Những thay đổi trong lực lượng lao động ngành công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ, với trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng đóng vai trò trung tâm. Thay vì chỉ đơn thuần viện dẫn lý do suy thoái kinh tế, nhiều công ty đang công khai thừa nhận việc cắt giảm nhân sự là một phần trong chiến lược tái cấu trúc, nhằm ưu tiên và tích hợp AI vào hoạt động của mình.
Amazon đã gây chú ý vào ngày 28/10 khi thông báo cắt giảm 14.000 nhân viên, một động thái được giải thích là để tinh gọn bộ máy, tận dụng khả năng đổi mới nhanh chóng mà AI mang lại. Trước đó, nhiều “ông lớn” công nghệ như Google, Microsoft, Meta, Intel và các công ty nhỏ hơn cũng đã đề cập đến AI như một yếu tố quan trọng trong các quyết định sa thải của họ.
**”Bản đồ” sa thải do AI năm 2025**
Theo thống kê từ Layoffs.fyi và TrueUp, hơn 180.000 nhân viên công nghệ trên toàn cầu đã mất việc từ đầu năm đến đầu tháng 10. Phân tích của RationalFX cho thấy gần 51.000 trường hợp (28%) liên quan trực tiếp đến việc triển khai AI và tự động hóa. Một số nguồn khác, như Strategic Market Research, thậm chí ước tính AI đã tác động đến khoảng 78.000 việc làm trong năm 2025.
Meta, sau khi đầu tư mạnh vào AI, đã thông báo sa thải 5% nhân viên (4.000 người) vào tháng 2. CEO Mark Zuckerberg tin rằng AI có thể đảm nhận công việc của kỹ sư cấp trung. Dù sau đó thành lập Meta Superintelligence Labs, công ty vẫn tiếp tục cắt giảm hơn 600 nhân viên tại đây.
Google cũng thúc đẩy nhân viên sử dụng AI trong công việc hàng ngày, ước tính năng suất của kỹ sư tăng 10% nhờ AI. Microsoft đã sa thải 6.000 người, chủ yếu là lập trình viên, sau khi áp dụng AI rộng rãi. Tháng 7, hãng giảm gần 4% nhân lực toàn cầu (9.000 người), nhấn mạnh việc “tinh gọn” bộ máy, tập trung vào AI, đám mây và hiệu quả vận hành.
CEO Amazon Andy Jassy từ tháng 6 đã báo trước việc tăng cường sử dụng AI sẽ dẫn đến cắt giảm nhân sự, đặc biệt ở các công việc lặp đi lặp lại. Salesforce cũng giảm 4.000 việc làm khi triển khai giải pháp AI cho khách hàng. CEO Marc Benioff cho biết AI giúp công ty phục vụ 10.000 khách hàng tiềm năng mỗi tuần và nền tảng Agentforce AI đảm nhiệm gần một nửa số tương tác khách hàng.
Accenture giảm 11.000 việc làm vào tháng 9, ảnh hưởng đến những nhân viên không thể thích nghi với cách làm việc mới cùng AI. Klarna, công ty công nghệ tài chính, cũng thu hẹp quy mô từ 5.000 xuống 3.000 người, công khai thừa nhận “AI đang thay đổi lực lượng lao động”.
**”Thay máu” nhân lực**
Các vị trí bị sa thải nhiều nhất bao gồm quản lý cấp trung, nhân sự, dịch vụ khách hàng, kỹ sư phần mềm cấp thấp và các vai trò kỹ thuật đặc thù. Theo Reuters, AI đã đi vào chuỗi giá trị và cấu trúc tổ chức, dẫn đến việc thay thế nhóm nhân lực này.
Ba lớp ảnh hưởng chính là: lớp hạ tầng (tối ưu hóa chi phí sau đầu tư lớn vào AI), lớp nghiệp vụ (tự động hóa công việc lặp đi lặp lại như hỗ trợ, nhập liệu, chăm sóc khách hàng và sản xuất nội dung), và tái cấu trúc trong khối AI (giảm trùng lặp).
Thị trường đang đối mặt với tình trạng “vừa thừa vừa thiếu”: sa thải hàng nghìn người nhưng lại cạnh tranh giành giật nhân tài AI. Meta là một ví dụ điển hình, khi CEO Mark Zuckerberg sẵn sàng chi hàng trăm triệu USD để thu hút nhân tài, nhưng vẫn cắt giảm nhân sự, kể cả trong bộ phận AI.
The Verge nhận định đây không phải là khủng hoảng việc làm, mà là “cuộc dịch chuyển việc làm”. Thị trường thiếu hụt kỹ sư máy học, nhà khoa học dữ liệu và chuyên gia về mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), trong khi vai trò truyền thống, kỹ năng cũ và quản lý không trực tiếp tạo ra sản phẩm trở nên dư thừa.
John Challenger, CEO của Challenger, Gray and Christmas, cho rằng các doanh nghiệp đang cố gắng đi đầu trong việc ứng dụng AI vào cách thức làm việc. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) dự báo hơn 40% doanh nghiệp toàn cầu sẽ giảm lực lượng lao động do ứng dụng AI, nhưng các vai trò vận hành AI và dữ liệu lớn sẽ tăng gấp đôi vào năm 2030.
Làn sóng sa thải này tạo ra thách thức lớn cho những lao động bị coi là dư thừa hoặc lạc hậu. Họ buộc phải nâng cấp kỹ năng AI để không bị tụt lại phía sau.
Admin
Nguồn: VnExpress
