Ưu tiên công nghệ quốc phòng: Kiểm soát công nghệ lạc hậu

Sáng 31/10, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã trình bày trước Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ. Dự luật này nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm của các hoạt động ứng dụng, chuyển giao và đổi mới công nghệ. Đồng thời, Luật cũng hướng đến việc ngăn chặn nhập khẩu công nghệ lạc hậu, tăng cường tiếp thu và làm chủ công nghệ tiên tiến, phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam.

Dự thảo Luật quy định rõ Nhà nước ưu tiên chuyển giao các loại công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ xanh, sạch, công nghệ phục vụ phát triển sản phẩm quốc gia, các dự án trọng điểm và công nghệ phục vụ quốc phòng, an ninh từ nước ngoài vào Việt Nam, cũng như chuyển giao trong nước. Nguồn lực đầu tư sẽ tập trung vào hoạt động chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là tại các địa bàn kinh tế – xã hội còn nhiều khó khăn.

Luật sửa đổi cũng bổ sung các chính sách khuyến khích chuyển giao công nghệ từ Việt Nam ra nước ngoài, thúc đẩy chuyển giao công nghệ trong nước, tạo điều kiện để các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) lan tỏa công nghệ tiên tiến sang các doanh nghiệp trong nước. Thêm vào đó, dự luật cũng hướng đến việc thúc đẩy phong trào đổi mới sáng tạo trong các tổ chức và cá nhân.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, bối cảnh toàn cầu hiện nay đòi hỏi việc sửa đổi luật để phù hợp với thực tiễn, khi hoạt động chuyển giao công nghệ ngày càng dựa trên tài sản trí tuệ và công nghệ phi vật chất. Do đó, cần thiết phải mở rộng phạm vi và nhóm công nghệ được chuyển giao. Dự luật cũng chú trọng thúc đẩy đổi mới sáng tạo nội sinh, khuyến khích các mô hình doanh nghiệp spin-off từ viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp, cùng với các cơ chế ưu đãi đối với công nghệ chuyển giao trong nước.

Dự luật cũng đề xuất các chính sách nhằm hình thành một thị trường khoa học công nghệ minh bạch và chuyên nghiệp. Xu hướng trên thế giới cho thấy, chuyển giao công nghệ hiện nay không chỉ là các giao dịch đơn lẻ mà là các gói công nghệ được thực hiện thông qua sàn giao dịch, với sự hỗ trợ của các công cụ như xếp hạng công nghệ, định giá tài sản trí tuệ và đấu giá sáng chế.

Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cơ bản tán thành với các nhóm chính sách lớn của dự luật. Đồng thời, Ủy ban đề nghị bổ sung các ưu đãi cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong quá trình nghiên cứu, tiếp nhận, đổi mới và làm chủ công nghệ, cũng như có cơ chế khuyến khích sự lan tỏa công nghệ từ khu vực FDI sang các doanh nghiệp trong nước.

Đối với các công nghệ không được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, như bí quyết kỹ thuật, công thức pha chế, quy trình sản xuất hay thiết kế đặc thù, Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung các quy định về cơ chế chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng để đảm bảo tính khả thi trong quá trình chuyển giao.

Gian trưng bày của Bộ Khoa học và Công nghệ tại triển lãm thành tựu đất nước 80 năm. Ảnh: Quỳnh Trần
Bộ Khoa học & Công nghệ tại triển lãm 80 năm thành tựu đất nước. Ảnh: Internet

Về vấn đề góp vốn bằng công nghệ, Ủy ban tán thành với định hướng sửa đổi, coi đây là một giải pháp để tháo gỡ tình trạng “đóng băng” các kết quả nghiên cứu và tài sản trí tuệ. Tuy nhiên, Ủy ban cũng cảnh báo về những rủi ro có thể xảy ra nếu cho phép tự định giá công nghệ góp vốn, dẫn đến nguy cơ trục lợi, thổi phồng giá trị, tạo vốn ảo và chuyển giá trốn thuế. Do đó, Ủy ban đề nghị cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ và chế tài đủ mạnh để ngăn chặn các hành vi gian lận.

Đối với chính sách Nhà nước mua và phổ biến công nghệ, Ủy ban đồng tình với chủ trương này, nhưng yêu cầu làm rõ nguồn kinh phí, cơ chế giám sát và các tiêu chí lựa chọn, định giá công nghệ, đặc biệt là cơ chế bảo mật và các tiêu chí riêng đối với công nghệ phục vụ quốc phòng và an ninh.

Theo kế hoạch, Quốc hội sẽ thảo luận về dự luật này tại hội trường vào ngày 21/11 và tiến hành biểu quyết thông qua vào ngày 10/12.

Admin


Nguồn: VnExpress

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *