Ngày 28/10, tỷ phú Bill Gates đã chia sẻ quan điểm về “sự thật về khí hậu” trên trang cá nhân, cho rằng các thước đo khí hậu hiện tại như nhiệt độ toàn cầu hay lượng khí thải cắt giảm chưa phản ánh đầy đủ bức tranh toàn cảnh.
Ông Gates đưa ra một ví dụ cụ thể: lựa chọn giữa việc loại bỏ bệnh sốt rét và việc nhiệt độ tăng thêm 0,1 độ C. Ông khẳng định sẽ chọn phương án loại bỏ sốt rét, nhấn mạnh rằng “người dân không hiểu được nỗi thống khổ đang tồn tại ngày nay”.
Theo nhà sáng lập Microsoft, những cộng đồng nghèo nhất thế giới đang phải gánh chịu những ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng đối với phần lớn những người này, mối đe dọa lớn nhất không phải là biến đổi khí hậu, mà là bệnh tật và nghèo đói. Ông kêu gọi các nhà lãnh đạo tham dự hội nghị khí hậu COP30 sắp tới tập trung vào các chỉ số đo lường tác động thực tế đến con người, thay vì chỉ chú trọng vào các chỉ số về khí thải và nhiệt độ toàn cầu.
Hội nghị COP30, diễn ra từ ngày 10 đến 21 tháng 11 tại thành phố Belem của Brazil, là một sự kiện thường niên quan trọng. Tại đây, các quốc gia sẽ trình bày những cam kết cập nhật về khí hậu và đánh giá tiến độ thực hiện các mục tiêu năng lượng tái tạo đã được thống nhất tại các hội nghị trước đó.
Trong suốt thập kỷ qua, thế giới đã nỗ lực hướng tới các mục tiêu của Thỏa thuận Paris, nhằm hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức dưới 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bill Gates, mục tiêu này vẫn đang có nguy cơ không đạt được.
Ông Gates cho rằng nhiệt độ không phải là yếu tố duy nhất quyết định chất lượng cuộc sống. Ông đề xuất sử dụng chỉ số phát triển con người (HDI) của Liên Hợp Quốc, một thước đo từ 0 đến 1, để đánh giá chất lượng sống một cách toàn diện hơn.
Sự chênh lệch về chất lượng sống giữa các quốc gia là rất lớn. Thụy Sĩ hiện có chỉ số HDI cao nhất (0,96), trong khi Nam Sudan có chỉ số thấp nhất (0,33). Khoảng 30 quốc gia có điểm HDI thấp nhất, nơi sinh sống của 1/8 dân số thế giới, chỉ đóng góp khoảng 1/3% GDP toàn cầu.
“Ở những quốc gia này, tỷ lệ nghèo đói cao nhất và đáng buồn thay, kết quả sức khỏe lại tồi tệ nhất. Trẻ em sinh ra ở Nam Sudan có nguy cơ tử vong trước sinh nhật lần thứ năm cao gấp 39 lần so với trẻ em ở Thụy Điển”, ông Gates nhấn mạnh.
Chính sự bất bình đẳng này là lý do tại sao chiến lược khí hậu của các quốc gia cần ưu tiên phúc lợi của con người. Đây là một điều hiển nhiên, nhưng đôi khi lại bị xem nhẹ hơn so với việc giảm khí thải, dẫn đến những hậu quả tiêu cực.
Ông Gates dẫn chứng một trường hợp cụ thể: một chính phủ ở một quốc gia thu nhập thấp đã đặt mục tiêu cắt giảm khí thải bằng cách cấm sử dụng phân bón tổng hợp. Kết quả là năng suất nông nghiệp giảm mạnh, gây ra tình trạng khan hiếm lương thực và đẩy giá cả lên cao. Quốc gia này đã phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng vì chính phủ đặt việc giảm khí thải lên trên mọi ưu tiên khác.
Một ví dụ khác là việc các tổ chức cho vay đa phương, chịu áp lực từ các cổ đông giàu có, đã ngừng tài trợ cho các dự án sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Mặc dù mục tiêu là hạn chế khí thải bằng cách giữ dầu, khí đốt và than đá trong lòng đất, ông Gates cho rằng áp lực này hầu như không có tác động đáng kể đến lượng khí thải toàn cầu. Thay vào đó, nó gây khó khăn cho các nước nghèo trong việc tiếp cận các khoản vay lãi suất thấp để xây dựng các nhà máy điện, vốn rất cần thiết để cung cấp năng lượng ổn định cho các hộ gia đình, trường học và trạm y tế.
Ông Gates thừa nhận rằng những tình huống như vậy rất phức tạp, vì việc đốt nhiên liệu hóa thạch có thể mang lại lợi ích cho con người trong hiện tại, nhưng lại gây hại cho khí hậu và ảnh hưởng đến cuộc sống của các thế hệ tương lai.
“Hãy nhớ rằng, biến đổi khí hậu không phải là mối đe dọa lớn nhất đối với cuộc sống và sinh kế của người dân ở các nước nghèo, và điều đó cũng sẽ không thay đổi trong tương lai”, ông khẳng định.
Từ góc độ này, tỷ phú công nghệ cho rằng những khoản đầu tư hiệu quả nhất trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu là các hoạt động chống đói nghèo và tăng cường sức khỏe. Nếu đo lường tác động của từng đồng USD đầu tư vào các hành động khí hậu, ông Gates tin rằng việc cải thiện nông nghiệp và y tế nên được ưu tiên hàng đầu.
“Biến đổi khí hậu, bệnh tật và nghèo đói đều là những vấn đề lớn, và chúng ta cần giải quyết chúng một cách tương xứng với mức độ thiệt hại mà chúng gây ra. Chúng ta nên sử dụng dữ liệu để tối đa hóa hiệu quả của mọi hành động”, ông Gates kết luận.
Admin
Nguồn: VnExpress
