Triển lãm “Đỏ” khai mạc ngày 11/11 tại phường Thảo Điền, TP HCM, giới thiệu đến công chúng bộ ảnh đặc sắc của tác giả Tín Phùng về đời sống của các nghệ nhân tuồng cổ. Bộ ảnh được thực hiện từ năm 2017, ghi lại những khoảnh khắc chân thực tại các lăng, đình cổ kính hàng trăm năm tuổi ở TP HCM như lăng Ông – Bà Chiểu, đình Nhơn Hòa, đình Phú Nhuận.
Trong các bức ảnh, người xem có thể thấy hình ảnh hai kép hát bội đang chuẩn bị trước giờ diễn, hay khoảnh khắc nghỉ ngơi sau cánh màn nhung của những nghệ sĩ lão thành. Tác giả Tín Phùng chia sẻ, anh thực hiện bộ ảnh này để thể hiện tình yêu sâu sắc với nghệ thuật cổ truyền và tôn vinh những giá trị văn hóa đang dần mai một.
Hát bội, còn gọi là hát bộ, là một loại hình nghệ thuật tuồng có nguồn gốc từ thế kỷ 13. Loại hình này từng là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân miền Nam. Tuy nhiên, vào đầu thế kỷ 20, do sự cạnh tranh của cải lương và kịch nói, hát bội dần mất đi sự hấp dẫn đối với khán giả. Giáo sư Trần Văn Khê từng nhận định rằng sự thoái trào của hát bội xuất phát từ việc các câu chuyện và nhân vật trong tuồng không còn phù hợp với thị hiếu của khán giả hiện đại.
Trong quá trình thực hiện bộ ảnh, Tín Phùng bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với lòng yêu nghề của các nghệ nhân, dù tuổi đã cao. Anh kể rằng nhiều nghệ nhân ban ngày làm những công việc lao động chân tay vất vả, nhưng buổi tối vẫn đến đình để luyện tập, chuẩn bị cho các buổi diễn.
Một bức ảnh khác cho thấy sự tỉ mỉ của nghệ nhân trong từng nét vẽ trên khuôn mặt. Trong nghệ thuật hát bội, cách hóa trang, trang phục đóng vai trò quan trọng, giúp khán giả nhận biết được tính cách và vai trò của nhân vật.
Những mùa lễ hội, các buổi diễn hát bội tại đình thường kéo dài từ sáng đến tối. Dù mệt mỏi, các nghệ sĩ vẫn cố gắng hết mình để phục vụ khán giả.
Tác giả tâm sự rằng nhiều nghệ nhân đã chia sẻ với anh về ý định từ bỏ nghề do gánh nặng kinh tế. Thu nhập bấp bênh từ các buổi diễn không đủ để họ trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, ánh đèn sân khấu và những tràng pháo tay của khán giả lại là động lực để họ tiếp tục gắn bó với nghề.
Tín Phùng cho biết anh yêu thích tuồng cổ từ nhỏ nhờ ảnh hưởng từ gia đình, đặc biệt là mẹ. Anh kể lại rằng khi còn nhỏ, gia đình chỉ có một chiếc tivi, và mẹ anh thường xem hát bội, cải lương. “Từ chỗ bị xem chung, tôi dần mê bộ môn này lúc nào không hay”, anh nói.
Một em bé quan sát các nghệ nhân biểu diễn từ phía sau cánh gà tại đình Nhơn Hòa, một địa điểm quen thuộc của nhiều đoàn cải lương Hồ Quảng, trong đó có đoàn Huỳnh Long. Đạo cụ và trang phục biểu diễn là những tài sản quý giá, được các nghệ nhân gìn giữ qua nhiều thế hệ.
Trong những năm gần đây, hát bội đã có nhiều nỗ lực để tiếp cận khán giả trẻ, bằng cách cải biên lời ca, trau chuốt kịch bản và đưa tuồng cổ lên sân khấu học đường dưới hình thức các trích đoạn kinh điển.
Triển lãm “Đỏ” không chỉ giới thiệu bộ ảnh của Tín Phùng mà còn trưng bày các tác phẩm của Trần Thanh Thảo và Hoàng Lê Giang, khắc họa phong cảnh và khoảnh khắc đời thường. Tín Phùng, sinh năm 1985 tại TP HCM, là một nhiếp ảnh gia tự do từ năm 2008. Anh thường tập trung vào các chủ đề về ẩm thực, kiến trúc và chân dung, khai thác tinh thần lạc quan và vẻ đẹp của cuộc sống. Năm 2019, anh cùng hai đồng nghiệp tổ chức triển lãm “First Look of Dhaka” tại TP HCM.
Admin
Nguồn: VnExpress
