Tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, vấn đề giới trẻ Việt Nam ngày càng yêu thích các bộ phim “tổng tài” đã được đại biểu Châu Quỳnh Dao đưa ra thảo luận. Bà nhấn mạnh rằng không gian mạng đang dần trở thành nơi nhiều người trẻ học hỏi về tình yêu và định nghĩa bản thân.
Trong những năm gần đây, các video ngắn chủ đề “ngôn tình” xuất hiện tràn lan trên các nền tảng mạng xã hội. Đơn cử, năm 2024, một kênh YouTube Việt Nam đã phát sóng series “Mẹ lao công học yêu”, kể về mối tình lệch tuổi và thu hút hơn 500 triệu lượt xem. Tiếp nối thành công này, nhà sản xuất tiếp tục cho ra mắt “Dẫn dụ em vào lòng”, xoay quanh mối quan hệ giữa Yên Hạ và anh trai nuôi Gia Thiên, cùng “Tình đầu là sói”. Bên cạnh đó, nhiều kênh YouTube và TikTok cũng đăng tải các đoạn phim ngắn về các doanh nhân và thiếu gia.
Điểm chung của những bộ phim này là tập trung xây dựng các tình tiết mâu thuẫn một cách nhanh chóng, dẫn đến việc nội dung thường thiếu chiều sâu và tính thực tế. Nhiều khán giả nhận xét rằng các dự án này thường sao chép ý tưởng từ phim Trung Quốc và lạm dụng yếu tố cãi vã để tạo kịch tính. Mỗi tập phim thường kéo dài từ 5 đến 20 phút, thu hút hàng triệu lượt xem và được ví như “thức ăn nhanh” vì khả năng lan truyền dễ dàng.
Theo Baidu, “tổng tài bá đạo” là hình tượng nhân vật phổ biến trong tiểu thuyết ngôn tình Trung Quốc từ những năm 2000, mô tả những người đàn ông thành đạt, lạnh lùng và thích kiểm soát. Nhiều tiểu thuyết nổi tiếng như “Đạo tình”, “Boss và tôi” hay “Bên nhau trọn đời” đã được chuyển thể thành phim và được giới trẻ châu Á yêu thích.
Sự bùng nổ của các nền tảng video ngắn như Douyin, Kuaishou và WeTV đã thúc đẩy sự phát triển của dòng nội dung mô phỏng mô-típ “tổng tài và cô gái nghèo” tại Trung Quốc. Những bộ phim hoặc video ngắn này giữ lại chất liệu từ ngôn tình truyền thống, nhưng được rút gọn về thời lượng và tăng cường cao trào, phù hợp với thói quen xem nhanh của nhiều người.
Trên các kênh giải trí, có hàng trăm video ngắn khai thác chuyện tình giữa sếp và nhân viên, ví dụ như “Em là định mệnh của anh”, “Tổng tài yêu tôi, một phụ nữ mãn kinh”, hay “Tổng tài yêu tôi, một phụ nữ đơn thân nuôi con nhỏ”. Trên Douyin, các đoạn phim ngắn gắn hashtag tiếng Trung “CEO độc đoán” đạt lượng xem lớn và nằm trong danh sách thịnh hành.
Các chủ đề ngày càng được mở rộng, không chỉ giới hạn ở chuyện tình giữa sếp và nhân viên mà còn lan sang các mối quan hệ gia đình, mâu thuẫn mẹ chồng – nàng dâu, vợ chồng trẻ, và người yêu cũ tái hợp. Những câu chuyện này pha trộn yếu tố lãng mạn, kịch tính và hài hước, phản ánh cách con người đối mặt với danh vọng và sự khác biệt giai cấp trong cuộc sống đô thị.
Theo báo cáo “Nhu cầu giải trí số 2024-2025” của Appota, trung bình người Việt dành 70 phút mỗi ngày để xem video dài trên YouTube và gần 60 phút cho video ngắn, chủ yếu trên TikTok. Không chỉ ở châu Á, dữ liệu từ DataEye cho thấy trong quý I năm nay, hơn 270 triệu người dùng toàn cầu đã tải phim ngắn Trung Quốc về thiết bị cá nhân. Đến tháng 3, số lượng ứng dụng thuộc thể loại này trên thị trường quốc tế đạt 237 nền tảng, tăng gần bốn lần so với cùng kỳ năm trước.
