Nhập khẩu thủy sản của Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2023 đã đạt mức kỷ lục 2,7 tỷ USD, theo số liệu vừa được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố. Riêng tháng 10, con số này là hơn 304 triệu USD. Sự gia tăng này phản ánh nhu cầu lớn về nguyên liệu chế biến và tiêu thụ nội địa, do sản lượng khai thác và nuôi trồng trong nước chưa đáp ứng đủ.
Hiện tại, Việt Nam nhập khẩu thủy sản chủ yếu từ ba thị trường chính là Ấn Độ, Indonesia và Na Uy, chiếm lần lượt 15%, 14,2% và 10,7% tổng giá trị. So với cùng kỳ năm trước, nhập khẩu từ Ấn Độ đã tăng gấp đôi, từ Indonesia tăng 58% và từ Na Uy tăng 17%. Điều này cho thấy sự phụ thuộc ngày càng tăng của Việt Nam vào nguồn nguyên liệu từ nước ngoài, đặc biệt trong giai đoạn cao điểm phục vụ xuất khẩu.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), cả nước có hơn 600 nhà máy chế biến thủy sản xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản và Trung Quốc. Tuy nhiên, nguồn cung trong nước, đặc biệt là tôm, cá biển và các loại hải sản cao cấp, lại không ổn định. Điều này buộc nhiều doanh nghiệp phải nhập khẩu nguyên liệu để duy trì công suất và đáp ứng các đơn hàng, nhất là khi giá nguyên liệu trong nước thường cao hơn so với mặt bằng giá thế giới.
Ấn Độ, một trong ba nước xuất khẩu tôm lớn nhất thế giới, có lợi thế về giá. Tôm Ấn Độ thường rẻ hơn 10-15% so với tôm nội địa, giúp các doanh nghiệp Việt Nam có thêm lựa chọn ở phân khúc giá thấp. Trong khi đó, Indonesia cung cấp các loại cá ngừ, mực và hải sản xa bờ, giúp bù đắp sản lượng thiếu hụt trong nước. Na Uy lại là nguồn cung cấp cá hồi, cá tuyết và các loại hải sản nước lạnh, phục vụ cho phân khúc cao cấp và tiêu dùng nội địa.
Ông Trần Văn Trường, CEO của chuỗi Hải sản Hoàng Gia, một doanh nghiệp chuyên nhập khẩu chính ngạch hải sản cao cấp, cho biết người tiêu dùng Việt Nam ngày càng ưa chuộng các sản phẩm nhập khẩu do chất lượng ổn định và giá cả hợp lý. Ông cũng chia sẻ thêm rằng cua hoàng đế và cá hồi là hai sản phẩm bán chạy nhất của chuỗi, với doanh số tăng trưởng đều đặn hàng năm.
Sự gia tăng số lượng các nhà hàng Nhật Bản và Hàn Quốc tại các đô thị lớn cũng góp phần thúc đẩy nhu cầu về thủy sản chất lượng cao, đặc biệt là cá hồi nhập khẩu từ Na Uy, để đảm bảo sự ổn định cho các món ăn.
Hội đồng Hải sản Na Uy (NSC) đánh giá Việt Nam là một trong năm thị trường tăng trưởng nhanh nhất của hải sản Na Uy, sau Trung Quốc, Hàn Quốc, Anh và Hà Lan. Xuất khẩu hải sản Na Uy sang Việt Nam đã tăng liên tục trong 5 năm qua, trong đó cá hồi đạt hơn 24.000 tấn vào năm ngoái, đưa Việt Nam trở thành thị trường lớn nhất của Na Uy tại khu vực Đông Nam Á. Các sản phẩm này được sử dụng rộng rãi trong các nhà hàng, kênh bán lẻ và chế biến tái xuất sang các nước châu Á.
Các doanh nghiệp trong ngành cho biết, việc nhập khẩu thủy sản không chỉ giúp bù đắp sự thiếu hụt nguồn cung mà còn giúp họ đáp ứng các yêu cầu khắt khe về truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm, vốn là điều kiện bắt buộc khi xuất khẩu sang các thị trường cao cấp. Nhiều doanh nghiệp cũng tận dụng các ưu đãi thuế từ các hiệp định thương mại tự do để nhập khẩu nguyên liệu với giá thấp hoặc thậm chí bằng 0%, sau đó chế biến và tái xuất.
Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành cũng cảnh báo rằng sự phụ thuộc quá lớn vào nguồn nguyên liệu nhập khẩu có thể gây áp lực lên ngành nuôi trồng trong nước. Khi các doanh nghiệp có thể mua nguyên liệu rẻ hơn từ nước ngoài, họ sẽ ít gắn bó hơn với người nuôi trong nước, làm suy yếu chuỗi giá trị nội địa. Để phát triển bền vững, Việt Nam cần đầu tư mạnh mẽ vào các vùng nuôi đạt chuẩn quốc tế, giảm chi phí sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh. Chỉ khi tự chủ được nguồn nguyên liệu, ngành thủy sản Việt Nam mới có thể giữ vững vị thế trên thị trường toàn cầu.
Admin
Nguồn: VnExpress
