Thời gian qua, một số TikToker đã bị nhà chức trách xử lý vì những nội dung bị cáo buộc là “phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc” và “xúc phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người khác”. Sự việc này gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về vấn đề chia rẽ vùng miền trên mạng xã hội.
Trong kỷ nguyên số, không khó để bắt gặp những nội dung “rác” lan tràn trên mạng, từ video đến các dòng trạng thái chứa đựng ngôn từ độc hại, thiếu văn hóa, kích động bạo lực và hận thù. Những hành động núp bóng dưới vỏ bọc “nói cho vui” hay “câu view” có thể trở thành thứ “vũ khí” ngôn từ nguy hiểm, gây chia rẽ cộng đồng. Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng từng ít nhất một lần cảm thấy bức xúc, thậm chí lo ngại trước những nội dung độc hại tương tự. Một ví dụ điển hình, dù ở mức độ nhẹ hơn, là tình trạng nhại giọng địa phương với thái độ cợt nhả, coi thường người khác.
Thực tế, không có sự phân biệt sang hèn trong giọng nói, mà chỉ có sự phong phú của văn hóa và bản sắc vùng miền. Tiếng “dạ” ngọt ngào của người miền Tây, tiếng “mạ, tê, mô” thân thương của miền Trung, hay âm điệu nhanh, rành rọt của người miền Bắc đều mang trong mình lịch sử và văn hóa riêng. Mỗi vùng đất, mỗi cách nói là kết tinh của nắng gió, thổ nhưỡng và tập quán sống.
Việc nhại giọng, đem phong tục tập quán ra làm trò cười không chỉ là hành vi thiếu văn hóa mà còn xúc phạm đến bản sắc của cả một cộng đồng. Nó gây ra những tổn thương sâu sắc vì chạm vào niềm tự hào, vào căn tính của con người. Trong xã hội văn minh, tôn trọng sự khác biệt là thước đo của trí tuệ và nhân cách.
Điều đáng lo ngại là những nội dung chia rẽ, miệt thị này có thể khoét sâu định kiến, tạo ra những “chiến tuyến ảo” giữa người Bắc – Trung – Nam, giữa thành thị và nông thôn, giữa “ta” và “họ”. Đáng buồn thay, không ít người, vì tò mò hay tức giận, đã vô tình tiếp tay lan truyền những thái độ cợt nhả bằng cách chia sẻ và bình luận.
Những TikToker lợi dụng sự chia rẽ để tạo ra “nội dung”, biến nỗi đau của cộng đồng thành công cụ kiếm tiền.
Thế hệ trẻ ngày nay lớn lên cùng với TikTok, YouTube, Facebook, nơi ai cũng có thể tự do bày tỏ quan điểm, quay video và phát trực tiếp. Tuy nhiên, tự do ngôn luận không đồng nghĩa với tự do gây tổn thương. Khi sử dụng mạng xã hội, chúng ta không chỉ nói chuyện với một vài người mà là với hàng triệu người khác, những người mang trong mình những bản sắc văn hóa và niềm tự hào riêng. Vì vậy, mỗi lời nói, mỗi video cần được cân nhắc kỹ lưỡng như gieo một hạt giống. Hạt lành sẽ nảy mầm hiểu biết, còn hạt độc sẽ sinh ra hận thù.
Pháp luật nghiêm minh là cần thiết, nhưng giáo dục và văn hóa mới là giải pháp gốc rễ. Chúng ta cần dạy cho con trẻ và cả chính mình biết lắng nghe sự khác biệt. Tại trường học, giáo viên có thể giới thiệu cho học sinh về giọng nói, trang phục, món ăn của từng vùng miền, giúp các em nhận thấy đó là những điều đáng tự hào chứ không phải là thứ để chế giễu. Trên mạng xã hội, thay vì chạy theo những trào lưu tiêu cực, giới trẻ có thể lan tỏa những điều tốt đẹp, như các chiến dịch “Người miền nào cũng yêu Tổ quốc” hay “Tôi là người Việt Nam”…
Vẻ đẹp của đất nước nằm ở sự đa dạng trong thống nhất. Từ câu hò xứ Huế, điệu lý Nam Bộ đến quan họ Bắc Ninh, tất cả cùng hòa tấu nên bản giao hưởng mang tên dân tộc. Không có “người miền nào tốt hơn”, chỉ có “người sống tử tế hơn”.
Tôi sinh ra ở Quảng Nam, một vùng đất với giọng nói đặc trưng “chi, mô, răng, rứa” đậm chất miền Trung.
Gần 25 năm trước, khi tôi vào TP.HCM học, trong buổi phát biểu đầu tiên trước lớp, bạn bè đã cười ồ vì không quen với giọng nói của tôi. Họ trêu chọc: “Nghe không hiểu chi hết!”. Tôi đỏ mặt, nhưng rồi cũng cười theo. May mắn thay, không ai kỳ thị hay coi thường tôi. Bạn bè lắng nghe, hỏi lại, và trêu đùa một cách thân thiện. Giọng nói của tôi trở thành một nét riêng, chứ không phải là một rào cản. Sự khác biệt không gây ra khoảng cách, mà ngược lại, giúp chúng tôi trở nên gần gũi hơn.
Giờ đây, khi đã làm cha, tôi lại nghe con trai mình đọc vanh vách bảng chữ cái bằng giọng Quảng Nam. Tôi mỉm cười, đôi khi trêu chọc: “Con đọc nghe ‘lọa’ quá!”. Nhưng trong lòng tôi tràn ngập niềm vui, vì giọng nói ấy là sự tiếp nối của bao thế hệ người Việt, những người không phân biệt mình đến từ đâu, mà chỉ biết sống tử tế, yêu thương đồng bào và quê hương.
Vụ việc những TikToker bị xử lý vì hành vi chia rẽ vùng miền vừa qua là một lời cảnh tỉnh sâu sắc, không chỉ dành cho những người “sáng tạo nội dung” trên mạng mà còn cho tất cả chúng ta, những người đang góp phần xây dựng một không gian văn hóa số lành mạnh và văn minh.
Admin
Nguồn: VnExpress
