**Sân chơi mới giữa ngân hàng và doanh nghiệp trên thị trường vàng**
Đề xuất thành lập sàn giao dịch vàng đã được các chuyên gia đưa ra trong nhiều năm, với kỳ vọng tạo ra một kênh giao dịch thuận tiện cho người dân, đồng thời giúp giá vàng trong nước liên thông với thị trường quốc tế.
Gần đây, ý tưởng này mới bắt đầu được hiện thực hóa bởi các nhà quản lý. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) dự kiến trình dự thảo Nghị quyết thí điểm sàn giao dịch vàng trong tháng 10.
Việc thiết lập sàn giao dịch sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn. Ban đầu, sàn sẽ là nơi mua bán vàng vật chất, chỉ hoạt động trong phạm vi nội địa và chưa kết nối với thị trường thế giới. Các thành viên tham gia trong giai đoạn đầu bao gồm các tổ chức như ngân hàng và doanh nghiệp được cấp hạn mức nhập khẩu vàng.
Theo ông Huỳnh Trung Khánh, Phó chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng (VGTA), với định hướng này, sàn giao dịch sắp tới sẽ đóng vai trò là nơi phân phối vàng nguyên liệu từ ngân hàng cho các doanh nghiệp sản xuất, chế tác lớn, tức là giao dịch trên thị trường sơ cấp. Điều này sẽ bổ sung nguồn cung chính ngạch cho thị trường trong nước, giúp nhà quản lý kiểm soát nguồn gốc vàng nhập khẩu.
Ông Khánh cho biết thêm, người dân vẫn sẽ tiếp cận vàng thông qua kênh bán hàng của các doanh nghiệp và chưa thể trực tiếp mua bán trên sàn.
Theo ông Nguyễn Xuân Thành, giảng viên Chính sách công, Đại học Fulbright Việt Nam, sàn giao dịch sẽ giúp minh bạch hóa hoạt động mua bán vàng nguyên liệu, từ đó góp phần hình thành mức giá tham chiếu, làm cơ sở định giá vàng miếng trong nước. Ông cho rằng đây là một bước tiến quan trọng hướng tới việc thu hẹp khoảng cách chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế.
Trong thời gian qua, mức chênh lệch này đã có lúc được kéo về quanh mức 12-13 triệu đồng, nhưng sau đó duy trì ở mức trên dưới 20 triệu đồng một lượng. Ví dụ, vào cuối phiên giao dịch ngày 31/10, giá vàng thế giới quy đổi theo tỷ giá Vietcombank tương đương 127,5 triệu đồng, chênh lệch 21,4 triệu đồng so với giá vàng trong nước.
Dưới góc độ của ông Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP HCM, sàn giao dịch theo cách làm hiện tại của nhà điều hành sẽ giúp tăng tính minh bạch, hạn chế đầu cơ và tình trạng loạn giá. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng chúng ta chưa thể kỳ vọng việc thành lập sàn giao dịch theo mô hình hiện tại sẽ giúp giá vàng trong nước tiệm cận ngay với giá thế giới.
Ông Huân cho rằng, việc có sàn vàng không đồng nghĩa với việc giá trong nước sẽ giảm chênh lệch so với giá thế giới. Việc lập sàn chỉ là một khâu kỹ thuật, quan trọng hơn là cơ chế vận hành và nguồn cung thực tế. Nếu nguồn cung không tăng đáng kể, thì dù có thêm bao nhiêu doanh nghiệp tham gia trên sàn, giá vàng trong nước vẫn sẽ chênh lệch cao so với quốc tế.
**Nguồn cung vàng – Yếu tố then chốt**
Việc xây dựng “chợ” chỉ thực sự có tác động đến thị trường khi có nguồn hàng để giao dịch. Trong khi đó, việc nhập khẩu vàng lại là một vấn đề gây nhiều lo ngại dưới góc độ của nhà điều hành chính sách tiền tệ.
Ông Đào Xuân Tuấn, Cục trưởng Quản lý Ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước), cũng bày tỏ sự thận trọng khi Việt Nam triển khai lập sàn vàng, nhằm tránh biến sàn này thành kênh đầu cơ, gây biến động thị trường.
Ông Tuấn nhấn mạnh rằng Việt Nam không sản xuất được vàng, do đó việc nhập khẩu nhiều vàng sẽ ảnh hưởng đến dự trữ ngoại hối và ổn định tỷ giá.
Hiện tại, không có thống kê chính xác về số lượng vàng mà người dân đang nắm giữ, cũng như không có số liệu chính thức về sức mua vàng hàng năm của người dân từ cơ quan quản lý. Con số này cũng thay đổi tùy thuộc vào từng thời điểm. Thông thường, khi giá vàng thế giới tăng cao, thị trường trong nước trở nên “nóng” hơn, và người dân đổ xô đi mua vàng.
Chỉ trong nửa năm ngoái, Ngân hàng Nhà nước đã tung ra thị trường 13 tấn vàng, và số vàng này đã được thị trường hấp thụ. Tuy nhiên, lượng vàng này vẫn chưa đủ để “hạ nhiệt” thị trường, và giá vàng trong nước vẫn neo ở mức cao, chênh lệch từ 15 đến 20 triệu đồng một lượng so với giá thế giới.
Theo ước tính của Hội đồng Vàng Thế giới, nhu cầu bình quân đối với kim loại quý để đầu tư, bao gồm vàng miếng và nhẫn trơn 24K, ước tính khoảng 30 tấn mỗi năm. Dựa trên con số này, ông Huỳnh Trung Khánh, Phó chủ tịch VGTA, đánh giá rằng lượng ngoại tệ cần thiết để nhập khẩu kim loại quý này chỉ chiếm một tỷ trọng nhỏ so với nhu cầu nhập khẩu sử dụng ngoại tệ hiện nay.
Trong khi đó, ông Huân lại cho rằng, nếu nhìn vào doanh thu của các doanh nghiệp lớn trên thị trường, mỗi đơn vị đạt doanh thu 1-2 tỷ USD một năm (chiếm khoảng 20% thị phần), thì nhu cầu thị trường vàng Việt Nam không hề nhỏ.
Ông Huân ước tính con số này có thể lên tới vài chục tỷ USD mỗi năm, với tỷ lệ bán vàng của người dân hàng năm ước tính khoảng 10-20%. Do đó, số lượng ngoại tệ cần thiết để đáp ứng nhu cầu này không hề nhỏ, theo đánh giá của chuyên gia từ Đại học Kinh tế TP HCM.
Ông Huân kết luận rằng, chỉ khi nguồn cung vàng dồi dào hoặc tâm lý của người dân bớt “FOMO” (hội chứng sợ bị bỏ lỡ), thì giá vàng trong nước mới có thể tiệm cận với giá thế giới. Ngược lại, nếu giá vàng thế giới tiếp tục tăng và người dân đổ xô đi mua gom vàng, thì chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới vẫn sẽ duy trì ở mức cao.
Admin
Nguồn: VnExpress
