Theo thống kê của Tổ chức Ung thư Thế giới (Globocan) năm 2022, Việt Nam ghi nhận số ca mắc ung thư đáng báo động, với hơn 17.000 ca ung thư dạ dày, 14.000 ca ung thư đại tràng và 3.200 ca ung thư thực quản. Điều này khiến Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tỷ lệ ung thư hàng đầu tại châu Á.
Đáng chú ý, TS.BS Trần Hải Bình, Phó trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, nhấn mạnh rằng độ tuổi mắc ung thư đang ngày càng trẻ hóa. Nếu như trước đây, bệnh thường gặp ở người trên 50 tuổi, thì hiện nay, nhiều bệnh nhân ở độ tuổi 30-40 đã được chẩn đoán mắc bệnh. Bên cạnh yếu tố di truyền, lối sống và thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh được xem là những tác nhân làm tăng nguy cơ ung thư ở người trẻ.
Một trong những thói quen phổ biến là thức khuya kéo dài. Việc thức khuya để làm việc, giải trí, hoặc sử dụng mạng xã hội gây phá vỡ nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể, dẫn đến rối loạn hormone melatonin, vốn có vai trò quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ và bảo vệ tế bào khỏi tổn thương. Tình trạng thiếu ngủ kéo dài làm suy giảm hệ miễn dịch, giảm khả năng sửa chữa tế bào và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư như ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư đại tràng.
Chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng. Nhiều người trẻ, do cuộc sống bận rộn, thường xuyên bỏ bữa, ăn vội hoặc lựa chọn đồ ăn chế biến sẵn. Thức ăn nhanh, đồ đóng gói như khoai tây chiên, mì ăn liền, nước ngọt, xúc xích, thịt hộp chứa nhiều chất béo bão hòa, muối, đường và chất bảo quản, gây hại cho sức khỏe. Việc tiêu thụ nhiều thịt đỏ cũng làm tăng nguy cơ ung thư vú, do chất béo bão hòa trong thịt đỏ có thể kích thích sự tăng sinh tế bào bất thường.
Ngoài ra, lối sống ít vận động và ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng là những yếu tố nguy cơ. Hoạt động thể chất ít làm chậm quá trình trao đổi chất, tăng tích tụ mỡ nội tạng, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư gan, tụy và vú. Thiếu ánh nắng mặt trời dẫn đến thiếu vitamin D, một chất quan trọng giúp điều hòa sự tăng sinh tế bào. Theo bác sĩ Hải Bình, những người có nồng độ vitamin D thấp có nguy cơ mắc ung thư cao hơn so với những người có nồng độ vitamin D bình thường.
Ngược lại, việc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng gay gắt mà không sử dụng biện pháp bảo vệ như kem chống nắng hoặc trang phục bảo hộ lại làm tăng nguy cơ ung thư da, bao gồm cả u hắc tố ác tính. Những người thường xuyên bị cháy nắng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Bác sĩ Bình cũng lưu ý rằng nhiều người trẻ chủ quan, cho rằng ung thư chỉ xảy ra ở người lớn tuổi, nên không chủ động khám sức khỏe và tầm soát bệnh. Điều này dẫn đến việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, gây khó khăn cho quá trình điều trị. Do đó, bác sĩ khuyến cáo mỗi người nên khám sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng đến một năm. Đặc biệt, những người có tiền sử gia đình mắc ung thư hoặc đang mắc các bệnh mạn tính như viêm gan B, viêm loét dạ dày – tá tràng, polyp đại tràng, viêm ruột mạn tính nên tầm soát sớm hơn so với khuyến cáo thông thường, vì nhóm này có nguy cơ mắc bệnh cao hơn. Khi xuất hiện các triệu chứng bất thường như sụt cân, chán ăn, mệt mỏi kéo dài, cần đến bệnh viện để kiểm tra.
Để phòng ngừa ung thư, mỗi người nên xây dựng một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân đối, tăng cường rau xanh và trái cây tươi, hạn chế rượu bia, thuốc lá, đồ ăn nhanh, thường xuyên vận động và ngủ đủ giấc. Duy trì tinh thần thoải mái cũng là một yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa ung thư.
Admin
Nguồn: VnExpress
