Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) đang đối mặt với một “ván cược” cuối cùng trong nỗ lực kháng cáo lên Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS) để đảo ngược án phạt từ FIFA liên quan đến vụ việc 7 cầu thủ nhập tịch bị cáo buộc giả mạo hồ sơ. Trước đó, FAM đã không thành công trong hai phiên điều trần trước Ủy ban Kỷ luật (FDC) và Ủy ban Khiếu nại (FAC) của FIFA.
Theo luật sư Nik Erman Nik Roseli, người có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực luật thể thao và thương mại, khả năng FAM thắng kiện FIFA tại CAS phụ thuộc lớn vào việc cung cấp bằng chứng mới xác thực. Vấn đề nằm ở chỗ, FIFA đã thu thập được giấy khai sinh gốc của ông bà các cầu thủ, cho thấy nơi sinh của họ nằm ngoài lãnh thổ Malaysia. Trong khi đó, FAM trước đây chỉ cung cấp được giấy khai sinh có nơi sinh tại Malaysia, yếu tố then chốt để cầu thủ được phép thi đấu cho đội tuyển quốc gia theo diện huyết thống.
Luật sư Nik Erman nhấn mạnh trên tờ New Straits Times của Malaysia rằng FAM liên tục đổ lỗi cho Cục Đăng ký Quốc gia về việc cấp giấy khai sinh mới, nhưng chính FAM mới là bên chịu trách nhiệm xác minh tư cách thi đấu của các cầu thủ. Ông đặt câu hỏi: “Nếu FAM phủ nhận sự tồn tại của giấy khai sinh gốc, họ phải chứng minh tài liệu đó không chính xác”.
Vị luật sư này nhận định cơ hội để Malaysia lật ngược tình thế là rất mong manh. Nhiều chuyên gia, cựu cầu thủ và người hâm mộ cũng đồng tình rằng FAM nên dừng lại để tránh lãng phí thời gian và tiền bạc. Tuy nhiên, FAM khẳng định sẽ kiên quyết theo đuổi vụ kiện lên CAS, viện dẫn lý do bảo vệ quyền lợi của cầu thủ và vị thế quốc gia.
Thực tế, FAM đang rơi vào thế khó. Nếu không kháng cáo, họ sẽ bị chỉ trích vì thừa nhận các tài liệu bị làm giả. Tuy nhiên, theo Nik Erman, Liên đoàn cũng không nên bỏ qua ý kiến của dư luận, đặc biệt khi chi phí tố tụng tại CAS có thể lên tới hàng trăm nghìn ringgit (tương đương hàng trăm triệu đồng).
“Liên đoàn đã nhiều lần nhận được tài trợ lớn từ Chính phủ. Số tiền đó đến từ thuế của người dân, trong đó có tôi,” Nik Erman nói. “FAM phải cân nhắc kỹ lưỡng ý kiến của công chúng trước khi quyết định kháng cáo.”
Theo quy trình, FAM có 10 ngày để gửi đơn lên FAC xin biên bản phúc thẩm chi tiết kể từ ngày Ủy ban này ra quyết định (3/11). Sau đó, họ có 21 ngày để gửi đơn kháng cáo lên CAS. Tòa Trọng tài sẽ yêu cầu cả FAM (nguyên đơn) và FIFA (bị đơn) đồng ý ra tòa trước khi tiến hành xử lý. FIFA có 20 ngày để nộp phản hồi.
Bóng đá là môn thể thao có số lượng vụ kiện lớn nhất tại CAS, chiếm tỷ lệ cao trong tổng số các vụ việc được xử lý. Năm 2023, tỷ lệ này là 82%, và năm 2024 là 72%, chủ yếu là các kháng cáo, trong đó FIFA là một “khách quen”.
Trong năm 2024, có tới 326 trong tổng số 476 đơn kháng cáo liên quan đến bóng đá tại CAS có liên quan đến FIFA. Các kháng cáo này được chia thành ba loại: vụ việc mà liên đoàn là một bên liên quan (117 vụ), vụ việc liên đoàn không liên quan (183 vụ), và vụ việc liên đoàn yêu cầu được loại khỏi quá trình tố tụng (26 vụ).
Phần lớn các quyết định liên quan đến tranh chấp hợp đồng giữa câu lạc bộ, cầu thủ, huấn luyện viên hoặc người đại diện, trong đó FIFA chỉ đóng vai trò là cơ quan ra quyết định. FIFA thường không liên quan và không cần phải có mặt tại các phiên tòa này. Đối với loại thứ ba, yêu cầu loại bỏ FIFA chỉ được chấp thuận khi nguyên đơn đồng ý rút kháng cáo chống lại FIFA để tập trung giải quyết với các bên khác.
