Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận và điều trị thành công một trường hợp ngộ độc củ ấu tẩu nghiêm trọng, suýt gây tử vong do rối loạn nhịp tim nặng. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng nguy kịch: mệt lả, da tái lạnh, mạch loạn hoàn toàn và huyết áp tụt sâu chỉ còn 50/30 mmHg, cho thấy tình trạng sốc tim nghiêm trọng.
Theo lời kể của gia đình, bệnh nhân có tiền sử đau khớp kéo dài và từng sử dụng một loại thảo dược (không rõ loại) cách đây 20 năm để điều trị. Gần đây, khi cơn đau tái phát, bà đã mua củ ấu tẩu trên mạng, được quảng cáo là có nguồn gốc từ vùng cao, với hy vọng nấu nước uống để chữa khớp. Mặc dù được hướng dẫn chỉ dùng 1-2 củ mỗi tuần, bệnh nhân đã tự ý sắc liền 5 củ để uống. Chỉ 30 phút sau, bà bắt đầu cảm thấy chóng mặt, buồn nôn, tụt huyết áp và rối loạn nhịp tim.
Các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị sốc tim và có nguy cơ tử vong cao. Ngay lập tức, ê-kíp cấp cứu đã tiến hành hồi sức tích cực bằng cách truyền dịch chống sốc, sử dụng thuốc chống rối loạn nhịp và đặt monitor theo dõi liên tục. Đồng thời, bệnh nhân được rửa dạ dày, cho uống than hoạt tính và theo dõi sát sao các dấu hiệu nhiễm độc thần kinh và tim mạch.
Bác sĩ Ninh Thị Ngọc, khoa Cấp cứu, cho biết củ ấu tẩu chứa aconitin, một alcaloid cực độc có thể gây rối loạn dẫn truyền tim, dẫn đến nhịp tim chậm, ngoại tâm thu thất, co giật, mất ý thức và thậm chí tử vong nhanh chóng. Bác sĩ Ngọc nhấn mạnh đây là một trường hợp ngộ độc do dùng quá liều củ ấu tẩu. May mắn là bệnh nhân đã được đưa đến bệnh viện kịp thời và được điều trị theo đúng phác đồ, nhờ đó đã qua được cơn nguy kịch.
Sau 3 giờ điều trị tích cực, tình trạng bệnh nhân đã ổn định, bà tỉnh táo và có thể tiếp xúc tốt. Tuy nhiên, do độc tố aconitin có khả năng gây ảnh hưởng kéo dài đến hệ dẫn truyền tim, bệnh nhân cần được theo dõi ít nhất 2-3 ngày.
Củ ấu tầu, còn được gọi là ấu tẩu, ô đầu hay phụ tử, thường mọc ở vùng núi cao phía Bắc và các tỉnh miền núi của Trung Quốc. Trong Đông y, vị thuốc này chỉ được sử dụng sau khi đã qua chế biến kỹ (phụ tử chế) với liều lượng rất nhỏ để xoa bóp hoặc điều trị ngoại trú dưới sự kiểm soát chặt chẽ của thầy thuốc. Củ ấu tẩu tươi hoặc sống, như trường hợp bệnh nhân đã sử dụng, chứa hàm lượng độc chất rất cao. Chỉ khoảng 2 mg aconitin có thể gây rối loạn nhịp tim, và 5 mg có thể gây tử vong, tương đương với chỉ vài củ nhỏ.
Trước sự việc này, các bác sĩ khuyến cáo người dân tuyệt đối không tự ý mua, sắc uống hoặc ngâm rượu củ ấu tẩu hoặc bất kỳ loại thảo dược nào có độc tính cao nếu chưa được chế biến đúng cách. Người dân cũng không nên tin vào các hướng dẫn truyền miệng hoặc thông tin trên mạng về việc “củ ấu tẩu chữa đau khớp”, vì nhiều sản phẩm được rao bán không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm định chất lượng và tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc rất cao.
Các bác sĩ cảnh báo, khi xuất hiện các triệu chứng bất thường như chóng mặt, buồn nôn, tê môi, loạn nhịp tim hoặc tụt huyết áp, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời.
Admin
Nguồn: VnExpress
