Thị trường mua bán và sáp nhập (M&A) bất động sản Việt Nam đang chứng kiến sự sôi động đáng kể, đặc biệt là trong phân khúc các dự án “sạch” với pháp lý minh bạch. Theo số liệu từ Công ty tư vấn Grant Thornton, 9 tháng đầu năm ghi nhận 24 thương vụ M&A và huy động vốn cổ phần liên quan đến bất động sản, tổng giá trị ước tính khoảng 1,8 tỷ USD. Cục Thống kê cũng chỉ ra rằng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đăng ký vào Việt Nam đạt 28,5 tỷ USD, tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm trước, với bất động sản là một trong những động lực tăng trưởng chính.
Nhiều giao dịch nổi bật gần đây đã minh chứng xu hướng ưu tiên các dự án “sạch”. Tại TP.HCM, SonKim Land đã hoàn tất việc mua lại khu đất vàng rộng gần 10 ha trên đại lộ Mai Chí Thọ, nơi trước đây Novaland dự kiến triển khai dự án Saigon Broadway. CapitaLand Tower cũng chi gần 685 triệu USD để thâu tóm toàn bộ khu phức hợp số 2, quy mô 154 ha thuộc dự án Khu đô thị lấn biển Cần Giờ từ Công ty cổ phần đô thị du lịch Cần Giờ.
Bên cạnh đó, chủ đầu tư Gateway Thủ Thiêm đã chi hơn 2.600 tỷ đồng để nắm quyền điều hành dự án Palm City sau khi mua lại cổ phần từ Keppel Land. Tập đoàn UOA (Malaysia) cũng chi 68 triệu USD để sở hữu một khu đất rộng hơn 2.000 m2 tại trung tâm thành phố. Một nhà phát triển khác từ Malaysia, Skyworld, đã đầu tư 34 triệu USD để mua lại quỹ đất hơn 9.400 m2 tại Lái Thiêu, dự kiến phát triển thành chung cư cao cấp.
Không chỉ các nhà đầu tư nước ngoài, nhiều tập đoàn trong nước cũng đang đẩy mạnh việc mở rộng quỹ đất thông qua M&A. Phú Đông Group vừa mua thành công 2 quỹ đất sạch tại TP.HCM và có kế hoạch tiếp tục tìm kiếm các quỹ đất lớn để đa dạng hóa sản phẩm. Khải Hoàn Land cũng đặt mục tiêu tìm kiếm quỹ đất lớn với pháp lý hoàn thiện khoảng 70% để có thể triển khai dự án ngay lập tức.
Bà Giang Huỳnh, Giám đốc Bộ phận Nghiên cứu Savills TP.HCM, nhận định rằng việc sáp nhập các đơn vị hành chính đã mở ra không gian phát triển mới, đồng thời thúc đẩy dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước. Trong các thương vụ M&A gần đây, nhà đầu tư trong nước chiếm ưu thế về số lượng nhờ sự am hiểu thị trường và khả năng ra quyết định nhanh chóng. Tuy nhiên, các dự án quy mô lớn hoặc có vị trí chiến lược vẫn thu hút sự quan tâm chủ yếu từ các nhà đầu tư nước ngoài.
Theo bà Giang Huỳnh, tiêu chí “pháp lý sạch” ngày càng trở nên quan trọng đối với các thương vụ M&A. Điều này không chỉ xuất phát từ lo ngại về rủi ro pháp lý kéo dài mà còn do các quỹ đầu tư quốc tế ngày càng chú trọng đến các tiêu chí ESG (môi trường, xã hội và quản trị). Nhiều tổ chức tài chính từ châu Âu và Bắc Mỹ hiện chỉ giải ngân cho các dự án đáp ứng các tiêu chuẩn xanh, minh bạch về quản trị và có tác động tích cực đến cộng đồng.
Ông Võ Hồng Thắng, Phó tổng giám đốc DKRA Group, cho biết số lượng dự án M&A công khai từ đầu năm đến nay đã tăng khoảng 20-30% so với cùng kỳ năm trước, và còn nhiều thương vụ đang diễn ra âm thầm. Ông cũng nhấn mạnh rằng phần lớn nhà đầu tư hiện nay tập trung vào các dự án đã hoàn tất hoặc gần hoàn tất các thủ tục pháp lý, có thể triển khai ngay sau khi nhận chuyển nhượng. Mặc dù giá chuyển nhượng của các dự án này cao hơn 15-20% so với các dự án còn vướng mắc, nhưng doanh nghiệp có thể rút ngắn thời gian triển khai và bảo toàn dòng vốn.
Ông Thắng nhận định việc thâu tóm quỹ đất sạch không chỉ giúp doanh nghiệp mở rộng danh mục đầu tư mà còn là công cụ quan trọng để tái cấu trúc thị trường, giải quyết các vấn đề về vốn và hàng tồn kho. Với sự tham gia ngày càng mạnh mẽ của cả nhà đầu tư trong và ngoài nước, cùng với khung pháp lý ngày càng minh bạch, hoạt động M&A các dự án có pháp lý hoàn chỉnh được dự báo sẽ tiếp tục đóng vai trò trung tâm của thị trường bất động sản trong thời gian tới.
Tuy nhiên, bên cạnh những triển vọng tích cực, thị trường M&A bất động sản vẫn còn đối mặt với nhiều rào cản. Một trong những điểm nghẽn lớn nhất là sự chồng chéo giữa các quy định pháp luật, dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện các thủ tục chuyển nhượng. Đối với các nhà đầu tư nước ngoài, việc không được trực tiếp nhận chuyển nhượng đất dự án buộc họ phải hợp tác với các đối tác trong nước, làm tăng chi phí đàm phán và kéo dài thời gian chuẩn bị.
Mặc dù vậy, các chuyên gia vẫn đánh giá triển vọng từ cuối năm nay đến năm 2026 là tích cực. Luật Đất đai 2024 và dự thảo sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản 2023 được kỳ vọng sẽ giải quyết nhiều vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục, cải thiện khả năng tiếp cận quỹ đất sạch và giảm thiểu rủi ro pháp lý cho các doanh nghiệp.
Admin
Nguồn: VnExpress
