Ở tuổi 35, anh Khang, một nhân viên kinh doanh tại TP.HCM, từng chủ quan cho rằng những cơn đau nhức chỉ là do ngủ sai tư thế. Đến khi vùng gáy đau lan xuống bả vai, rồi lan lên đầu, anh mới nhận ra vấn đề nghiêm trọng. Kết quả khám bệnh khiến anh sững sờ: thoái hóa đốt sống cổ sớm.
Anh đã thử nhiều phương pháp điều trị, từ uống thuốc, châm cứu, vật lý trị liệu đến massage cao cấp, tiêu tốn hàng chục triệu đồng trong một năm. Anh chia sẻ: “Mỗi khi cơn đau dịu đi, tôi mừng như sống lại. Nhưng chỉ vài ngày sau, mọi thứ trở lại, thậm chí còn tệ hơn.”
Tương tự, chị Hương, 34 tuổi, ở Gò Vấp, cũng sống chung với nỗi ám ảnh này. Ban đầu, chỉ là cảm giác mỏi nhẹ khi gõ máy tính. Giờ đây, chị không thể giơ tay lên chải tóc. “Mỗi sáng, tôi phải nhờ con gái cột tóc. Con bé hỏi ‘Mẹ mệt hả?’, tôi chỉ im lặng,” chị tâm sự.
Bốn năm trước, chị Hương được chẩn đoán thoái hóa đốt sống cổ. Những đêm mất ngủ vì đau đầu sau gáy trở nên quen thuộc. Có những ngày, vai chị lệch hẳn, lưng bắt đầu gù, cổ trĩu về phía trước – tư thế thường thấy ở những người ngồi máy tính hàng giờ. “Tôi soi gương mà không nhận ra mình,” chị nói.
Thoái hóa đốt sống cổ, căn bệnh vốn thường gặp ở người trung niên, đang ngày càng trẻ hóa. ThS.BS Calvin Q. Trịnh, Giám đốc Đơn vị Phục hồi chức năng và hình thể HMR, cho biết: “Những bệnh nhân như anh Khang, chị Hương không còn hiếm. Nhiều bạn trẻ ngoài 25 tuổi đến khám với tình trạng cột sống cổ cong về trước, vai xệ, đau cổ kéo dài. 60% trong số đó là dân văn phòng.”
Bác sĩ Trịnh giải thích rằng nguyên nhân sâu xa là do hội chứng mất cân bằng cơ, hay còn gọi là hội chứng chéo trên (Upper Crossed Syndrome). Đây là hệ quả của việc ngồi sai tư thế quá lâu, đặc biệt khi sử dụng máy tính và điện thoại. Khi một nhóm cơ bị co cứng, nhóm cơ khác yếu đi, tạo ra sự mất cân bằng trong cơ thể, khiến cột sống dần biến dạng.
Một khảo sát năm 2023 của Viện Công nghệ Sinh học và Thần kinh học Mỹ (NIH) cho thấy, trung bình nhân viên văn phòng dành hơn 9,3 giờ mỗi ngày trước màn hình. 73% trong số đó từng bị đau cổ vai gáy ít nhất một lần trong năm, và 1/3 trong số này chuyển thành đau mãn tính. Bác sĩ Trịnh nhận định: “Chúng ta đang sống trong thời đại mà cổ phải chống lại cả thế giới kỹ thuật số.”
Cơn đau không chỉ gây mệt mỏi về thể chất mà còn làm giảm năng suất, gián đoạn công việc, ảnh hưởng đến giấc ngủ và gây lo âu, trầm cảm nhẹ. Theo báo cáo năm 2024 của Journal of Occupational Health, người bị đau cổ mãn tính có nguy cơ giảm hiệu suất làm việc đến 30% và số ngày nghỉ ốm tăng gấp đôi so với người không có triệu chứng.
Các bác sĩ cho biết, hiện nay có nhiều phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả từ y học cổ truyền như chườm nóng, bấm huyệt, châm cứu, giác hơi. Tại bệnh viện, bệnh nhân có thể được điều trị bằng sóng siêu âm, cấy chỉ, xoa bóp bấm huyệt.
Để giải quyết triệt để hơn, phương pháp điều trị hiệu chỉnh cơ xương khớp, kết hợp thay đổi thói quen tư thế xấu và tập các động tác đơn giản tại nhà, có thể giúp bệnh nhân lấy lại cân bằng vùng cổ vai gáy. Sau khoảng 20-30 buổi tập, bệnh nhân có thể cải thiện chiều cao, đầu không còn nhô ra khỏi trục cơ thể, ngực không còn bị hõm và vai trở nên thon gọn hơn.
Đối với những cơn đau nhẹ, người bệnh có thể tự điều trị bằng cách dùng cao dán hoặc xoa bóp, gõ, vuốt vùng cổ, vai, gáy để giảm đau. Trong trường hợp nặng như thoát vị đĩa đệm, trượt đốt sống, vẹo cột sống, phẫu thuật có thể được chỉ định.
Tuy nhiên, phòng ngừa vẫn là chìa khóa quan trọng nhất. BS.CK2 Huỳnh Tấn Vũ, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – Cơ sở 3, nhấn mạnh: “Giữ tư thế đúng là cách rẻ tiền và hiệu quả nhất để bảo vệ cổ vai gáy.” Ông khuyên nên duy trì tư thế 90-90-90 (góc 90 độ ở hông, đầu gối và khuỷu tay), tránh cúi đầu quá lâu, nghỉ giải lao sau mỗi 45-60 phút làm việc. Khi ngủ, gối chỉ nên cao 8-10 cm để cổ thẳng với cột sống. Tuyệt đối không “bẻ cổ cho kêu rắc rắc” vì hành động này có thể gây trượt đĩa đệm, dẫn đến thoát vị.
Bác sĩ Vũ ví von: “Cột sống của bạn giống như một cây non. Nếu uốn sai hướng, nó sẽ mọc lệch mãi mãi.”
Các chuyên gia khuyến khích mỗi người dành ít nhất 10 phút mỗi ngày cho các động tác kéo giãn đơn giản như cúi, ngửa, nghiêng đầu, xoay vai và hít thở sâu. Vận động đều đặn không chỉ giúp giảm đau mà còn duy trì sự linh hoạt và bền vững cho toàn bộ hệ cơ xương.
Hiện tại, sau 5 buổi tập dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, chị Hương đã giảm đau, hết ê và cải thiện đáng kể chức năng vai gáy mà không cần dùng thuốc. Chị đã có thể giơ tay lên cao để phơi quần áo ngay sau buổi tập thứ hai. Anh Khang cũng cho biết các cơn căng cơ, đau đớn đã giảm rõ rệt sau vài buổi tập. Cả hai đang tiếp tục được điều trị cân bằng cơ thân trên để ngăn ngừa tiến triển thoát vị đĩa đệm.
*Tên nhân vật đã được thay đổi.
Admin
Nguồn: VnExpress
