Thành phố Pokrovsk, với diện tích gần 30 km2, đóng vai trò là trung tâm hậu cần quan trọng và là một trong những thành trì cuối cùng của Ukraine tại tỉnh Donetsk. Nơi đây là điểm giao cắt của các tuyến đường cao tốc huyết mạch, kết nối vùng Donbass, bao gồm Donetsk và Lugansk, với tỉnh Dnipropetrovsk lân cận.
Từ giữa năm 2024, Nga đã bắt đầu các cuộc tấn công vào Pokrovsk, xem thành phố này như một nền tảng then chốt để kiểm soát khoảng 5.000 km2 còn lại của tỉnh Donetsk. Đây là một trong bốn tỉnh ở miền đông và miền nam Ukraine mà Nga đã sáp nhập vào tháng 10/2022, dù chưa hoàn toàn kiểm soát được.
Maria Engqvist, Giám đốc Chương trình Nghiên cứu Nga và Âu – Á tại Cơ quan Nghiên cứu Quốc phòng Thụy Điển, nhận định rằng việc chiếm giữ Pokrovsk sẽ mở ra các hướng tiến công mới cho Nga, có thể là hướng lên Kramatorsk và Slovyansk, hoặc hướng tây đến Pavlohrad. Bà nhấn mạnh đây sẽ là bước tiến mang tính biểu tượng lớn nhất của Nga kể từ khi kiểm soát Avdeevka vào năm 2024.
Tuy nhiên, trong gần một năm qua, Nga đã phải chịu nhiều tổn thất khi triển khai các đội hình lớn gồm xe tăng, thiết giáp và bộ binh tấn công vào Pokrovsk, do vấp phải hệ thống phòng thủ kiên cố và có chiều sâu của Ukraine.
Quân đội Ukraine, nhận thức rõ tầm quan trọng chiến lược của Pokrovsk, đã biến thành phố này thành một “pháo đài”, kết hợp với các thành phố công nghiệp khác trong khu vực, từ Slovyansk đến Kostiantynivka, tạo thành một vành đai phòng thủ dài 50 km, đủ sức chống chọi với bất kỳ đợt tấn công quy mô lớn nào của Nga.
Theo Emil Kastehelmi, nhà phân tích quân sự tại tổ chức tư vấn Black Bird, Phần Lan, chiến thuật sử dụng sức cơ động và khả năng bảo vệ của xe tăng, thiết giáp để nhanh chóng đưa quân áp sát phòng tuyến đối phương đã bộc lộ nhiều hạn chế trước khả năng sử dụng mìn và drone tự sát của quân đội Ukraine trong giai đoạn đầu của chiến dịch vây hãm Pokrovsk.
Ông Kastehelmi giải thích rằng trong bối cảnh công nghệ số được áp dụng để rà quét chiến trường một cách kỹ lưỡng, các đợt tấn công cơ giới quy mô lớn trở nên khó thực hiện hơn. Nếu Nga tập trung lực lượng cơ giới ở một khu vực để chuẩn bị tấn công, họ sẽ dễ dàng bị phát hiện và tấn công bằng pháo binh, drone trước khi kịp tiếp cận mục tiêu.
Tuy nhiên, sau hơn một năm giao tranh, lực lượng Nga gần đây đã bắt đầu đạt được những đột phá bằng cách thay đổi chiến thuật. Họ chuyển sang triển khai các nhóm bộ binh nhỏ, đôi khi chỉ từ 3-5 người, sử dụng xe máy để tiếp cận phòng tuyến đối phương. Dưới sự yểm trợ của drone, các nhóm này xâm nhập vào các thị trấn bỏ hoang xung quanh Pokrovsk.
Mặc dù một số nhóm bị phát hiện và tiêu diệt, những nhóm khác dần dần xâm nhập sâu hơn vào thành phố, sau đó bất ngờ phối hợp với nhau để tấn công từ phía sau, gây bất ngờ và khiến các đơn vị phòng thủ của Ukraine không kịp trở tay.
