Suy thận, hay còn gọi là bệnh thận giai đoạn cuối, là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng khi thận mất đi khả năng thực hiện các chức năng quan trọng như lọc chất thải và duy trì sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể. Bệnh có thể diễn ra cấp tính, tức là khởi phát một cách đột ngột, hoặc mạn tính, kéo dài theo thời gian. Trong đó, bệnh thận mạn tính (CKD) là dạng phổ biến hơn cả, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau.
Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh thận mạn tính và suy thận là bệnh tiểu đường không được kiểm soát tốt, thường được gọi là bệnh thận tiểu đường. Đây cũng là nguyên nhân chính dẫn đến bệnh thận giai đoạn cuối.
Tăng huyết áp, hay huyết áp cao, cũng là một yếu tố thúc đẩy bệnh thận mạn tính (CKD) và bệnh thận giai đoạn cuối (ESRD). Tình trạng này gây tổn thương cho các mạch máu, làm giảm lưu lượng máu đến các mô thận, từ đó suy giảm chức năng của thận.
Viêm cầu thận là một nhóm bệnh đặc trưng bởi tình trạng viêm các tiểu cầu thận, là các đơn vị lọc nhỏ trong thận. Viêm nhiễm này làm gián đoạn khả năng lọc chất thải, chất điện giải và dịch của thận, có thể tiến triển thành bệnh thận mạn tính và cuối cùng là suy thận nếu không được điều trị kịp thời.
Bệnh thận đa nang là một rối loạn di truyền, trong đó các cụm nang chứa đầy dịch phát triển trong thận. Các nang này lớn dần theo thời gian, thay thế mô thận bình thường, làm suy giảm nghiêm trọng chức năng thận và có thể dẫn đến bệnh thận mạn tính và suy thận.
Tắc nghẽn đường tiết niệu xảy ra khi dòng nước tiểu bị chặn trong hệ thống tiết niệu, bao gồm thận, niệu quản, bàng quang hoặc niệu đạo. Nếu không được điều trị, sự tắc nghẽn này có thể gây ứ nước thận (sưng thận), tổn thương mô thận và suy yếu chức năng của cơ quan này. Các nguyên nhân thường gặp bao gồm sỏi thận, phì đại tuyến tiền liệt, khối u, dị tật bẩm sinh, cục máu đông và mô sẹo.
Việc lạm dụng một số loại thuốc, sử dụng không đúng cách hoặc trong thời gian dài, có thể gây tổn thương thận, dẫn đến tổn thương thận cấp hoặc bệnh thận mạn tính, và trong trường hợp nghiêm trọng là suy thận.
Tổn thương thận cấp (AKI) là tình trạng suy giảm chức năng thận đột ngột, thường kéo dài trong vài giờ hoặc vài ngày. Nếu được điều trị kịp thời, AKI có thể hồi phục. Tuy nhiên, các đợt nặng hoặc tái phát có thể tiến triển thành bệnh thận mạn tính, thậm chí suy thận giai đoạn cuối.
Ngoài những nguyên nhân chính kể trên, một số yếu tố nguy cơ khác có thể làm tăng khả năng mắc bệnh thận. Tuổi cao là một yếu tố, vì chức năng thận suy giảm tự nhiên theo thời gian. Tiền sử gia đình mắc bệnh thận cũng làm tăng nguy cơ, cùng với các tình trạng như béo phì, hội chứng chuyển hóa và bệnh tim mạch. Các thói quen sinh hoạt không lành mạnh như hút thuốc, uống quá nhiều rượu bia, chế độ ăn nhiều muối và thực phẩm chế biến sẵn cũng tạo thêm áp lực lên thận.
Để phòng ngừa bệnh thận, cần duy trì lượng đường trong máu và huyết áp ở mức ổn định, tập thể dục thường xuyên, ăn uống cân bằng với nhiều trái cây và rau củ, và giữ cơ thể đủ nước. Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn, tránh các chất độc hại cho thận và thường xuyên kiểm tra chức năng thận, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ cao.
Admin
Nguồn: VnExpress
