Bà Hạnh, sau khi trải qua thời gian dài với các triệu chứng tê lưỡi và đau đầu vùng chẩm, đã phát hiện một khối u não có kích thước 2,5 cm nằm ở vùng góc hành – tiểu não phải. Khối u này gây chèn ép lên các dây thần kinh sọ số 9, 10, 11 và 12, là những dây thần kinh quan trọng kiểm soát các chức năng nuốt, nói, cử động lưỡi, cơ cổ và hoạt động của động mạch cột sống.
Trong quá trình điều trị tại Mỹ, do vị trí phức tạp của khối u, các bác sĩ đã không tiến hành phẫu thuật mà tập trung vào các biện pháp giảm triệu chứng tạm thời. Sau đó, bà trở về Việt Nam và đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM trong tình trạng gần như mất khả năng phát âm và gặp nhiều khó khăn trong việc ăn uống.
Thạc sĩ, Bác sĩ chuyên khoa II Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống, Trung tâm Khoa học Thần kinh, cho biết rằng khối u của bà Hạnh nằm ở vị trí thấp nhất của thân não, nơi tiếp giáp giữa não và tủy sống. Khu vực này chứa nhiều nhân của các dây thần kinh sọ, đặc biệt là dây thần kinh số 12 (dây hạ thiệt), có vai trò kiểm soát vận động của lưỡi.
Bác sĩ Sĩ giải thích rằng, do vị trí hiểm yếu, chỉ cần một tác động nhỏ vào vùng hành não cũng có thể gây ra liệt lưỡi, rối loạn khả năng nói, nuốt hoặc thậm chí gây yếu liệt chi. Phẫu thuật ở khu vực này đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối, vì chỉ cần sai lệch vài milimet cũng có thể khiến bệnh nhân mất vĩnh viễn khả năng nói và nuốt.
Do khối u nằm sâu trong hố sọ sau, gần sát thân não, động mạch nền và các dây thần kinh sọ thấp, phương pháp phẫu thuật truyền thống sẽ đòi hỏi mở rộng phẫu trường và bóc tách nhiều mô, làm tăng nguy cơ tổn thương các vùng chức năng quan trọng. Chính vì lý do này, nhiều trung tâm y tế trên thế giới đã thận trọng và ưu tiên các biện pháp can thiệp tạm thời để giảm triệu chứng thay vì phẫu thuật triệt để. Bác sĩ Tấn Sĩ nhấn mạnh rằng, nhờ hệ thống robot tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ định vị chính xác cấu trúc và bóc tách u với độ chính xác gần như tuyệt đối, ê-kíp phẫu thuật mới có thể tiếp cận và xử lý khối u một cách an toàn.
Trước khi phẫu thuật, robot AI sử dụng công nghệ hòa hình đa lớp, tích hợp dữ liệu từ MRI và CT để tạo ra một mô hình não 3D có độ phân giải cao. Điều này cho phép ê-kíp phẫu thuật xác định rõ vị trí, kích thước và mối liên quan giữa khối u với các dây thần kinh sọ 9, 10, 11, 12 cũng như mạch máu nền sọ, từ đó lập kế hoạch tiếp cận tối ưu thông qua cửa sổ C1 – vùng nối giữa cổ và nền sọ.
Trong quá trình phẫu thuật, ê-kíp đã bóc tách khối u từng lớp bằng kỹ thuật vi phẫu, kết hợp với thiết bị CUSA sử dụng sóng siêu âm để phá mô u và hút ra, giảm thiểu tối đa tổn thương cho các mô lành xung quanh. Sau hơn ba giờ phẫu thuật, khối u đã được loại bỏ hoàn toàn, đồng thời bảo tồn an toàn các dây thần kinh và mạch máu nền sọ.
Sau phẫu thuật, bà Hạnh đã tỉnh táo, tiếp xúc tốt, hết đau đầu, lưỡi mềm hơn và khả năng nói được cải thiện rõ rệt. Kết quả chụp CT sọ não kiểm tra sau phẫu thuật cho thấy không có dấu hiệu chảy máu, phù não và các cấu trúc vùng hố sau ổn định. Dây thần kinh số 12, vốn bị chèn ép trước đó, vẫn nguyên vẹn và chưa có dấu hiệu tổn thương không hồi phục.
Một tuần sau phẫu thuật, tình trạng của bà Hạnh đã ổn định. Bà bắt đầu tập vận động, phục hồi chức năng và được theo dõi định kỳ để đánh giá khả năng hồi phục giọng nói và vận động lưỡi.
Bác sĩ Tấn Sĩ cho biết, các khối u vùng thân não, như u tế bào thần kinh đệm, u mạch máu hoặc u màng não, chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng số các u hố sọ sau. Theo thống kê từ chương trình SEER của Mỹ, tỷ lệ u thân não là khoảng 0,31/100.000 dân. Các u vùng gốc hành – tiểu não còn hiếm gặp hơn do vị trí sâu và liên quan trực tiếp đến các trung tâm điều khiển hô hấp, tuần hoàn và vận động.
Bác sĩ khuyến cáo những người có các triệu chứng như nói ngọng, lưỡi yếu, khó nuốt, đau đầu vùng chẩm kéo dài nên đi khám sớm tại các bệnh viện có chuyên khoa ngoại thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nặng.
Bác sĩ Tấn Sĩ cũng nhấn mạnh rằng, trước đây, việc phẫu thuật các khối u não nằm ở các vùng “nhạy cảm” như góc cầu – tiểu não, thân não thường được coi là rất mạo hiểm. Nhiều bệnh nhân phải tìm đến các trung tâm lớn ở nước ngoài để tiếp cận các kỹ thuật cao hơn. Tuy nhiên, hiện nay, Việt Nam đã làm chủ được nhiều kỹ thuật khó trong phẫu thuật thần kinh – sọ não, đặc biệt là nhờ ứng dụng robot và các hệ thống định vị, vi phẫu hiện đại. Điều này giúp bệnh nhân có thể được điều trị hiệu quả ngay tại Việt Nam, giảm gánh nặng chi phí và thời gian di chuyển, đồng thời vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn chuyên môn cao.
Admin
Nguồn: VnExpress
