Naira Saiz Billbao, một du khách người Tây Ban Nha, luôn tìm kiếm cơ hội du lịch tiết kiệm. Tình cờ, cô thấy một lời mời hấp dẫn trên một nền tảng du lịch tình nguyện, tuyển tình nguyện viên cho một nhà trọ ở Costa Rica.
Lời giới thiệu đầy lôi cuốn: “Bạn có yêu thiên nhiên và mơ ước sống bên bờ biển?” đã ngay lập tức thu hút Naira. Đọc kỹ hơn, cô biết rằng nhà trọ đang tìm kiếm người hỗ trợ các công việc liên quan đến mạng xã hội, chỉ vài giờ mỗi ngày, năm ngày một tuần, đổi lại là chỗ ở miễn phí tại một địa điểm tuyệt đẹp, bao quanh bởi rừng rậm và hồ bơi.
Vốn đã yêu thích Costa Rica sau những chuyến thăm trước đó, Naira vô cùng hào hứng với cơ hội này. Cô hình dung mọi thứ sẽ diễn ra như một giấc mơ.
Nhưng thực tế lại phũ phàng. Khi đến nơi vào đầu năm, cô đã sốc khi thấy một tòa nhà đổ nát, vẫn còn trong quá trình xây dựng, với những hành lang dài hun hút dẫn vào một ngôi nhà thiếu cửa sổ. “Thật kinh khủng, nó chẳng khác gì một nhà tù,” Naira nhớ lại.
Trường hợp của Naira không phải là hiếm. Rất nhiều du khách bị thu hút bởi những lời mời tình nguyện, đổi công việc lấy chỗ ăn ở miễn phí ở nước ngoài. Hình thức du lịch tình nguyện này từ lâu đã được ưa chuộng bởi những người thích khám phá thế giới với chi phí thấp.
Shay Gleeson, người sáng lập nền tảng Helpstay, giải thích: “Về cơ bản, đây là một hình thức trao đổi. Bạn giúp đỡ và đổi lại được ở miễn phí.” Ngày nay, mô hình này đang phát triển mạnh mẽ. Worldpackers, một trong những nền tảng lớn nhất trong lĩnh vực này, tự hào có hơn 7 triệu thành viên đến từ 140 quốc gia. WWOOF, một nền tảng tập trung vào các trang trại nông nghiệp hữu cơ, cũng thu hút hơn 100.000 thành viên.
Các cơ hội tình nguyện rất đa dạng: từ các nhà trọ cần nhân viên lễ tân, dọn dẹp, tổ chức tiệc, đến các trường dạy lướt sóng cần giáo viên, hoặc các gia đình địa phương cần người trông trẻ. Thậm chí, có cả những công việc dành cho nhạc sĩ biểu diễn hoặc nghệ sĩ trang trí không gian.
Worldpackers cho biết gần một nửa đối tác của họ là các tổ chức phi lợi nhuận, nơi mà các tình nguyện viên đóng vai trò quan trọng trong hoạt động hàng ngày.
Không chỉ những người làm việc từ xa như Naira quan tâm đến mô hình này. Hàng triệu người trẻ đang tìm đến du lịch tình nguyện như một cách du lịch tiết kiệm nhưng giàu trải nghiệm, thay thế cho các tour du lịch truyền thống.
Ricardo Lima, đồng sáng lập kiêm CEO của Worldpackers, chia sẻ: “Thế hệ trẻ không chỉ tìm kiếm những bức ảnh đẹp hay những danh sách điểm đến.” Họ mong muốn những trải nghiệm chân thực và sự hòa nhập vào đời sống địa phương, thay vì những chuyến du lịch đại trà.
Jenna Pollard, một du khách đến từ bang South Dakota, Mỹ, đã có trải nghiệm tình nguyện quốc tế đầu tiên tại một trang trại trồng lạc ở miền bắc Thái Lan vào năm 2016. Cô đã ở lại Pai trong 10 ngày và yêu thích cách du lịch này, thay vì chỉ ở khách sạn và đi tham quan. Cô đã kết bạn, học được một vài câu tiếng Thái và tham gia nhiều hoạt động, được thưởng thức những món đặc sản địa phương. “Tôi còn mong gì hơn nữa,” Jenna nói.
Giờ đây, khi kể về cô con gái 10 tuổi của chủ nhà và những ngôi nhà tre đơn sơ nơi họ sống, Pollard vẫn rạng rỡ. Cô hiện là Giám đốc chương trình giáo dục và kết nối cộng đồng tại WWOOF USA, và xem trải nghiệm tình nguyện là một bước ngoặt trong cuộc đời. “Với nhiều người, sau khi kết thúc, họ cảm thấy niềm tin vào con người được khơi dậy trở lại,” cô nói.
Theo Pollard, “phép màu” ấy xảy ra khi những người xa lạ kết nối và trở thành bạn bè. Tất cả bắt đầu chỉ bằng “niềm tin”.
Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn như Pollard. Trải nghiệm của Naira là một ví dụ điển hình về những rủi ro tiềm ẩn. Không chỉ bị cung cấp thông tin sai lệch về cơ sở vật chất, Naira còn cảm thấy mình “bị đối xử như một nhân viên không lương hơn là một tình nguyện viên”.
Mặc dù ban đầu thỏa thuận chỉ bao gồm các công việc liên quan đến mạng xã hội, Naira đã bị yêu cầu lau dọn nhà vệ sinh và các khu vực khác trong nhà trọ. Ban đầu, cô phải làm việc này cách ngày một lần, sau đó là mỗi ngày, và cuối cùng là 8 tiếng một ngày mà không được cung cấp trang thiết bị bảo hộ hoặc hướng dẫn an toàn khi sử dụng các hóa chất độc hại. “Thuốc tẩy làm bỏng rát các ngón tay của tôi,” cô kể lại.
Giọt nước tràn ly khi Naira phát hiện có người lục lọi đồ đạc của mình và 400 USD giấu trong ngăn bí mật của ba lô đã biến mất. Khi thông báo với quản lý rằng cô sẽ rời đi, người này đề nghị trả cho cô 50 USD để ngăn cô đăng những đánh giá tiêu cực lên nền tảng nơi họ đăng tin tuyển dụng. Naira đã từ chối.
Kinh nghiệm du lịch tình nguyện của Naira có thể đáng nhớ vì những điều tồi tệ mà cô đã trải qua. Tuy nhiên, quyết định tham gia của cô, theo đánh giá của nhiều người, còn chứa đựng nhiều rủi ro hơn.
Các nền tảng lớn đều khẳng định sự an toàn của tình nguyện viên là ưu tiên hàng đầu và áp dụng nhiều biện pháp phòng ngừa rủi ro. Nhiều nền tảng đích thân kiểm duyệt tất cả các chủ nhà đăng tin trên hệ thống, yêu cầu xác minh danh tính và hình ảnh khu vực ăn ở dành cho tình nguyện viên, hoặc kiểm tra trực tiếp khi có điều kiện. Các nền tảng này cũng theo dõi chất lượng thông qua đánh giá của thành viên và cung cấp dịch vụ hỗ trợ, như đường dây nóng khẩn cấp khi có sự cố.
Tuy nhiên, họ cũng nhấn mạnh rằng nhiệm vụ chính của họ là kết nối, còn trách nhiệm về an toàn thuộc về cả chủ nhà và tình nguyện viên. Họ lý giải rằng “du lịch vốn không bao giờ an toàn tuyệt đối” và “du lịch tình nguyện cũng vậy”.
Gleeson cho biết Helpstay khuyên tất cả các thành viên nên tự nghiên cứu kỹ lưỡng và chuẩn bị kế hoạch dự phòng, giống như bất kỳ chuyến đi nào khác. Ông nói rằng phần lớn tình nguyện viên của nền tảng đều làm như vậy. “Chúng tôi không phải là dịch vụ ‘cầm tay chỉ việc’. Đây là hình thức du lịch dành cho người trưởng thành,” ông nói.
Tuy nhiên, Naira lo ngại rằng mạng xã hội đã lãng mạn hóa việc tình nguyện, khiến nhiều người xem nhẹ tầm quan trọng của việc chuẩn bị. Cô cho rằng các nền tảng này đang hướng đến nhóm người không đủ điều kiện tài chính để du lịch theo cách truyền thống, và nếu gặp sự cố, họ sẽ bị ảnh hưởng nặng nề hơn. Đặc biệt, phụ nữ là nhóm dễ bị tổn thương nhất. Theo thống kê, 70% thành viên của Helpstay và 64% của Worldpackers là nữ giới. Tỷ lệ này phần nào xuất phát từ nhận thức rằng tình nguyện thông qua các nền tảng giúp du lịch an toàn hơn.
Nhiều phụ nữ cảm thấy yên tâm hơn khi các nguy cơ như quấy rối hoặc tấn công có thể được giảm thiểu nhờ quy trình xác minh chủ nhà và đánh giá công khai.
Tuy nhiên, khi những biện pháp này không đủ và mọi chuyện diễn ra không như ý muốn, chính những rủi ro mà phụ nữ cố gắng tránh lại xuất hiện. Đó là điều mà Naira mong muốn được thảo luận nhiều hơn trên mạng. Dù vậy, cô nhấn mạnh rằng không muốn những trải nghiệm của mình khiến người khác sợ hãi hoặc từ bỏ ý định du lịch theo hình thức này. “Tôi không muốn mọi người dừng lại. Hãy cứ đi, nhưng hãy chuẩn bị thật kỹ càng,” cô nhắn nhủ.
Admin
Nguồn: VnExpress
