Trong bối cảnh xã hội hiện đại, tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ em và thanh thiếu niên Việt Nam đang trở thành một vấn đề đáng báo động, có xu hướng gia tăng nhanh chóng. Theo thống kê từ Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), gần 1/5 trẻ em và thanh thiếu niên tại Việt Nam hiện đang phải đối mặt với tình trạng thừa cân hoặc béo phì.
Số liệu từ Viện Dinh dưỡng trong cuộc điều tra dinh dưỡng toàn quốc cho thấy, tỷ lệ trẻ em từ 5 đến 19 tuổi bị thừa cân, béo phì đã tăng gấp đôi chỉ trong vòng một thập kỷ, từ 8,5% năm 2010 lên đến 19% vào năm 2020. Bên cạnh đó, tình trạng thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, đặc biệt là sắt và kẽm, vẫn còn phổ biến ở trẻ em Việt Nam.
Ngoài những vấn đề liên quan đến dinh dưỡng, trẻ em còn có thể gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe khác như rối loạn tiêu hóa, chậm tăng trưởng, rối loạn chuyển hóa hoặc các vấn đề tâm lý không ổn định mà cha mẹ khó nhận biết. Đáng lo ngại hơn, một số bệnh lý nghiêm trọng như ung thư ở trẻ em có thể không biểu hiện triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu.
Theo thống kê từ Bệnh viện Nhi Trung ương, mỗi năm Việt Nam ghi nhận khoảng 2.500 ca ung thư ở trẻ em, trong đó phổ biến nhất là bạch cầu cấp, u não và u xương. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính rằng mỗi năm trên toàn cầu có khoảng 400.000 ca ung thư mới mắc ở trẻ em dưới 19 tuổi, và phần lớn các trường hợp này chỉ được phát hiện khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn.
Thực tế cho thấy, nhiều trẻ em có vẻ ngoài khỏe mạnh và hoạt bát nhưng lại được phát hiện có những bất thường khi đi khám sức khỏe định kỳ. Trường hợp của bé Huy, 9 tuổi, ở TP.HCM là một ví dụ điển hình. Mẹ bé Huy đã đưa con đi khám tổng quát vì thấy con tăng cân nhanh chóng trong thời gian ngắn dù sinh hoạt vẫn bình thường. Kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số mỡ máu và đường huyết lúc đói của bé đều cao hơn ngưỡng bình thường. Sau khi được bác sĩ tư vấn điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường chất xơ, giảm đường và vận động thường xuyên, các chỉ số sức khỏe của bé đã cải thiện đáng kể chỉ sau ba tháng.
Bệnh viện Hoàn Mỹ Thủ Đức cũng đã ghi nhận nhiều trường hợp trẻ em không có triệu chứng rõ ràng nhưng lại được phát hiện các dấu hiệu rối loạn chuyển hóa sớm thông qua khám tổng quát. Các bác sĩ cho biết, nhiều phụ huynh chỉ đưa con đi khám khi trẻ bị ốm, trong khi giai đoạn không có triệu chứng lại là thời điểm lý tưởng để phát hiện và can thiệp sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
Việc khám sức khỏe định kỳ cho trẻ em không chỉ bao gồm kiểm tra cân nặng, chiều cao, thị lực và tiêm phòng, mà còn có thể giúp tầm soát nhiều vấn đề liên quan đến chuyển hóa, hành vi và tâm lý. Việc theo dõi sức khỏe thường xuyên giúp phát hiện sớm các bất thường như dậy thì sớm, rối loạn giấc ngủ, thiếu vi chất hoặc các rối loạn liên quan đến thói quen ăn uống và sinh hoạt không hợp lý.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí BMC Public Health năm 2025 bởi nhóm tác giả thuộc Đại học Y Dược TP.HCM cho thấy, chỉ có 36,8% học sinh lớp 6 tại TP.HCM đạt được mức vận động thể chất được khuyến nghị. Các yếu tố như thời gian ngồi học thêm, sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều và thiếu hoạt động thể lực là những nguyên nhân phổ biến khiến trẻ không đạt được mức vận động tối thiểu.
Theo khuyến cáo của các hiệp hội nhi khoa, trẻ em từ 2 đến 18 tuổi nên được khám sức khỏe ít nhất một lần mỗi năm, đặc biệt là trong các giai đoạn phát triển mạnh như từ 5 đến 10 tuổi và tuổi dậy thì. Đối với trẻ em có các yếu tố nguy cơ như tăng cân nhanh, tiền sử gia đình có bệnh chuyển hóa, béo phì hoặc đái tháo đường, tần suất khám nên tăng lên hai lần mỗi năm.
Các bác sĩ khuyến cáo rằng việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ em không nên chỉ giới hạn ở việc điều trị khi có triệu chứng. Khám sức khỏe định kỳ là một biện pháp quan trọng để phòng ngừa, phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, giúp trẻ phát triển toàn diện và tự tin hơn.
Hiện nay, nhiều cơ sở y tế đã triển khai các gói khám sức khỏe định kỳ dành riêng cho trẻ em, bao gồm kiểm tra thể chất toàn diện, đánh giá dinh dưỡng, tầm soát thị lực, thính lực và tư vấn tâm lý nếu cần thiết. Bệnh viện Hoàn Mỹ Thủ Đức là một trong những đơn vị áp dụng mô hình khám theo độ tuổi, có lưu trữ hồ sơ điện tử để theo dõi sức khỏe lâu dài cho trẻ, giúp phụ huynh dễ dàng đồng hành cùng con qua từng giai đoạn phát triển.
Các chuyên gia nhấn mạnh rằng việc khám sức khỏe định kỳ là một cách chủ động để cha mẹ bảo vệ sức khỏe cho con cái trong suốt hành trình trưởng thành. Việc phát hiện sớm các bất thường sẽ mang lại hiệu quả can thiệp cao, giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và tự tin.
Admin
Nguồn: VnExpress
