Sau khi Thủ tướng Benjamin Netanyahu ra lệnh cho quân đội “ngay lập tức thực hiện các cuộc tấn công dữ dội” vào Dải Gaza, chiến đấu cơ Israel đã đồng loạt không kích khu vực này vào ngày 28/10. Cơ quan y tế Gaza cho biết các cuộc không kích đã khiến ít nhất 101 người thiệt mạng, đánh dấu ngày có số người chết cao nhất kể từ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực vào ngày 10/10.
Văn phòng Thủ tướng Israel không đưa ra lý do cụ thể cho các cuộc không kích. Tuy nhiên, một quan chức quân đội Israel trước đó cáo buộc Hamas vi phạm lệnh ngừng bắn khi tấn công lực lượng Israel tại một địa điểm do Tel Aviv kiểm soát ở Gaza, khiến một binh sĩ thiệt mạng.
Vụ tấn công diễn ra chỉ bốn ngày sau chuyến thăm của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tới một căn cứ quân sự mới của Mỹ ở Israel. Động thái triển khai lực lượng hiếm hoi này được xem là tín hiệu cho thấy chính quyền Tổng thống Donald Trump coi trọng việc duy trì lệnh ngừng bắn tại Gaza.
Trong chuyến thăm, ông Rubio khẳng định: “Sẽ không có kế hoạch B nào cả,” bác bỏ nghi vấn từ phóng viên Israel về việc liệu Tel Aviv có cần sự cho phép của Tổng thống Trump trước khi nối lại các cuộc tấn công vào Dải Gaza hay không. “Đây là kế hoạch tốt nhất, là kế hoạch duy nhất, và chúng tôi tin nó sẽ thành công.”
Theo hãng tin AP, Israel đã thông báo cho chính quyền Trump trước khi tiến hành cuộc không kích. Điều này đặt ra câu hỏi liệu Mỹ có buộc Thủ tướng Netanyahu chịu trách nhiệm về vụ ném bom quy mô lớn, đi ngược lại tinh thần của thỏa thuận ngừng bắn hay không.
Ông Yousef Munayyer, lãnh đạo Chương trình Palestine/Israel tại Trung tâm Arab ở Washington, nhận định: “Mọi chú ý giờ đây sẽ đổ dồn về Mỹ. Liệu họ có thực sự là một trọng tài công bằng khi phân định đúng sai không?”
Phó Tổng thống JD Vance, trong phát biểu cùng ngày, mô tả cuộc ném bom của Israel chỉ là “cuộc giao tranh nhỏ” và khẳng định “lệnh ngừng bắn vẫn được duy trì”. Ông nói: “Chúng tôi biết rằng Hamas hoặc một bên nào đó khác ở Gaza đã tấn công một binh sĩ quân đội Israel. Chúng tôi đã đoán được rằng Israel sẽ đáp trả, nhưng tôi nghĩ hòa bình mà Tổng thống tạo ra vẫn sẽ được giữ vững bất chấp điều đó.”
Tổng thống Trump cũng tìm cách giảm nhẹ tác động của cuộc không kích, cho rằng đây là hành động đáp trả cần thiết của Israel sau khi một binh sĩ bị hạ. Ông tuyên bố “không có gì ảnh hưởng đến lệnh ngừng bắn,” đồng thời cảnh báo Hamas rằng họ “chỉ là một phần rất nhỏ ở Trung Đông và cần biết cách hành xử.”
Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định động thái của Israel là một thách thức nghiêm trọng đối với thỏa thuận ngừng bắn mong manh vừa đạt được giữa Tel Aviv và Hamas, và có nguy cơ làm sụp đổ thỏa thuận này.
Theo al-Aqsa TV, kênh truyền hình do Hamas điều hành, các cuộc tấn công của Israel chủ yếu nhắm vào Gaza City, bao gồm sân bệnh viện al-Shifa, trung tâm y tế lớn nhất Dải Gaza, và các tòa nhà chung cư trên khắp thành phố. Một số cuộc không kích khác nhắm vào Khan Younis và Deir al-Balah.
Hamas cũng tuyên bố “không liên quan” đến vụ một binh sĩ Israel bị bắn chết ở miền nam Gaza, cho rằng khu vực này có nhiều phe cánh hoạt động và khẳng định nhóm vẫn cam kết duy trì thỏa thuận ngừng bắn.