Các phán quyết của CAS cũng được chia thành bốn loại, trong đó phán quyết về bản chất vụ việc (đúng/sai) chiếm đa số và được quan tâm nhất. Loại phán quyết này tập trung vào các bằng chứng, tình tiết và lập luận pháp lý, bỏ qua các lỗi nhỏ về thủ tục. Ba loại phán quyết còn lại liên quan đến chi phí tố tụng, lệnh chấm dứt hợp đồng và các thỏa thuận đồng thuận giữa các bên.
FIFA, với tư cách là bị đơn, đã nhận được 78 phán quyết về bản chất từ CAS trong năm 2024. Trong số đó, 58 phán quyết (74%) giữ nguyên quyết định xử phạt của FIFA, bác bỏ toàn bộ hoặc một phần kháng cáo của nguyên đơn. 15 phán quyết (19%) hủy bỏ quyết định xử phạt hoặc chuyển lại cho FIFA để xem xét thêm. Số còn lại là các kháng cáo không được chấp thuận.
Tỷ lệ 74% được xem là tỷ lệ chiến thắng thấp nhất của FIFA trong giai đoạn từ 2020 đến 2024. Các năm trước, tỷ lệ này dao động từ 80% đến 82%. Trong khi đó, trung bình, các nguyên đơn chỉ có thể lật ngược tình thế trước FIFA tại CAS với tỷ lệ khoảng 12,8%.
Quy trình tại CAS bao gồm việc bổ nhiệm trọng tài viên hoặc Hội đồng xét xử (từ một đến ba người), thường mất từ một đến ba tuần. Phiên điều trần sẽ được tổ chức sau một đến ba tháng kể từ khi có đủ hồ sơ, và phán quyết cuối cùng sẽ được đưa ra từ một đến ba tháng sau phiên điều trần.
Thời gian xử lý vụ việc tại CAS có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm tính phức tạp của vụ việc, số lượng chứng cứ và nhân chứng, số lượng phiên điều trần, số lượng trọng tài viên, hình thức xét xử (trực tiếp hoặc trực tuyến), và việc có sử dụng phiên dịch hay không. Nếu cả hai bên đồng ý áp dụng thủ tục rút gọn (Expedited Procedure) do tính cấp thiết, toàn bộ vụ việc có thể được hoàn tất trong vòng 30-45 ngày.
Theo báo cáo thường niên của CAS từ năm 2019 đến 2024, thời gian trung bình để xử lý một vụ việc, từ khi nộp đơn đến khi có phán quyết, là 6,2 tháng (năm 2019, với 600 vụ). Các năm tiếp theo, thời gian này lần lượt là 5,7 tháng (2020, 540 vụ), 5,5 tháng (2021, 640 vụ), 5,9 tháng (2022, 685 vụ), 5,4 tháng (2023, 720 vụ) và 5,6 tháng (2024, 500 vụ).
Các thống kê cũng cho thấy FIFA chưa từng rút lại án kỷ luật đối với các liên đoàn thành viên có đội tuyển quốc gia sử dụng cầu thủ vi phạm tư cách thi đấu, tương tự như trường hợp của Malaysia.
Một số ví dụ điển hình bao gồm: năm 2012, Liên đoàn Bóng đá Gabon bị kỷ luật vì sử dụng cầu thủ bóng đá bãi biển Charly Moussono, người từng thi đấu cho Cameroon; năm 2018, Liên đoàn Bóng đá Timor Leste có 9 trong số 12 cầu thủ Brazil nhập tịch không hợp lệ, dẫn đến việc Tổng thư ký Armandio Sarmento bị đình chỉ hoạt động bóng đá trong ba năm và Timor Leste bị Liên đoàn Bóng đá châu Á (AFC) loại khỏi vòng loại Asian Cup 2019 và cấm dự vòng loại 2023; năm 2024, Liên đoàn Bóng đá Guinea Xích đạo sử dụng cầu thủ Emilio Nsue Lopez, người từng chơi cho tuyển trẻ Tây Ban Nha, dẫn đến việc đội tuyển quốc gia bị xử thua 0-3 trong hai trận tại vòng loại World Cup 2026 (khu vực châu Phi), cầu thủ bị cấm thi đấu 6 tháng và liên đoàn bị phạt 150.000 franc Thụy Sĩ.
Admin
Nguồn: VnExpress
