Vốn là một người yêu thích vận động và tin tưởng vào sức mạnh của việc tập thể dục, tôi đã phải trả giá vì sự chủ quan của mình. Tôi tự ý tập yoga để chữa đau lưng mà không hề biết rằng mình đang làm tổn thương cột sống ngày càng nghiêm trọng.
Khoảng hai năm trước, tôi bắt đầu cảm thấy đau ở vùng thắt lưng, đặc biệt sau những giờ làm việc kéo dài. Lúc đầu, tôi cho rằng đó chỉ là sự mỏi cơ thông thường do ngồi sai tư thế. Bạn bè khuyên tôi nên đến phòng gym và tập yoga để giãn cơ và cải thiện cột sống. Nghe theo lời khuyên, tôi tìm đến một trung tâm gần nhà, đơn giản vì nghĩ rằng “tập cho khỏe, có gì đâu mà phải lo lắng”. Huấn luyện viên (PT) ở phòng gym rất nhiệt tình hướng dẫn tôi các động tác gập người, uốn lưng, nâng hông như Rắn hổ mang, Bắc cầu… với lời giải thích rằng chúng “giúp kéo giãn đĩa đệm, giảm đau và làm thẳng cột sống”.
Thời gian đầu, tôi cảm thấy khá ổn, cơ thể dẻo dai hơn và cơn đau cũng dịu bớt. Tuy nhiên, chỉ sau vài tuần, tình hình trở nên tồi tệ hơn. Cơn đau không chỉ còn ở thắt lưng mà lan xuống hông và chân, kèm theo cảm giác tê và co rút. Mỗi sáng thức dậy, việc cúi xuống để đi giày cũng trở thành một thử thách. Lúc đó, tôi mới nhận ra có điều gì đó không ổn.
Khi đến bệnh viện chụp MRI, bác sĩ chẩn đoán tôi bị thoát vị đĩa đệm L4-L5 và trượt đốt sống L5/S1. Bác sĩ hỏi tôi có tập luyện thể thao không, và sau khi nghe tôi kể về quá trình tự tập yoga, ông thở dài: “Chính những động tác gập và ưỡn cột sống đó đã khiến nhân nhầy đĩa đệm bị đẩy ra sau, chèn ép vào rễ thần kinh. Cái gọi là ‘kéo giãn’ trong trường hợp của bạn lại vô tình đẩy bệnh tiến xa hơn”.
Tôi thực sự sốc, bởi trước đây tôi luôn tin rằng tập luyện là tốt và yoga là “liều thuốc thần” cho mọi cơn đau lưng. Nhưng hóa ra, khi không hiểu rõ nguyên nhân gây đau và tập sai cách, việc vận động có thể trở thành con dao hai lưỡi.
Trong quá trình điều trị, tôi mới hiểu rằng cột sống là một cấu trúc phức tạp. Không phải ai đau lưng cũng có nguyên nhân giống nhau. Có người đau do cơ, có người do thoái hóa đốt sống, trượt đốt sống hoặc thoát vị đĩa đệm. Mỗi nguyên nhân đòi hỏi những bài tập, tư thế và mức độ vận động khác nhau. Chỉ cần tập sai một động tác, lực tác động lên cột sống có thể làm tổn thương nghiêm trọng hơn, thậm chí gây chèn ép thần kinh vĩnh viễn.
Bác sĩ điều trị cho tôi cho biết, ông thường gặp nhiều bệnh nhân có tình trạng tương tự – những người tin vào các quảng cáo như “đau lưng thì tập yoga cho giãn cơ”, “pilates giúp ổn định cột sống”… Tuy nhiên, hầu hết họ đều không được đánh giá lâm sàng hoặc chẩn đoán hình ảnh trước khi tập. Các huấn luyện viên yoga hay pilates có chuyên môn về vận động, nhưng không được đào tạo y khoa để hiểu về bệnh lý, giải phẫu người hoặc chẩn đoán cận lâm sàng, nên rất dễ hướng dẫn sai cho những người đang bị tổn thương cột sống.
Nguy hiểm hơn, nhiều người không phân biệt được giữa “đau cơ thông thường” và “đau do bệnh lý”. Khi thấy đau, họ nghĩ rằng tập luyện sẽ giúp khỏe hơn. Nhưng thực tế, đối với những người bị thoát vị, trượt đốt sống hoặc thoái hóa nặng, một số tư thế cúi, gập, ưỡn quá mức lại là chống chỉ định tuyệt đối.
Tôi đã mất gần nửa năm điều trị vật lý trị liệu và phục hồi chức năng để kiểm soát cơn đau. Mỗi ngày, tôi đều phải tập luyện dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp. Tôi nhận ra rằng, điều quan trọng nhất không phải là tập bao nhiêu, mà là tập đúng cách cho cơ thể của mình, dựa trên chẩn đoán và hướng dẫn y khoa, chứ không phải dựa trên cảm tính.
Tôi không phủ nhận giá trị của yoga hay pilates, vì thực tế, đây là những phương pháp rất tốt nếu được áp dụng đúng người, đúng bệnh và đúng hướng dẫn. Tuy nhiên, đừng bao giờ tự ý tập luyện khi bị đau lưng mà chưa đi khám bác sĩ. Một động tác sai có thể khiến bạn mất vài tháng, thậm chí vài năm để phục hồi. Tôi là một minh chứng sống cho điều đó. Nếu có thể quay ngược thời gian, tôi ước mình đã đi khám sớm hơn thay vì tin vào lời khuyên của huấn luyện viên rằng “tập cho giãn ra là hết đau”.
Admin
Nguồn: VnExpress
