Tình trạng ngập úng và ùn tắc giao thông do mưa lớn ngày càng thường xuyên ở TP HCM đã trở thành một vấn đề đáng quan ngại. Ông Erick Contreras, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), đã chia sẻ cảm nhận này tại hội nghị gặp gỡ giữa lãnh đạo thành phố và cộng đồng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài 2025.
Để giải quyết những tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, ông Erick Contreras đề xuất áp dụng mô hình “thành phố bọt biển” (sponge city), một giải pháp sáng tạo đã được áp dụng thành công ở châu Âu.
Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), “thành phố bọt biển” là mô hình đô thị có khả năng hấp thụ nước cao, tương tự như miếng bọt biển. Mô hình này sử dụng các giải pháp như cây xanh, hồ nước, công viên và các cấu trúc đặc biệt để hấp thụ nước mưa và ngăn ngừa ngập lụt. Thay vì chống lại tự nhiên, mô hình này tập trung vào việc điều tiết và thích ứng với dòng chảy tự nhiên thông qua hạ tầng liên kết giữa công nghiệp và đô thị.
Ý tưởng này cũng nhận được sự ủng hộ từ các tổ chức khác của châu Âu. Ông Michele D’Ercole, Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Italy (Icham), cho rằng TP HCM, với hệ thống sông ngòi và kênh rạch phong phú, rất dễ bị tổn thương do nước biển dâng và ngập lụt. Do đó, mô hình “thành phố bọt biển” là một giải pháp ứng phó phù hợp.
Ông Thue Quist Thomasen, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Bắc Âu tại Việt Nam (NordCham), khuyến khích TP HCM áp dụng các giải pháp dựa trên tự nhiên như “thành phố bọt biển” kết hợp với hành lang xanh lam và phục hồi rừng ngập mặn. Điều này không chỉ tăng cường khả năng phòng chống lũ lụt mà còn làm mát đô thị và tăng tính đa dạng sinh học. Ông nhấn mạnh rằng cách tiếp cận này sẽ bảo vệ tài sản, cải thiện chất lượng cuộc sống và nâng cao khả năng cạnh tranh quốc tế của thành phố.
Mô hình “thành phố bọt biển” đã được phát triển ở nhiều thành phố lớn trên thế giới, bao gồm Thượng Hải (Trung Quốc) và New York (Mỹ), để đối phó với tình trạng mưa lớn và ngập lụt ngày càng gia tăng. Mỗi thành phố sẽ phát triển một mô hình riêng phù hợp với đặc thù địa phương.
Tại Đức, việc xây dựng mái xanh và tường xanh được chú trọng. Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), phương pháp này mô phỏng chu trình tự nhiên, giúp hấp thụ và giữ nước mưa như một miếng bọt biển, sau đó cho nước thấm xuống đất hoặc bay hơi. Điều này giúp giảm tải cho hệ thống thoát nước và giảm thiểu tác động của ngập lụt. Nhiều thành phố ở Đức đã yêu cầu đưa mái xanh vào quy hoạch phát triển và hỗ trợ chi phí đầu tư cho các dự án này.
Các thành phố châu Âu khác lựa chọn kết hợp hồ điều tiết. London (Anh) triển khai chương trình “Urban Greening” để trồng cây, tạo vườn mưa và hồ sinh thái. Copenhagen (Đan Mạch) biến công viên, đường phố và quảng trường thành “hồ chứa tạm thời” khi mưa lớn thông qua kế hoạch “Cloudburst Master Plan”. Rotterdam (Hà Lan) xây dựng “Water Squares” – các quảng trường có khả năng chứa nước mưa tạm thời, kết hợp với phát triển mái nhà xanh.
TP HCM cũng đã triển khai một số giải pháp tương tự như ý tưởng “thành phố bọt biển”, chẳng hạn như xây dựng hồ chứa. Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật khu vực Thủ Đức đã đề xuất xây dựng hồ điều tiết ngầm dưới sân bóng đá Linh Tây với khả năng trữ 13.000 m3 nước. Trước đó, thành phố đã lên kế hoạch xây dựng bảy hồ điều tiết, nhưng các dự án này vẫn đang gặp vướng mắc về quy chuẩn kỹ thuật, đơn giá và nguồn vốn.
Bên cạnh việc áp dụng mô hình “thành phố bọt biển”, Chủ tịch ICham Michele D’Ercole đề xuất TP HCM cần đầu tư vào hệ thống kiểm soát ngập quy mô lớn, bao gồm cổng ngăn triều, đê kè và nâng cấp hệ thống thoát nước. Đồng thời, cần xây dựng hệ thống cảnh báo sớm về ngập lụt và các hiện tượng thời tiết cực đoan dựa trên dữ liệu thu thập được.
Ông Kim Nyoun Ho, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KoCham), cho rằng TP HCM đang đối mặt với vấn đề cấp thoát nước và sụt lún đất do khai thác nước ngầm quá mức. Ông đề xuất sử dụng công nghệ và hệ thống quản lý cấp nước của Hàn Quốc, bao gồm hệ thống lọc nước thông minh, công nghệ phát hiện rò rỉ và quản lý mạng lưới cấp nước hiện đại.
Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam ước tính thiệt hại kinh tế do biến đổi khí hậu, như ngập lụt, tại TP HCM có thể lên đến 50 triệu USD mỗi năm. Chủ tịch NordCham Thue Quist Thomasen nhấn mạnh rằng khả năng chống chịu với các rủi ro khí hậu là yếu tố then chốt cho sự thành công kinh tế của thành phố.
Admin
Nguồn: VnExpress
