Cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị Thượng đỉnh APEC tại Hàn Quốc ngày 30/10 đã khép lại với những tín hiệu tích cực. Sau hai giờ đàm phán, hai nhà lãnh đạo tuyên bố đạt được thỏa thuận về việc giảm thuế nhập khẩu cho hàng hóa Trung Quốc, đổi lại, Bắc Kinh sẽ nối lại việc mua đậu nành Mỹ, duy trì xuất khẩu đất hiếm và tăng cường kiểm soát hoạt động buôn bán fentanyl.
Thoạt nhìn, kết quả này có vẻ là một thắng lợi cho cả hai quốc gia, khi những nhượng bộ từ cả hai phía hứa hẹn xoa dịu những tổn thất cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định rằng, để khắc phục những tổn thương sâu sắc đã tích tụ trong thời gian qua, cả hai nước cần nỗ lực hơn nữa.
Đối với người nông dân Mỹ, những người đã phải hứng chịu những tác động nặng nề nhất từ cuộc chiến thương mại leo thang, thỏa thuận này có lẽ đã đến quá muộn. Kể từ khi Mỹ chính thức tăng thuế nhập khẩu vào tháng 5, các doanh nghiệp Trung Quốc đã ngừng mua đậu nành Mỹ, một trong những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực của Mỹ, mà Trung Quốc lại là thị trường tiêu thụ lớn nhất. Sự gián đoạn này đã đẩy giá đậu nành xuống mức thấp kỷ lục trong những tháng gần đây.
Dù Tập đoàn thực phẩm quốc doanh Trung Quốc COFCO đã mua 3 lô đậu nành Mỹ sau nhiều tháng gián đoạn, theo nguồn tin thân cận của Reuters, nhiều nông dân Mỹ có lẽ đã phải chịu thua lỗ do bán sản phẩm với giá thấp trong suốt thời gian qua. Mặc dù Trung Quốc đồng ý “mua thêm đáng kể” đậu nành Mỹ sau cuộc gặp thượng đỉnh, nhưng thiệt hại đã khó lòng bù đắp.
Thị trường việc làm của Mỹ cũng đang phát đi những tín hiệu đáng lo ngại, với hoạt động tuyển dụng chậm lại trong những tháng gần đây. Chính sách thuế nhập khẩu mạnh tay và khó đoán của chính quyền Trump càng làm trầm trọng thêm tình hình. Sự bất ổn khiến các doanh nghiệp chần chừ trong việc mở rộng tuyển dụng, thậm chí nhiều doanh nghiệp còn tiến hành cắt giảm nhân sự. Số liệu từ Cục Thống kê Lao động cho thấy, lần đầu tiên sau nhiều năm, số người thất nghiệp đã vượt quá số lượng việc làm được đăng tuyển.
Sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) cũng gây ra những đợt cắt giảm nhân sự, điển hình như đợt sa thải quy mô lớn của Amazon trong tuần này. Mặc dù Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể giảm lãi suất để hỗ trợ thị trường lao động, nhưng các quan chức lo ngại rằng AI đã gây ra những thiệt hại mang tính hệ thống, vượt quá khả năng khắc phục của các chính sách tiền tệ thông thường.
Bên cạnh đó, ngày càng có nhiều lo ngại rằng việc Fed hạ lãi suất có thể gây ra những tác động tiêu cực hơn là tích cực, khi nó có thể đẩy lạm phát lên cao trong bối cảnh giá cả hàng hóa và dịch vụ vốn đã ở mức cao. Một phần nguyên nhân của lạm phát là do việc tăng thuế nhập khẩu và chính sách nhập cư thắt chặt, dẫn đến nguồn cung lao động giảm trong các lĩnh vực như chăm sóc trẻ em và nông nghiệp.
Đối với Trung Quốc, những thách thức kinh tế cũng không kém phần nan giải. Mặc dù xuất khẩu năm nay vẫn duy trì được sự sôi động bất chấp các biện pháp thuế quan của Mỹ, nhưng những vấn đề nội tại vẫn tiếp diễn, khiến Trung Quốc có thể hưởng lợi ít hơn từ thỏa thuận thương mại so với Mỹ.
Những thách thức chính mà kinh tế Trung Quốc đang phải đối mặt bao gồm cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài, tình trạng giảm phát dai dẳng, niềm tin tiêu dùng yếu và tỷ lệ thất nghiệp cao trong giới trẻ.
Bà Louise Loo, Giám đốc nghiên cứu kinh tế châu Á tại Oxford Economics, nhận định: “Các điều khoản thương mại mới được công bố khó có thể giúp Trung Quốc xoay chuyển những thách thức mang tính cấu trúc trong nước”. Bà cho biết, ngay cả việc được giảm 10% thuế nhập khẩu liên quan đến fentanyl cũng chỉ giúp tăng trưởng dự báo của Trung Quốc thêm 0,2% trong năm tới.
Những số liệu kinh tế gần đây tiếp tục cho thấy một bức tranh không mấy sáng sủa về kinh tế Trung Quốc. Trong tháng 9, chỉ số giá sản xuất (PPI) giảm tháng thứ 36 liên tiếp, mặc dù mức giảm đã thu hẹp sau những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm hạn chế cạnh tranh về giá trong một số lĩnh vực. Ví dụ, ngành xe điện của nước này đang rơi vào một cuộc đua giảm giá do tình trạng dư thừa công suất.
Nhu cầu tiêu dùng cũng yếu, với doanh số bán lẻ tháng 9 chỉ tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái, mức thấp nhất trong 10 tháng.
Trong tháng 9, giá nhà mới tại Trung Quốc giảm nhanh nhất trong 11 tháng, mặc dù đây vốn là mùa cao điểm của thị trường bất động sản. Cuộc khủng hoảng kéo dài từ năm 2021 được dự báo sẽ tiếp tục gây áp lực lên tâm lý người tiêu dùng.
Điều quan trọng cần lưu ý là những gì mà ông Trump và ông Tập đã thống nhất trong ngày 30/10 chỉ là một bản phác thảo sơ bộ. Hiện chưa có văn bản nào được ký kết.
Hai bên có thể sẽ cần thêm nhiều cuộc gặp gỡ để thống nhất các điều khoản cụ thể trước khi đi đến một thỏa thuận chính thức. Hoặc thậm chí, điều đó có thể không bao giờ xảy ra. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, cả hai nền kinh tế có thể tạm thời yên tâm phần nào, khi lời đe dọa áp thuế thêm 100% của ông Trump đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc từ ngày 1/1 đã không còn được nhắc đến.
Admin
Nguồn: VnExpress
