Thạc sĩ, bác sĩ Ân Tuấn Đạt từ khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, tình trạng tụt huyết áp sau khi ăn, hay còn gọi là hạ huyết áp sau ăn, được xác định khi huyết áp tâm thu giảm từ 20 mmHg trở lên trong vòng hai giờ sau khi bắt đầu bữa ăn. Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể gặp phải tình trạng này, nhưng nó phổ biến hơn ở những người vốn có huyết áp thấp, người cao tuổi, người mắc các rối loạn thần kinh tự động, bệnh nhân tiểu đường lâu năm hoặc những người mắc bệnh Parkinson. Để giúp những người bệnh này phòng tránh và giảm thiểu tình trạng hạ huyết áp sau ăn, bác sĩ Đạt đã đưa ra một số khuyến nghị.
Một trong những biện pháp quan trọng là chia nhỏ khẩu phần ăn. Thay vì tiêu thụ một bữa ăn lớn, người bệnh nên chia thành hai phần nhỏ hơn, cách nhau khoảng 1-2 giờ. Điều này giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn một cách nhẹ nhàng hơn, giảm thiểu những thay đổi đột ngột trong lưu lượng máu và duy trì huyết áp ổn định sau đó.
Bên cạnh đó, việc điều chỉnh chế độ ăn uống cũng rất quan trọng. Người bệnh nên giảm lượng tinh bột tinh chế như cơm trắng, bánh mì trắng, mì ống, bánh ngọt và các loại đồ uống có đường (nước ngọt, trà sữa, nước trái cây đóng chai). Những thực phẩm này có thể làm tăng đường huyết nhanh chóng, khiến cơ thể tiết ra insulin và gây giãn mạch, dẫn đến giảm huyết áp sau ăn, đặc biệt ở những người có huyết áp thấp. Thay vào đó, nên ưu tiên các loại tinh bột hấp thu chậm như gạo lứt, yến mạch, khoai lang, ngũ cốc nguyên hạt, đồng thời tăng cường bổ sung rau xanh, đậu hũ, thịt nạc, cá hoặc trứng. Thực phẩm giàu chất xơ và protein giúp quá trình tiêu hóa diễn ra chậm hơn, ổn định đường huyết và giảm nguy cơ tụt huyết áp sau ăn.
Duy trì đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể cũng là một yếu tố quan trọng. Tình trạng thiếu nước có thể làm giảm thể tích máu, khiến huyết áp giảm thêm. Mỗi người nên uống khoảng 1,5-2 lít nước mỗi ngày, tùy thuộc vào thể trạng và mức độ vận động. Việc bổ sung nước khoáng chứa natri nhẹ hoặc dung dịch điện giải loãng theo hướng dẫn của bác sĩ cũng giúp duy trì sự cân bằng dịch trong cơ thể. Uống khoảng 200-300 ml nước trước bữa ăn có thể hỗ trợ tăng thể tích máu tuần hoàn và duy trì huyết áp ổn định.
Ngoài ra, cần tránh ăn trong môi trường quá nóng. Nhiệt độ cao có thể làm giãn mạch máu, khiến huyết áp giảm thêm sau bữa ăn. Do đó, nên ăn ở những nơi thoáng mát, có quạt hoặc điều hòa để giữ nhiệt độ cơ thể ổn định và giảm nguy cơ hạ huyết áp.
Sau khi ăn, nên dành thời gian nghỉ ngơi nhẹ nhàng, ngồi thư giãn hoặc nằm nghỉ khoảng 15-20 phút, tránh vận động mạnh hoặc đứng lên đột ngột. Khoảng 30-60 phút sau ăn là thời điểm huyết áp dễ giảm nhất, việc nghỉ ngơi sẽ giúp giảm tải cho hệ tuần hoàn và hạn chế cảm giác choáng váng, mệt mỏi hoặc buồn ngủ.
Đối với những người đang điều trị bệnh tim mạch, việc dùng thuốc hạ huyết áp hoặc lợi tiểu ngay trước bữa ăn có thể làm huyết áp giảm thêm sau ăn. Do đó, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để điều chỉnh thời điểm dùng thuốc, thường là trước hoặc sau bữa ăn ít nhất 1-2 giờ.
Việc sử dụng trà và cà phê cũng cần được điều chỉnh hợp lý. Một tách trà hoặc cà phê nhạt sau bữa ăn có thể giúp huyết áp tăng nhẹ và giúp tỉnh táo hơn. Tuy nhiên, không nên lạm dụng, đặc biệt là đối với những người nhạy cảm với caffeine, có rối loạn nhịp tim hoặc gặp vấn đề về giấc ngủ.
Bác sĩ Đạt khuyến cáo, nếu các triệu chứng như mệt mỏi, choáng váng, buồn ngủ sau ăn xuất hiện thường xuyên hoặc có xu hướng trở nên nghiêm trọng hơn, người bệnh nên đến bệnh viện để được thăm khám và tư vấn. Việc đo huyết áp trước và 30-60 phút sau bữa ăn, thực hiện trong vài ngày liên tiếp, sẽ cung cấp thêm dữ liệu cho bác sĩ để điều chỉnh chế độ ăn uống, thời điểm dùng thuốc hoặc tư vấn về lối sống phù hợp. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ tiến hành kiểm tra để loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra tình trạng mệt mỏi sau ăn, chẳng hạn như thiếu máu, rối loạn nội tiết hoặc rối loạn thần kinh tự động, từ đó đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.
Admin
Nguồn: VnExpress
