, nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động kinh doanh do chi phí cao và mức chi tiêu hạn chế của khách hàng.
Alicia Garcia Herrero từ Natixis nhận định rằng mức chi tiêu của thế hệ lớn tuổi có thể không đủ mạnh để bù đắp áp lực giảm phát hoặc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Ông Qiao Li, 66 tuổi, là một ví dụ điển hình. Mặc dù gần đây ông đã chi 50.000 nhân dân tệ cho một chiếc vòng cổ bằng gỗ và đá ngọc lam, nhưng ông vẫn thích dùng tiền dư để mua rau chia cho họ hàng, cho thấy sự cân nhắc trong chi tiêu của nhiều người cao tuổi.
Nền kinh tế bạc của Trung Quốc đang cho thấy tiềm năng tăng trưởng lớn, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua để khai thác tối đa tiềm năng tiêu dùng của người cao tuổi và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững.
Admin
Nguồn: VnExpress
