Đái tháo đường ở tuổi 17: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Bệnh viện Đa khoa Medlatec vừa ghi nhận một trường hợp bệnh nhi mắc đái tháo đường type 2, một dấu hiệu đáng lo ngại về sự trẻ hóa của căn bệnh này. Bệnh nhi được phát hiện thừa cân với chỉ số BMI là 25,7 (trong khi mức trung bình cho người châu Á là dưới 23) và có dấu hiệu gai đen vùng cổ gáy, một tình trạng da sẫm màu thường liên quan đến béo phì và kháng insulin.

Kết quả xét nghiệm cho thấy các chỉ số đường huyết của bệnh nhi tăng cao, bao gồm glucose huyết tương lúc đói và HbA1c (mức đường huyết trung bình trong 2-3 tháng) lên tới 10,6% (trong khi chỉ số bình thường là dưới 5,7%). Các bác sĩ đã chẩn đoán bệnh nhi mắc đái tháo đường type 2 và đưa ra phác đồ điều trị bao gồm chế độ ăn uống và tập luyện để giảm cân, giảm đề kháng insulin, kiểm soát đường máu bằng thuốc, tự theo dõi đường máu tại nhà và tái khám định kỳ hàng tháng.

Bác sĩ Dương Thị Phương Thúy, Phó Giám đốc chuyên môn phòng khám Đa khoa Medlatec Vĩnh Phúc, cảnh báo rằng ca bệnh này cho thấy bệnh đái tháo đường đang ngày càng trẻ hóa và xâm nhập vào lứa tuổi học đường.

Trước đây, đái tháo đường type 2 thường được xem là bệnh của người lớn tuổi. Tuy nhiên, tỷ lệ mắc bệnh ở trẻ em và thanh thiếu niên đang gia tăng nhanh chóng. Thậm chí, một số trường hợp đã được ghi nhận ở lứa tuổi 14-15. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc đái tháo đường đã tăng gấp đôi chỉ trong vòng 10 năm. Thống kê cho thấy tỷ lệ này đã tăng từ hơn 4% năm 2012 lên gần 7,3% vào năm 2020. Ước tính đến năm 2024, có khoảng 7 triệu người Việt Nam mắc bệnh đái tháo đường, trong đó hơn 55% đã gặp phải các biến chứng, bao gồm biến chứng tim mạch (34%), biến chứng về mắt và thần kinh (39,5%) và biến chứng về thận (24%).

Đái tháo đường type 2 ở người trẻ có những đặc điểm khác biệt so với người lớn, thường là sự kết hợp của kháng insulin nặng hơn, đặc biệt trong giai đoạn dậy thì do tác động của hormone tăng trưởng và hormone giới tính, cùng với rối loạn chức năng tế bào beta tụy tiến triển nhanh. Tế bào beta ở người trẻ thường có khả năng bù trừ kém hiệu quả hơn trước tình trạng kháng insulin kéo dài, dẫn đến suy giảm nhanh chóng chức năng tiết insulin.

Lối sống thiếu khoa học, tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh và thực phẩm chế biến sẵn, lười vận động và tỷ lệ béo phì gia tăng cũng là những yếu tố góp phần vào sự phát triển của đái tháo đường type 2 ở người trẻ. Tỷ lệ mắc bệnh cũng cao hơn đáng kể ở một số nhóm dân tộc thiểu số và những người có tiền sử gia đình mắc bệnh.

Việc chẩn đoán đái tháo đường type 2 ở người trẻ thường bị trì hoãn do các triệu chứng lâm sàng không rõ ràng. Điều này dẫn đến nguy cơ xuất hiện các biến chứng sớm và nghiêm trọng hơn so với người lớn tuổi, bao gồm mù lòa, suy thận và thậm chí cắt cụt chi, cũng như tăng nguy cơ tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim.

Các chuyên gia khuyến cáo các bậc cha mẹ nên đưa con đi khám tầm soát đái tháo đường nếu trẻ thừa cân, béo phì, có tiền sử cân nặng lúc sinh trên 4 kg, chế độ ăn nhiều đồ ngọt và thức ăn nhanh, hoặc lối sống ít vận động thể chất. Tần suất tầm soát định kỳ có thể lặp lại mỗi 3 năm nếu kết quả ban đầu là bình thường. Tuy nhiên, nếu trẻ phát triển các yếu tố nguy cơ mới hoặc xuất hiện các triệu chứng lâm sàng, việc tầm soát nên được thực hiện sớm hơn.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *