Dưới làn nước xanh biếc của Vịnh Thái Lan, ở độ sâu 20 mét, hai tàu chiến HTMS Hanhak Sattru và HTMS Suphairin đang dần trở thành một phần của đại dương. Cá hồng, cá trầm bì và cá cờ thong dong bơi lội giữa những khoang tàu, trong khi hà, tảo biển và san hô non đua nhau bám vào thân tàu, thang sắt và cả những khẩu súng máy trên boong.
Hải quân Hoàng gia Thái Lan đã chủ động đánh đắm hai con tàu này vào năm 2023 sau khi loại bỏ hoàn toàn các vật liệu nguy hiểm. Mục đích của việc này là tạo ra những rạn san hô nhân tạo, vừa phục vụ du lịch lặn biển, vừa tạo điều kiện cho các nhà khoa học nghiên cứu về tác động của tàu đắm đối với môi trường biển.
Ông Piers Baillie, nhà sáng lập kiêm Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu biển Global Reef, cho biết việc thu thập thông tin từ các tàu đắm do tai nạn thường rất khó khăn. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ lực lượng hải quân và Cục Tài nguyên biển – Duyên hải (thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường), Global Reef có thể thu thập dữ liệu một cách hệ thống trước và sau khi đánh đắm hai con tàu này.
Những dữ liệu ban đầu cho thấy xác tàu đã thu hút cá từ các rạn san hô tự nhiên và tạo môi trường sống lý tưởng cho việc sinh sản của nhiều loài, bao gồm cả những loài có nguy cơ tuyệt chủng. Điều này cho thấy tàu đắm có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tăng trữ lượng cá, một yếu tố hết sức quan trọng trong bối cảnh quần thể cá đang suy giảm do biến đổi khí hậu và hoạt động du lịch quá tải.
Du lịch đóng vai trò then chốt trong nền kinh tế Thái Lan, thu hút hơn 35 triệu lượt du khách vào năm ngoái. Koh Tao, một hòn đảo nổi tiếng với hoạt động lặn biển, đón hơn nửa triệu du khách mỗi năm. Tại đây có hơn 80 trung tâm dạy lặn, nơi du khách được huấn luyện để khám phá đáy biển, ngắm cá voi, rùa biển và cá kẽm. Tuy nhiên, hoạt động du lịch quá mức cũng đang đe dọa hệ sinh thái tự nhiên của hòn đảo.
Nhiều loài sinh vật biển tại Koh Tao đang bị đe dọa, trong đó có cá đuối, cá mú và cá mập tre. Các rạn san hô, vốn là môi trường sống của nhiều loài sinh vật biển, cũng đang bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ nước biển tăng cao và các va chạm từ tàu thuyền.
Thái Lan đã xây dựng nhiều rạn san hô nhân tạo dọc bờ biển từ những năm 1970, bao gồm cả việc đánh đắm tàu. Với cấu trúc phức tạp, xác tàu đắm tạo ra những nơi trú ẩn tuyệt vời, giúp bảo vệ sinh vật biển.
Ông Baillie nhấn mạnh rằng tàu đắm cung cấp môi trường sống cho những loài quý hiếm, dễ bị săn bắt và có nguy cơ tuyệt chủng. Ngoài ra, xác tàu còn là vật cản lớn, ngăn ngư dân và tàu đánh cá kéo lưới đánh bắt, góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Những con tàu nằm dưới đáy biển cũng trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách, giúp giảm áp lực lên các rạn san hô tự nhiên. Global Reef hiện đang hoàn thiện báo cáo nghiên cứu về tác động của tàu đắm, cung cấp thêm cơ sở khoa học để các cơ quan quản lý có thể lên kế hoạch tạo ra các rạn san hô nhân tạo trong tương lai.
Cũng như nhiều quốc gia khác, Thái Lan tham gia Khung đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh – Montreal, hướng tới mục tiêu bảo tồn ít nhất 30% diện tích đất liền và đại dương của Trái Đất vào năm 2030. Hoạt động bảo vệ hệ sinh thái biển được hỗ trợ một phần từ doanh thu du lịch.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng tàu đắm tạo ra hệ sinh thái mới và thúc đẩy sự phát triển của quần thể sinh vật biển. Một báo cáo từ Đại học Plymouth và Quỹ Biển Xanh công bố năm 2023 cho thấy mật độ sinh vật biển trung bình tại khu vực có tàu đắm cao gấp ba lần so với khu vực bị đánh bắt bằng lưới kéo đáy. Tại những vùng biển cấm đánh bắt bằng lưới kéo đáy, mật độ sinh vật biển tại khu vực có tàu đắm vẫn cao gấp 2 đến 2,5 lần so với khu vực nằm ngoài bán kính 50 mét.
Admin
Nguồn: VnExpress
