Cựu Tổng thống Donald Trump gần đây tiếp tục khẳng định rằng nước Mỹ không hề trải qua lạm phát, đồng thời nhấn mạnh giá năng lượng và nhiều mặt hàng khác đang giảm. Ông Trump đã nhiều lần kêu gọi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất dựa trên quan điểm này.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy lạm phát ở Mỹ đã giảm so với mức đỉnh điểm dưới thời Tổng thống Joe Biden, nhưng vẫn tồn tại. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 9 vừa qua tăng 3% so với cùng kỳ năm trước, một con số tuy thấp hơn dự báo nhưng lại là mức cao nhất kể từ tháng 1, đồng thời vượt quá mục tiêu 2% mà Fed đề ra.
Đáng chú ý, sau giai đoạn giảm trong 4 tháng đầu năm, lạm phát đã có dấu hiệu tăng trở lại, một phần do tác động của thuế nhập khẩu cao hơn.
Những con số này phản ánh rõ nét trong tâm lý người dân Mỹ. Một cuộc khảo sát gần đây của CNN cho thấy có tới 72% người được hỏi cảm thấy nền kinh tế đang bất ổn. Trong đó, 47% cho rằng tình hình kinh tế và chi phí sinh hoạt là những vấn đề cấp bách hàng đầu.
Một khảo sát khác do ABC News và Washington Post thực hiện đầu tháng này cũng ghi nhận hai phần ba số người tham gia cho rằng nền kinh tế “đi sai hướng nghiêm trọng”. Đáng chú ý, khoảng 60% đổ lỗi cho ông Trump về tình hình lạm phát hiện tại, và tỷ lệ tương tự không tán thành cách ông xử lý các vấn đề về thuế nhập khẩu, kinh tế và quản lý chính phủ liên bang.
Giới phân tích nhận định, việc phủ nhận những khó khăn kinh tế mà người dân đang phải đối mặt có thể là một sai lầm tương tự như những gì mà chính quyền tiền nhiệm từng mắc phải. Vào tháng 6/2022, khi hàng triệu người Mỹ phải vật lộn với giá xăng kỷ lục và lạm phát cao nhất trong 40 năm, Tổng thống Biden vẫn nhấn mạnh vào tốc độ tăng trưởng kinh tế của đất nước. Dù thừa nhận lạm phát là một thách thức, ông cho rằng giá tăng “chủ yếu là do thực phẩm và xăng”.
Cách tiếp cận này được cho là một trong những nguyên nhân khiến đảng Dân chủ gặp bất lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống năm ngoái. Bởi lẽ, người Mỹ đã chỉ ra khả năng chi trả là mối lo lớn nhất của họ, và ngay cả khi tốc độ lạm phát giảm, giá cả hàng hóa vẫn ở mức cao.
“Lương nhân công tăng, lạm phát liên tục hạ nhiệt, từ 9% xuống 3%. Đây là mức thấp nhất thế giới và vẫn trên đà đi xuống”, ông Biden từng tuyên bố trong Thông điệp liên bang năm 2024. Tuy nhiên, cử tri dường như không cảm thấy thuyết phục trước những khẳng định về sự khởi sắc của nền kinh tế. Bài phát biểu của ông Biden đã bỏ qua tác động tích lũy của giá cả mà người dân đang phải gánh chịu.
Trong khi ông Biden từng thừa nhận tốc độ tăng giá chậm lại vào các năm 2023 và 2024, thì ông Trump lại chọn cách phủ nhận hoàn toàn việc nước Mỹ đang lạm phát.
Dù cách tiếp cận khác nhau, cả hai đều có thể dẫn đến những hệ quả tương tự. Các nhà phân tích chỉ ra rằng người Mỹ không có thiện cảm với những chính trị gia phủ nhận trải nghiệm thực tế của cử tri, đặc biệt là khi họ phải đối mặt với giá cả leo thang hàng ngày.
Trước đây, ông Trump từng sử dụng vấn đề lạm phát để chỉ trích người tiền nhiệm trong các chiến dịch tranh cử, cho rằng ông Biden không nhận thức được những khó khăn mà lạm phát gây ra cho người dân. Thậm chí, ông còn tạo dáng với hàng tạp hóa và bình luận về giá cả đắt đỏ của chúng.
Tuy nhiên, khi ông Trump trở thành Tổng thống, lạm phát lại trở thành vấn đề của chính ông. Lúc này, việc đổ lỗi cho người tiền nhiệm không còn hiệu quả. Các cuộc khảo sát cho thấy nhiều người dân cho rằng các chính sách của ông Trump đã khiến tình hình kinh tế trở nên tồi tệ hơn.
Thực tế cho thấy, người Mỹ không chỉ than phiền về giá cả, mà còn thay đổi hành vi tiêu dùng. Nhiều thương hiệu lớn đã báo cáo rằng khách hàng trung lưu và thu nhập thấp đã cắt giảm chi tiêu.
Mặc dù các số liệu cho thấy kinh tế Mỹ vẫn mạnh, nhưng hoạt động tuyển dụng yếu đi và các chương trình hỗ trợ của liên bang giảm dần đang khiến người dân lo ngại. Tỷ lệ vỡ nợ và chậm thanh toán cũng có dấu hiệu tăng trở lại.
Vấn đề cốt lõi là lạm phát mang tính tích lũy. Nhiều năm tăng giá đã đẩy giá cả hàng hóa lên cao, ngay cả khi tốc độ lạm phát đã chậm lại đáng kể so với thời ông Biden.
Theo Moody’s Analytics, một hộ gia đình ở Mỹ hiện phải chi thêm 208 USD mỗi tháng cho cùng một giỏ hàng hóa và dịch vụ so với tháng 9/2024. So với đầu năm 2021, con số này còn lên tới 1.043 USD.
Chủ tịch Fed Jerome Powell từng nhấn mạnh rằng “người tiêu dùng không quan tâm đến những câu chuyện” mà các chính trị gia đưa ra. “Giá cả họ phải trả đang cao hơn. Anh có thể nói giá không còn tăng mạnh, nhưng chắc chắn họ nhận ra mức chi phí này đã đội lên so với cách đây 2-3 năm”, ông giải thích, đồng thời khẳng định “lạm phát vẫn khiến người dân rất khó chịu”.
Powell cho rằng thời gian và tăng lương sẽ giúp giảm bớt tác động từ giá cả. “Họ sẽ cảm thấy khá hơn, nhưng điều đó cần thời gian”, ông nói.
Chiến lược gia chính trị David Plouffe từng nhận định sai lầm của đảng Dân chủ là phủ nhận thực tế mà cử tri đang chứng kiến. “Với tư cách là đảng cầm quyền, chúng ta không bao giờ được nói với người dân rằng những gì họ chứng kiến không phải là thật”, ông nhấn mạnh.
Việc các nhà lãnh đạo chính trị thừa nhận và giải quyết những khó khăn kinh tế mà người dân đang phải đối mặt là vô cùng quan trọng để duy trì sự tin tưởng và ủng hộ của cử tri.
Admin
Nguồn: VnExpress