Ông Kastehelmi nhận định rằng Nga đã thay đổi cách tác chiến để thích ứng với tình hình. Vấn đề của Ukraine là họ không đủ khả năng tiêu diệt một lượng lớn binh sĩ Nga để gây ra sự suy giảm quân số đáng kể. Nga có thể bù đắp những tổn thất mà không cần phải ban hành lệnh tổng động viên.
Nhờ sự thay đổi chiến thuật này, Nga dần dần chọc thủng các phòng tuyến quanh Pokrovsk, trong khi Ukraine gần như không có cách nào để đối phó hiệu quả.
Ukraine đang gặp khó khăn lớn trong việc huy động lực lượng, đồng thời phải đối phó với Nga trên một chiến tuyến dài 1.200 km. Tuyển quân là một vấn đề nhạy cảm, vì nhiều chuyên gia Ukraine và phương Tây lo ngại rằng một đợt huy động lớn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Michael Kofman, nhà phân tích quân sự tại Viện Carnegie vì Hòa bình Quốc tế, cho rằng tình trạng thiếu quân mang tính hệ thống của Ukraine đang khiến các phòng tuyến trở nên lỏng lẻo hơn, dễ bị xuyên thủng trước các đợt tấn công xâm nhập theo nhóm nhỏ.
Ông Kofman bình luận rằng chiến thuật sử dụng các nhóm binh sĩ nhỏ kéo dài có thể gây ra tổn thất lớn về nhân lực cho Nga, nhưng lại giúp Nga tiến quân từng bước. Nga cũng đang triển khai các đơn vị drone tinh nhuệ, dần đẩy vùng tác chiến của drone sâu hơn về phía lực lượng Ukraine, làm suy giảm lợi thế vốn có của Ukraine trong cuộc chiến.
Theo Kofman, đà tiến công của Nga vào Pokrovsk là sự kết hợp của hai yếu tố: sử dụng UAV để gây thương vong cho đối phương, trong khi binh sĩ ít phải đối đầu trực tiếp với lính Ukraine.
Gần đây, Nga tuyên bố đã bao vây hoàn toàn nhóm binh sĩ Ukraine cố thủ ở Pokrovsk và kêu gọi họ đầu hàng để bảo toàn mạng sống. Tuy nhiên, Ukraine đã bác bỏ thông tin này và cho biết đã điều thêm quân chi viện để giải tỏa áp lực.
Chuyên gia Kastehelmi cho rằng Ukraine đang gặp khó khăn về quân số, nhưng vẫn đủ khả năng điều động binh sĩ để giữ vững phòng tuyến, ngăn chặn sự sụp đổ hoàn toàn. Mặc dù lực lượng Nga có thể tiến từng bước nhỏ, họ vẫn chưa thể tạo ra một bước đột phá thực sự để tràn vào Pokrovsk.
Ông Kastehelmi nhận định rằng Ukraine có thể đẩy lùi các kịch bản tồi tệ nhất, nhưng ở khu vực đông nam, họ khó có thể ngăn chặn quân Nga tiếp tục tiến công.
Trong kịch bản xấu nhất, Ukraine có thể sẽ phải rút quân khỏi Pokrovsk, đánh mất thành trì chiến lược này. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc nó sẽ tạo ra một mối đe dọa sống còn đối với các phòng tuyến còn lại ở Donetsk.
Theo ông, Nga còn cách khá xa mục tiêu kiểm soát hoàn toàn vùng Donbass và cần phải chiếm thêm nhiều vùng lãnh thổ nữa trước khi có thể đe dọa các thành phố then chốt còn lại ở Donetsk. Việc Pokrovsk thất thủ không đồng nghĩa với việc Slovyansk hay Kramatorsk rơi vào tình thế nguy cấp.
Ông Kastehelmi kết luận rằng nếu Nga giành được Pokrovsk và Myrnohrad, họ có thể tiếp tục đà tiến công. Tuy nhiên, nếu giao tranh tiếp tục diễn ra theo hướng Pokrovsk, Nga sẽ phải tập trung một lượng lớn quân ở khu vực này, làm chậm lại đà tiến của họ ở những nơi khác tại Donetsk.
Admin
Nguồn: VnExpress
