Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), người lớn và trẻ em nên hạn chế tiêu thụ đường tự do dưới 10% tổng năng lượng hàng ngày, lý tưởng nhất là dưới 5%, tương đương khoảng 25 gram, tức khoảng 6 thìa cà phê mỗi ngày.
Tiến sĩ, Bác sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, nhấn mạnh rằng đường lỏng dễ dàng hấp thụ trực tiếp vào máu và ít gây cảm giác no. Điều này có thể dẫn đến việc tiêu thụ quá nhiều đường trong một thời gian ngắn, gây dư thừa năng lượng. Hậu quả là cơ thể tích tụ mỡ, đặc biệt là mỡ bụng, một loại mỡ nội tạng có liên quan chặt chẽ đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD).
Khi cơ thể nạp quá nhiều đường, lượng đường dư thừa có xu hướng được gan chuyển hóa thành chất béo (triglyceride), một quá trình gọi là tạo mỡ mới tại gan. Sự tích tụ mỡ lâu ngày trong tế bào gan dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ. Bác sĩ Khanh giải thích rằng việc tiêu thụ càng nhiều đồ uống chứa đường, lượng mỡ tích tụ trong gan càng cao, khiến men gan tăng nhẹ. Đường không chỉ tấn công trực tiếp gan mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các phản ứng viêm nhiễm phát triển, đẩy nhanh quá trình tiến triển của gan nhiễm mỡ.
Đường có nhiều dạng, trong đó phổ biến nhất là glucose và fructose, hai loại đường đơn được cơ thể hấp thụ trực tiếp. Fructose tự nhiên có trong trái cây và mật ong. Tuy nhiên, fructose dưới dạng đường bổ sung thường xuất hiện trong các sản phẩm chế biến sẵn và đồ uống có đường như nước ngọt có gas, nước trái cây đóng hộp, đồ uống thể thao, trà sữa, cà phê lon, trà đóng chai, đường tinh luyện hoặc siro bắp giàu fructose.
Ví dụ, một lon nước ngọt có gas 330ml chứa khoảng 140 kcal, chủ yếu đến từ 35 gram đường bổ sung, trong đó gần một nửa là fructose. Các chất này được chuyển hóa nhanh chóng và dễ tích tụ thành mỡ. Ngược lại, việc ăn 2-3 quả táo (cũng cung cấp khoảng 140 kcal) chứa khoảng 10-20 gram fructose tự nhiên, đi kèm với chất xơ và vitamin, giúp cơ thể hấp thụ chậm hơn và ít gây quá tải cho gan.
Gan nhiễm mỡ kéo dài có thể tiến triển thành các bệnh nghiêm trọng hơn như viêm gan, xơ gan, ung thư gan, đồng thời làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 và các bệnh tim mạch. Do đó, việc kiểm soát lượng đường trong chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ, đồng thời bảo vệ sức khỏe toàn diện.
Để giảm gánh nặng cho gan, bác sĩ khuyến cáo mọi người nên cắt giảm đồ uống chứa nhiều đường và thay thế bằng nước lọc, nước khoáng hoặc trà thảo mộc không đường. Nên giảm dần tần suất tiêu thụ, từ uống hàng ngày xuống còn 2-3 lần mỗi tuần. Thay vì uống nước ép đóng hộp, hãy ăn trái cây tươi. Ưu tiên các loại đồ uống ít đường hoặc sử dụng cà phê đen nguyên chất. Người tiêu dùng cũng nên đọc kỹ nhãn sản phẩm để kiểm tra hàm lượng đường, đồng thời kết hợp giảm tổng lượng calo nạp vào và tăng cường vận động thể chất.
Điều đáng lưu ý là các dấu hiệu của gan nhiễm mỡ giai đoạn đầu thường không rõ ràng. Vì vậy, bác sĩ khuyến cáo mọi người nên khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần để chủ động phát hiện sớm bệnh (nếu có) và có những điều chỉnh kịp thời.
Admin
Nguồn: VnExpress