Thể loại phim siêu ngắn (micro drama) đang trở thành xu hướng toàn cầu với doanh thu khoảng hai tỷ USD mỗi năm, theo Variety. Được thiết kế riêng cho người dùng điện thoại, các “micro drama” sử dụng thao tác cuộn dọc quen thuộc như trên mạng xã hội. Sự bùng nổ của thể loại này bắt đầu sau đại dịch, khi khán giả tìm kiếm những hình thức giải trí nhanh, gọn và dễ tiếp cận. Các “micro drama” ngày càng được đầu tư bài bản hơn về nội dung và diễn xuất.
Đại diện một công ty sản xuất phim ngắn tại TP HCM cho biết, sau khi ra mắt nhiều sản phẩm, họ nhận thấy khán giả của dòng phim này bao gồm cả giới trẻ và người lao động trung niên. Bối cảnh phim có thể lãng mạn, nhưng cảm xúc của nhân vật phải gần gũi với đời thực. Theo vị đại diện này, việc yêu thích những câu chuyện này không đồng nghĩa với việc ảo tưởng, mà đơn giản là nhu cầu giải trí và tái tạo năng lượng sau giờ làm việc.
Các chuyên gia nhận định rằng thể loại phim tình cảm này mang đến cảm giác thoát ly khỏi cuộc sống thường nhật, nhưng cũng có thể tác động đến nhận thức xã hội. Hình ảnh những chàng trai sẵn sàng vượt qua mọi rào cản để yêu một cô gái bình thường có thể gợi lên sự đồng cảm. Đồng thời, thuật toán của mạng xã hội ưu tiên hiển thị những nội dung có mức tương tác cao.
Tuy nhiên, các video này thường khắc họa nhân vật nữ yếu thế, dễ tha thứ, trong khi nam chính có phần áp đặt và kiểm soát bạn gái. Việc lặp đi lặp lại hình mẫu này có thể khiến một bộ phận khán giả trẻ coi quyền lực và sự chiếm hữu là thước đo của tình yêu.
Giáo sư Geng Song thuộc Đại học Hong Kong cho rằng, dù bề ngoài tôn vinh tình yêu, các bộ phim này thực chất củng cố định kiến giới, khi cho rằng đàn ông phải mạnh mẽ còn phụ nữ phải dịu dàng và cam chịu. Điều này đi ngược lại với xu hướng bình đẳng giới trong xã hội hiện đại.
Từ cuối năm ngoái, Tổng cục Phát thanh Truyền hình Trung Quốc đã yêu cầu chấn chỉnh tình trạng phim ảnh về các chủ doanh nghiệp yêu đương tại nơi làm việc. Cơ quan chức năng yêu cầu các đơn vị tăng cường quản lý bằng cách giảm số lượng, nâng cao chất lượng và không đặt tên phim liên quan đến “tổng tài bá đạo” để câu kéo tương tác. Đồng thời, các nền tảng cần tăng cường kiểm duyệt nội dung, không khuyến khích phim “phô trương giàu có và quyền lực” mà khuyến khích xây dựng nội dung “hướng thiện, mỹ”.
PGS. TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, cho rằng trong bối cảnh giới trẻ dành nhiều thời gian cho không gian mạng, các nền tảng cần hoàn thiện cơ chế phân loại độ tuổi và hạn chế nội dung gây hại cho tâm lý. Đồng thời, các trường học cần tăng cường giáo dục kỹ năng số, khả năng giao tiếp cảm xúc và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh.
Đại biểu Quốc hội Châu Quỳnh Dao nhấn mạnh rằng cần có chế tài đủ mạnh để răn đe các nền tảng cố tình khai thác tâm lý người dùng để thu lợi. Theo bà, những bộ phim ngôn tình phi thực tế về lâu dài sẽ làm “lệch chuẩn” văn hóa ứng xử.
Admin
Nguồn: VnExpress
