Đối với Pamela Vetter, một người thường xuyên di chuyển bằng đường hàng không ở Chicago, sự chật chội của ghế máy bay đã trở thành một vấn đề nan giải. Để đối phó, bà thường cố gắng phớt lờ sự khó chịu bằng cách sạc đầy điện thoại và xem phim trong suốt chuyến bay.
Tuy nhiên, trên chuyến bay gần đây đến Los Angeles, bà Vetter nhận thấy rằng đầu gối của mình gần như chạm vào ghế phía trước, gây khó khăn trong việc sử dụng bàn ăn khi được phục vụ đồ uống. Tình trạng này cho thấy một thực tế đáng lo ngại: không gian trên máy bay ngày càng trở nên eo hẹp.
William McGee, một thành viên cấp cao của Dự án Tự do Kinh tế Mỹ, đã theo dõi kích thước ghế máy bay trong hai thập kỷ và khẳng định rằng không gian cho hành khách đang bị thu hẹp dần. Ông nhận xét: “Người Mỹ ngày càng to lớn, ghế ngày càng chật và máy bay ngày càng đông.”
Phân tích của ông McGee cho thấy các hãng hàng không lớn như American Airlines, Delta Airlines, Southwest Airlines và United Airlines đã giảm từ 5 đến 12,7 cm không gian để chân và khoảng 5 cm chiều rộng ghế kể từ những năm 1980. Hiện tại, khoảng cách để chân trung bình của các hãng này là 79 cm, giảm so với 89 cm vào cuối thế kỷ 20. Thậm chí, con số này còn thấp hơn, chỉ còn 71 cm trên các hãng hàng không giá rẻ như Spirit hay Wizz Air.
Điều đáng nói là trọng lượng trung bình của người Mỹ đã tăng 6,8 kg so với 30 năm trước, theo số liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Phụ nữ ngày nay có cân nặng tương đương với nam giới vào cuối những năm 1990.
Một nghiên cứu năm 2022 của Tổ chức FlyersRights cho thấy chưa đến một nửa số hành khách Mỹ có thể ngồi thoải mái trên ghế phổ thông. Trong quá trình lấy ý kiến công chúng vào năm 2022, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) đã nhận được hơn 26.000 phản hồi mô tả ghế ngồi là “nhồi nhét”, “khốn khổ” và “khủng khiếp”.
Paul Hudson, Chủ tịch FlyersRights, chỉ ra rằng ngành hàng không là một trường hợp đặc biệt. Trong khi mọi thứ khác, từ rạp hát đến ghế ô tô, đều đã được thiết kế lớn hơn để phù hợp với vóc dáng người dùng, thì ghế máy bay lại ngày càng nhỏ đi.
Nguyên nhân của tình trạng này được cho là bắt nguồn từ Đạo luật Bãi bỏ Quy định Hàng không năm 1978. Giáo sư luật Ganesh Sitaraman của Đại học Vanderbilt giải thích rằng trước đạo luật này, ngành hàng không được quản lý chặt chẽ, vé máy bay đắt hơn nhưng đi kèm với các dịch vụ như hành lý ký gửi và tiêu chuẩn thoải mái được đảm bảo.
Đạo luật năm 1978, với mục tiêu thúc đẩy cạnh tranh và giảm giá vé, đã thay đổi hoàn toàn cục diện. Kết quả là lương trong ngành giảm, các đường bay ngắn và kém lợi nhuận bị cắt bỏ. Hiện nay, bốn hãng hàng không lớn kiểm soát tới 80% thị trường Mỹ.
Môi trường pháp lý lỏng lẻo đã cho phép các hãng hàng không tạo ra một hệ thống hai tầng. Họ quảng cáo giá vé cơ bản siêu rẻ để thu hút khách hàng, sau đó tính thêm phí để nâng cấp lên “Hạng phổ thông Plus”, vốn chỉ cung cấp không gian tiêu chuẩn như trước đây.
Ông Hudson nhận xét: “Chiến lược của họ là buộc bạn phải lựa chọn giữa ‘hạng tra tấn’ và ‘hạng nhân đạo’.”
Không gian chật chội không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Trên các chuyến bay dài (từ 5 giờ trở lên), việc ngồi bất động trong không gian hẹp làm tăng đáng kể nguy cơ hình thành cục máu đông (huyết khối tĩnh mạch sâu), đặc biệt đối với những người béo phì.
Nguy hiểm hơn là rủi ro trong trường hợp sơ tán khẩn cấp. Quy định của FAA yêu cầu máy bay chở đầy khách phải có khả năng sơ tán trong vòng 90 giây. Tuy nhiên, điều này ngày càng trở nên khó khăn do máy bay ngày càng đông, ghế chật khiến hành lang hẹp lại. Việc các hãng hàng không thu phí hành lý ký gửi cũng khiến hành khách mang nhiều đồ xách tay hơn, gây cản trở lối đi.
Ông McGee cảnh báo: “Tất cả những yếu tố này khiến việc sơ tán an toàn ngày càng trở nên thách thức.”
FAA có thẩm quyền quy định kích thước ghế tối thiểu nếu nó ảnh hưởng đến an toàn. Tuy nhiên, sau một thử nghiệm sơ tán vào năm 2019, cơ quan này kết luận rằng “kích thước và khoảng cách ghế không ảnh hưởng xấu đến sự thành công của cuộc sơ tán.”
Ông Paul Hudson, người đã trực tiếp quan sát thử nghiệm, đã chỉ trích mạnh mẽ thí nghiệm này. Ông cho rằng FAA đã thiếu sót nghiêm trọng khi chỉ mô phỏng trong bãi đậu xe, không phải trên máy bay thật; không có tình nguyện viên trên 60 tuổi, trẻ em và người khuyết tật; loại trừ những người nặng trên 113 kg; và chỉ thử nghiệm với nhóm 60 người, ít hơn nhiều so với một chuyến bay đầy tải.
Ông McGee đồng tình: “Đó là một nghiên cứu nửa vời.”
Trong khi chờ đợi các quy định thay đổi, các chuyên gia khuyên hành khách nên tự bảo vệ mình bằng một số cách:
* **Nâng cấp:** Trả thêm tiền để nâng cấp lên các hạng ghế có thêm không gian để chân (Economy Plus), đặc biệt là trên các chuyến bay dài.
* **Mua hai ghế:** Một số hành khách có cân nặng lớn chọn cách này, nhưng có rủi ro bị hãng hàng không đổi chỗ vào phút chót.
* **Di chuyển:** Tận dụng mọi cơ hội để đứng dậy và đi lại trong khoang.
* **Sức khỏe:** Những người có nguy cơ đông máu nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thuốc làm loãng máu không kê đơn trước chuyến bay.
Ông Paul Hudson kết luận: “Cơ thể chúng ta không được tạo ra để ngồi hàng giờ liền trong không gian chật hẹp.” Rõ ràng, việc tìm kiếm sự thoải mái và an toàn trên các chuyến bay ngày càng trở thành một thách thức đối với hành khách.
Admin
Nguồn: VnExpress
