Trên dãy Andes thuộc Peru, tọa lạc tại ngọn núi Monte Sierpe, một khu vực khảo cổ với khoảng 5.200 hố được sắp xếp trật tự đang thu hút sự chú ý của giới khoa học. Nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Antiquity ngày 10/11 cho thấy, địa điểm này có thể đã được xây dựng như một khu chợ giao thương sầm uất trong giai đoạn từ năm 1000 đến 1400, dưới thời kỳ hưng thịnh của vương quốc Chincha, một quốc gia hùng mạnh với dân số ước tính hơn 100.000 người. Sau khi đế chế Inca chinh phục Chincha vào thế kỷ 15, mục đích sử dụng của các hố có thể đã thay đổi, trở thành nơi thu cống phẩm từ các cộng đồng dân cư địa phương.
Khu vực này bao gồm một dãy hố kéo dài khoảng 1,5 km, được chia thành nhiều cụm, mỗi cụm chứa vài chục hố. Mỗi hố có đường kính từ 1 đến 2 mét và độ sâu tối đa khoảng một mét, một số hố còn được lót đá. Các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra địa điểm này từ những năm 1930, và các cuộc khảo sát chi tiết hơn đã được thực hiện vào những năm 1970.
Trong nhiều năm, các nhà nghiên cứu đã đưa ra nhiều giả thuyết khác nhau về mục đích sử dụng của các hố này, bao gồm chức năng phòng thủ, kho chứa, địa điểm kiểm kê, khu vực làm vườn, hoặc nơi thu thập nước và sương. Jacob Bongers, nhà khảo cổ học tại Đại học Sydney và là đồng tác giả của nghiên cứu mới, cho biết: “Chức năng chính xác của địa điểm này vẫn còn là một ẩn số.”
Trong nghiên cứu gần đây, nhóm các nhà khoa học đã sử dụng máy bay không người lái (drone) để thu thập hình ảnh từ trên cao, đồng thời tiến hành phân tích các tàn dư thực vật và trầm tích được tìm thấy trong một số hố. Kết quả cho thấy sự hiện diện của phấn hoa từ nhiều loại cây trồng khác nhau, đặc biệt là ngô. Do phấn hoa ngô thường không phát tán xa một cách tự nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng chúng có thể đã được con người mang đến. Họ cũng tìm thấy phấn hoa của cây cói, một loại vật liệu phổ biến được người Chincha sử dụng để làm giỏ.
Những phát hiện này củng cố giả thuyết cho rằng người xưa có thể đã lót các hố bằng vật liệu thực vật, sau đó đặt hàng hóa (có thể đựng trong giỏ hoặc được bọc lại) vào bên trong để vận chuyển. Các chợ trao đổi hàng hóa đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế của khu vực dãy Andes thuộc Peru trong giai đoạn tiền Tây Ban Nha (trước khi người Tây Ban Nha đến xâm chiếm Trung và Nam Mỹ). Dãy hố tại Monte Sierpe có thể đã từng là một khu chợ như vậy.
Phân tích hình ảnh từ drone cho thấy sự sắp xếp của các hố có những điểm tương đồng với khipus, một công cụ làm từ các sợi dây thừng thắt nút được người Inca sử dụng để kiểm kê. Nhóm nghiên cứu cho rằng sự khác biệt nhỏ về số lượng hố trong mỗi cụm có thể phản ánh mức độ cống nạp khác nhau của các cộng đồng địa phương cho chính quyền Inca.
Bongers nhấn mạnh rằng nghiên cứu này cung cấp một ví dụ điển hình về cách các cộng đồng cổ đại đã biến đổi cảnh quan để tăng cường sự gắn kết và thúc đẩy các hoạt động tương tác. Ông nói thêm: “Phát hiện của chúng tôi góp phần mở rộng hiểu biết về các chợ trao đổi hàng hóa, nguồn gốc và sự đa dạng của hoạt động kiểm kê ở dãy Andes cổ đại, cũng như ở các khu vực khác trên thế giới.”
Admin
Nguồn: VnExpress