Gần đây, giới chức Israel tỏ ra mất kiên nhẫn, cáo buộc Hamas cố tình trì hoãn việc trao trả thi thể con tin. Ngay cả Mỹ dường như cũng nghi ngờ tuyên bố này. Trong chuyến thăm một căn cứ Mỹ tại Israel hồi tuần trước, Phó Tổng thống Vance đã kêu gọi Tel Aviv “kiên nhẫn thêm,” đề cập đến những khó khăn trong việc tìm kiếm các thi thể bị chôn vùi dưới đống đổ nát.
Hamas đã hoàn tất việc trao trả các con tin Israel còn sống trong vòng 72 giờ sau khi lệnh ngừng bắn được ký kết, và kể từ đó đã trả thêm thi thể của 15 trong số 28 con tin Israel thiệt mạng tại Gaza. Thỏa thuận ngừng bắn bao gồm điều khoản cho phép Hamas có thêm thời gian ngoài 72 giờ ban đầu để tìm kiếm những thi thể còn lại, miễn là nhóm tiếp tục liên lạc với Hội Chữ thập Đỏ Quốc tế.
Trong khi đó, theo giới quan sát, chính phủ Israel đến nay vẫn chưa thực sự nỗ lực trong việc thúc đẩy tiến trình hòa bình. Tel Aviv vẫn hạn chế lượng viện trợ nhân đạo vào Gaza, tiếp tục phong tỏa cửa khẩu Rafah, điểm trung chuyển thiết yếu cho việc chuyển giao viện trợ, và tiếp tục thực hiện một số cuộc tấn công, trong đó có đợt không kích hôm 19/10 khiến 26 người thiệt mạng.
Israel cũng tiếp tục phá hủy cơ sở hạ tầng tại khu vực họ vẫn kiểm soát ở Gaza, chiếm hơn 50% diện tích dải đất. Ngoài Gaza, Tel Aviv còn tiến hành các cuộc đột kích quân sự quy mô lớn và một cuộc không kích ở Bờ Tây.
Ông Ramy Abdu, chủ tịch Tổ chức Giám sát Nhân quyền châu Âu – Địa Trung Hải, nhận định: “Họ dường như đang cố dồn ép người Palestine phản ứng lại. Họ đang cố đẩy người Palestine vào tình thế phải phản ứng. Đây là chiến lược họ hướng tới, họ muốn người Palestine phản ứng để hoàn thành nhiệm vụ của mình.”
Bộ trưởng An ninh Quốc gia Israel Itamar Ben-Gvir hôm 28/10 tuyên bố Hamas “đang tiếp tục chơi đùa” trong một bài đăng trên mạng xã hội X, kêu gọi Thủ tướng Netanyahu nối lại chiến dịch tập kích.
Ông Abdu nói thêm: “Nếu Israel thực sự có ý định đưa thi thể các con tin trở về, họ sẽ tạo điều kiện cho mọi nỗ lực đưa họ về, chứ không phải làm như thế này.”
Theo chuyên gia Munayyer từ Trung tâm Arab, việc Israel nối lại các cuộc không kích ở Gaza trong thời gian ngừng bắn không phải là điều mới mẻ. Ông chỉ ra rằng trong các thỏa thuận ngừng bắn trước đây vào tháng 11/2023 và tháng 1 năm nay, Israel đã tìm cách giải thoát càng nhiều con tin càng tốt để giảm bớt phản ứng từ công chúng, nhưng sau đó lại tiếp tục tấn công Dải Gaza, khiến các nỗ lực hòa bình sụp đổ.
Ông Munayyer nhận định: “Israel có lẽ muốn tạo ra nhận thức rằng Hamas đang vi phạm lệnh ngừng bắn, vì thế thỏa thuận không còn hiệu lực.”
Mặc dù quân đội Israel tuyên bố lệnh ngừng bắn vẫn được duy trì, Bộ trưởng Ben-Gvir, một thành viên cực hữu trong liên minh cầm quyền, cảnh báo hôm nay rằng nếu Thủ tướng Netanyahu “quyết định từ bỏ mục tiêu xóa sổ Hamas,” chính phủ liên minh “sẽ không có quyền tồn tại.” Ông Ben-Gvir nói thêm rằng cách nhanh nhất để đạt được mục tiêu này là “quay lại với cuộc chiến tổng lực để phá hủy hoàn toàn Hamas.”
Admin
Nguồn: VnExpress
